Avijacija u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 527 hronoloških zapisa, 710 dokumenata i 64 fotografija.

Događaji

1. 3. 1941 Otpočeo ulazak nemačkih trupa (12. armije i 8. vazduhoplovnog korpusa) u Bugarsku.

27. 3. 1941 U Berlinu, u nemačkoj Vrhovnoj komandi oružane sile, održano savetovanje o situaciji u Jugoslaviji, na kome je vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler saopštio svoju odluku da što pre napadne Jugoslaviju i razbije je i vojnički i kao državu. Udar je trebalo izvršiti s nemilosrdnom žestinom i munjevitom brzinom. Avijacija je, pored ostalog, imala zadatak da razori Beograd. Vojnu pomoć tražiti od vlada Italije, Mađarske i Bugarske, kojima staviti u izgled pripajanje pojedinih delova Jugoslavije, dok bi glavni zadatak Rumunije bio zaštita od eventualne intervencije SSSR-a. Zbog napada na Jugoslaviju, napad na SSSR odložio bi se za četiri nedelje.

29. 3. 1941 Generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito stigao avionom iz Zagreba u Beograd i na Čukarici održao partijsko savetovanje kome su prisustvovali članovi CK KPJ (koji su se nalazili u Beograd), članovi PK KPJ za Srbiju i članovi MK za Beograd. Ocenjeni su. martovski događaji i doneti su zaključci i smernice za dalji rad.

6. 4. 1941 U 5,20 časova nemački 40. motorizovani korpus, podržan avijacijom iz Bugarske otpočeo dejstvo na pravcima: Kriva Palanka - Kumanovo, Džumaja - Carevo Selo - Kočane i Petrič - Novo Selo - Strumica. Ove pravce su zatvarale snage jugoslovenske 3. armijske oblasti, koje još nisu bile završile koncentraciju.

6. 4. 1941 Nemačka avijacija otpočela vazdušne napade na Beograd, koji je još 3. aprila proglašen otvorenim gradom. Prvi napad, u tri talasa, uz učešće 234 bombardera i 120 lovaca, trajao je od 6,30 do 8 časova. Tokom dana su izvedena još tri napada. Tučeni su objekti: ž. st. električna centrala, bolnice, stambene četvrti i skloništa u parkovima. Do 8. aprila je od bombardovanja poginulo oko 12.000 lica. Porušene su 672 zgrade, jako je oštećena 1601 zgrada a delimično je oštećeno 6.829 zgrada.

6. 4. 1941 Nemački i italijanski avioni sa teritorija svih susednih zemalja (sem Grčke) otpočeli snažno bombardovanje aerodroma, železničkih čvorova i drugih vojnih i javnih objekata i jedinica na celoj teritoriji Jugoslavije. Tokom dana je jugoslovenska avijacija izgubila 115 aparata (preko 25% ukupnih vazduhoplovnih snaga) - 77 na zemlji i 38 u vazduhu. Nemačka avijacija izgubila 21 avion.

6. 4. 1941 Jugoslovenska 36. lovačka grupa pružila otpor nemačkim vazduhoplovnim snagama kod Kumanova. Pri tom je izgubila 11 aviona a oborila 4 nemačka aviona.

7. 4. 1941 Jugoslovenski 6. lovački puk, braneći Beograd od napada nemačke avijacije, izgubio 13 aviona.

7. 4. 1941 Nemačka 9. oklopna divizija, podržana avijacijom, razbila Ibarsku diviziju i delove Moravske divizije i prodrla u Kumanovo. Zatim je glavnim snagama zauzela Skoplje, dok su njene pomoćne snage zadržane otporom 46. dopunskog puka Moravske divizije kod Preševa.

7. 4. 1941 Jugoslovenska Vrhovna komanda, preko grčke Vrhovne komande, uputila zahtev da britanski avioni zaštite jugoslovenske jedinice u predelu Strumice, Štipa i Skoplja.

7. 4. 1941 Jugoslovenski 8. bombarderski puk napao nemačke aerodrome kod Segedina i Pečuja (u Mađarskoj), izgubivši pri tome 8 aviona.

9. 4. 1941 Pod uticajem pete kolone, koja je digla lažnu uzbunu, jugoslovenski 2. lovački puk zapalio avione na aerodromu kod Kragujevca.

12. 4. 1941 Vlada V. Britanije negativno odgovorila na traženje vlade Kraljevine Jugoslavije da se ukaže pomoć u ljudstvu i avionima i uputi britanska flota u Boku Kotorsku radi prihvata jugoslovenskih jedinica.

15. 4. 1941 Iz Nikšića kralj i vlada Kraljevine Jugoslavije avionima pobegli u inostranstvo.

22. 4. 1941 Nemački vojni zapovednik Srbije, vazduhoplovni general Ferster, izdao saopštenje da je preuzeo upravu u Srbiji i da će prema onima koji se njegovim zapovestima ne pokoravaju, vrše sabotažu ili druga krivična dela, postupiti po nemačkom ratnom vojnom zakonu.

3. 6. 1941 Naoružani seljaci s. Drežnja (kod Nevesinja) pružili organizovan oružani otpor pri pokušaju ustaških -zaštitnih lovaca- da spale selo. Posle šestočasovne borbe ustaše su, uz podršku tri aviona, potisle ustanike i spalile selo.

22. 6. 1941 U ranim jutarnjim časovima nemačka vojska iznenada napala SSSR. Jake formacije nemačke avijacije otpočele su da bombarduju aerodrome, pomorske baze (Sevastopol, Kronštat, Izmail), železničke čvorove, gradove pribaltičkih republika, Belorusije, Ukrajine, Moldavije, Krima i dr.

28. 6. 1941 Oko 300 naoružanih ustanika gatačkop; sreza i susednih sela Pive i Golije zauzeli Avtovac i s. Mulje. Fosada, jedna domobranska četa i 50 meštana, povukla se u Gacko. U borbi je oboren jedan domobranski avion.

14. 7. 1941 Nekoliko italijanskih aviona u tri navrata bombardovalo sela Rvaše i Drušiće, u koja je neprijatelj, posle bombardovanja, ušao i palio kuće.

15. 7. 1941 Ustanici iz Stubice prepadom zauzeli italijanski aerodrom u Slivlju (kod Nikšića) i zaplenili 4 aviona.

15. 7. 1941 Po uputstvima italijanske vlade i Vrhovne komande, pod rukovodstvom komandanta 9. armije generala Pircija Birolija, otpočele ofanzivne operacije italijanskih jedinica na slobodnu teritoriju u Crnoj Gori radi ugušenja ustanka i uništenja ustaničkih snaga jačine oko 30.000 ljudi. U toj operaciji su učestvovale italijanske divizije -Mesina-, -Pusterija-, -Taro-, -Venecija-, -Kačatori dele Alpi- i -Pulje- i albansko-kvislinška grupa -Skenderber-, uz sadejstvo vazduhoplovnih i mornaričkih jedinica. Neprijatelj je prodro na slobodnu teritoriju i ponovo zauzeo oslobođene gradove i važnija mesta.

18. 7. 1941 Po direktivi OK KPJ za Jagodinu diverzantska grupa iz Jagodine (sada: Svetozarevo) sastavljena od 9 članova KPJ i simpatizera, razoružala nemačkog stražara kod hangara na aerodromu blizu Jagodine a potom zapalila 5 nemačkih aviona i nekoliko kamiona.

19. 7. 1941 9 nepoznatih naoružanih lica zapalili avione u hangaru kod Jagodine.

0. 8. 1941 Tri italijanska bombardera u više navrata bacili oko 200 komada manjih bombi na s. Goransko (u Pivi). Poginula dva a ranjena tri lica, dok su skoro sve kuće bile porušene.

26. 8. 1941 U žestokim trodnevnim borbama kod Oštrelja 1. bataljon -Sloboda- Drvarske brigade, slomio napad 6 domobranskih i ustaških bataljona podržanih artiljerijom, avijacijom i tenkovima. U tim borbama neprijatelj je imao 200 mrtvih i preko 200 ranjenih, a zaplenjeno je 9 mitraljeza i 18 p. mitraljeza.

0. 9. 1941 Dva ustaška, dva domobranska i jedan nemački bataljon, uz podršku avijacije, prodorom iz Ključa i doline Vrbasa počeli šestodnevni konvergentan napad u cilju ugušenja ustanka u Janju i Pljevi. Neprijatelj je razbio neke ustaničke jedinice, ovladao Mrkonjić-Gradom, Jezerom, Šipovom, Mliništima i komunikacijama, izvršio masovne zločine [Tom prilikom je 1. bataljon 738. puka nemačke 718. pešadijske divizije spalio u selima Janja sve kuće i pobio 1195 ljudi, žena i dece, a jedna ustaška četa samo kod crkve u s. Jezeru ubila 165 ljudi.], ali je i sam pretrpeo gubitke.

0. 9. 1941 U Užicu (sada: Titovo Užice) otpočeo rad partizanske fabrike oružja i municije. Do kraja novembra za potrebe NOP odreda proizvedeno: 21.040 pušaka, 2,700.000 puščanih metaka, 90.000 metaka za pištolje, 18.000 ručnih bombi i 300 tromblona, a opravljeno: 200 mitraljeza, 300 p. mitraljeza, 4.500 pušaka, dva tenka, dva poljska i jedan protivavionski top i dr.

0. 9. 1941 U podzemnom skladištu bivše fabrike -Kogožarski- u Zemunu jedan cian partije, po direktivi SK KPJ za Zemun, ubacio u sanduk sa municijom zapaljivu smesu, usled čega je eksplodiralo 20 avionskih bombi od po 200 kg i poginuo 1 stražar.

0. 9. 1941 U fabrici -Teleoptik- u Zemunu zemunski udarnici, uz pomoć simpatizera, izvršili sabotažu na 2000 komada sperohorizonata (uređaja za kontrolu leta aviona).

0. 9. 1941 Iz fabrike -Lufthanze- u Zemunu komunisti i skojevci Zemuna organizovali odnošenje alata i drugog materijala i izazvali sabotažu na jednom avionu, usled čega se ovaj, pri sletanju polomio.

4. 9. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Krupanj.

6. 9. 1941 Delovi nemačke 717. divizije preduzeli ofanzivna dejstva protiv Boljevačkog NOP odreda a sa tri aviona bombardovali sela Zlot i Podgorac.

6. 9. 1941 Kod s. Bulatovca (blizu Prokuplja) Toplički NOP odred napao i oštetio nemački transportni avion, koji se tu prinudno spustio. Avion je. pored posade, obezbeđivalo i odeljenje nemačkih vojnika. Poginulo 4 nemačka vojnika.

11. 9. 1941 Predsednik SAD Franklin Ruzvelt izdao naređenje američkoj avijaciji i floti da otvaraju vatru na brodove sila Osovine koji bi ušli u vode zapadne hemisfere.

12. 9. 1941 U Zagrebu, na uglu Zvonimirove i Harambašićeve ulice, udarna grupa napala autobus sa nemačkim vojnicima i ranila 2 avijatičara.

22. 9. 1941 Kod ž. st. Kratovske Stene (blizu Požege) Ariljska, Požeška i Moravička četa Užičkog NOP odreda i Dragačevska četa Čačanskog NOP odreda napale delove nemačkog 724. pešadijskog puka koji su se izvlačili iz Požege ka Čačku. Pod zaštitom avijacije, koja je u nekoliko navrata bombardovala naše položaje, ova nemačka jedinica se. uz gubitke, probila ka Čačku.

25. 9. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Dumaču, Jelenču, Mišar i mlin u s. Majuru (kod Šapca).

28. 9. 1941 Iznad G. Milanovca delovi Čačanskog NOP odreda puščanom vatrom oštetili avion nemačkog zapovednika Srbije, pri čemu je ubijen 1 vazduhoplovni. major.

29. 9. 1941 Mađarska dunavska flotila bombardovala Debrc i Novo Selo (između Šapca i Obrenovca).

30. 9. 1941 U Zagrebu, na uglu Zvonimirove i Vrbanićeve ulice, udarna grupa napala četiri nemačka avijatičara: dvojicu ubila i jednog ranila.

0. 10. 1941 Na Luburića polju (na pl. Romaniji) Romanijski NOP odred, po naređenju VŠ NOP odreda Jugoslavije, uredio aerodrom radi prelaska nekih avijatičara NDH [Jednom od njih, prilikom preleta iz Zagreba u Sarajevo, avion je oštećen nad slobodnom teritorijom kod Prnjavora. Pilot je nastavio da se bori kao partizan, a avion su, iz neznanja, uništili seljaci iako se kvar mogao lako otkloniti.], a kasnije radi očekivanog spuštanja sovjetskih aviona.

0. 10. 1941 U Kniću delovi Kragujevačkog NOP odreda zaustavili i uništili kompoziciju od 40 vagona punih rude iz Trepče, a u Gruži transportni voz (jedan vagon avionskih motora, 7 automobila i nekoliko vagona raznog materijala).

1. 10. 1941 Čačanski NOP odred zajedno sa četnicima napao i zauzeo Čačak koji su branili 1. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije i vod žandarma. Nemačka posada se pod zaštitom avijacije povukla u pravcu Kraljeva, ali nije uspela da izvuče jednu kompletnu bateriju 75 mm, koja je pala u ruke našim jedinicama; pored toga zapaljen je jedan avion na pomoćnom aerodromu.

7. 10. 1941 U borbama za Kraljevo upotrebljena i baterija topova 75 mm, koja je 1. oktobra pala u ruke Čačanskom NOP odredu. Ona je uništila jedan nemački avion na aerodromu u Kraljevu. [Taj dan se praznuje kao dan artiljerije JNA.]

8. 10. 1941 Nemačka avijacija bombardovala s. Rabrovo (kod Požarevca) u kome se, zbog pijačnog dana, nalazilo mnogo naroda. Poginulo preko 100, a ranjeno oko 200 lica i naneta ogromna materijalna šteta.

14. 10. 1941 Jedan nemački bataljon podržan sa 3 tenka, artiljerijom i avijacijom, krenuo iz Kraljeva u pravcu položaja partizanske baterije kod s. Adrana s ciljem da je uništi. Snažnim protivnapadom delova Čačanskog NOP odreda prinuđen da se povrati u grad.

18. 10. 1941 U borbama oko Rogatice delovi Romanijskog NOP odreda oborili neprijateljski avion.

19. 10. 1941 U Užicu (sada: Titovo Užice), nemačka avijacija bombardovala fabriku oružja i municije. Radnici su izvukli iz ruševina mašine, opravili ih i preneli u trezore Narodne banke, gde je nastavljena proizvodnja.

19. 10. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Pecku i Ljuboviju.

21. 10. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Čačak i putnički voz kod grada. Srušeno nekoliko kuća i nastradalo nekoliko stanovnika.

25. 10. 1941 Oko 700 ustaša, žandarma, domobrana i milicionera iz Konjica, uz podršku 2 aviona, izvršili napad prema Boračkom jezeru. U toku jednodnevne borbe glavna kolona neprijatelja zauzela je s. Bijelu, ali je smelim prepadom jedne grupe boraca naterana u bekstvo, što je pokolebalo i druge dve kolone. U toj borbi je Konjički bataljon Kalinovičkog NOP odreda, pored ostalog, zarobio i jedan top.

25. 10. 1941 Zauzeta je i Rača. Svilajnački odred na svome pravcu ubio je 33 bandita, 1 ranjen i 12 uhvaćeno, od kojih je 6 odmah na licu mesta streljano. Po iskazu vojnika, bilo je ranjenih oko 50 bandita. Iz ovog odreda (Svilajnačkog) ranjen je jedan vojnik lakše u nogu. Žabarski oružani odred na svome pravcu ubio je 25 bandita i 30 ranio. Ovaj odred nije imao gubitaka. Prilikom napada na obezbeđenje, koje je ostalo u Žabarima, teško je ranjen u glavu jedan vojnik. Svilajnački i Žabarski odred zaplenili su: 42 puške, 5.000 bojevih metaka, 6 konja i drugi materijal. U Raču je prvi ušao pešadijski kapetan prve klase g. Čubrilo Mirko sa trupama iz Svilajnca. Nemačka artilerija imala je zadatak da bombarduje Donju Raču i Raču. Ličnom inicijativom komandanta grupe pukovnika g. Babića uspelo je, da baterije ne opale ni jedan metak. Na strani Nemaca poginuo je 1 podoficir i 1 ranjen.

28. 10. 1941 Kod s. Kilovče (blizu Ilir. Bistrice) Pivčanska partizanska četa porušila prugu, zbog čega je iskočio voz koji je prevozio nemačke pilote. Poginulo 70 a ranjeno 200 nemačkih pilota.

10. 11. 1941 Na Jasenu (u blizini Vilusa) partizanska zaseda puščanom vatrom oborila transportni neprijateljski avion. Posada od dva člana poginula.

13. 11. 1941 Nedićevci i četnici, podržani nemačkim tenkovima, artiljerijom i avijacijom, posle oštrih borbi na komunikaciji Lazarevac-Belanovica uspeli da odbace 1. šumadijski i Kosmajski NOP odred i 2. bataljon Posavskog NOP odreda i zauzmu Belanovicu.

18. 11. 1941 Posle više bezuspešnih pokušaja s manjim snagama, četiri nemačko-ustaško-domobranska bataljona, podržana artiljerijom, avijacijom i tenkovima, deblokirala posadu (domobranski 1. konjički puk) u Mokrom. Blokadu je držao Romanijski NOP odred.

19. 11. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Čačak. Poginulo 5 a ranjeno 12 lica.

27. 11. 1941 Pred Ljubovijom delovi nemačke 342. pešadijske divizije uz podršku avijacije i tenkova savladali otpor delova Valjevskog, Užičkog i Posavskog NOP odreda i zauzeli Ljuboviju.

27. 11. 1941 Kod s. Bačevaca (blizu Valjeva) delovi nemačke 342. pešadijske divizije, uz podršku avijacije i tenkova, i četnici slomili otpor delova Valjevskog, 2. šumadijskog i Užičkog NOP odreda i odbacili ih ka Bukovima, Tisoviku i Leskovici.

28. 11. 1941 Nedićevei i četnici, uz podršku nemačkog vazduhoplovstva, posle oštrih borbi protiv delova 1. šumadijskog, Kosmajskog i Posavskog NOP odreda zauzeli Rudnik.

29. 11. 1941 Na Kadinjači (kod Titovog Užica) delovi nemačke 342. pešadijske divizije, uz podršku avijacije, oko 8 časova napali ojačani Radnički bataljon Užičkog NOP odreda. U borbi vodenoj do popodneva branioci Kadinjače nisu dozvolili neprijatelju da prodre u Užice. Tek kada je izginuo čitav Radnički bataljon, sa komandantom Užičkog NOP odreda Dušanom Jerkovičem, političkim komesarom Posavskog NOP odreda Borom Markovićem narodnim herojima i komandantom Radničkog bataljona, nemačke jedinice su uspele da pređu preko Kadinjače i istog dana uveče uđu u Užice.

7. 12. 1941 Japanske pomorske i vazduhoplovne snage iznenada napale američku bazu u Perl-Harburu (Havaji) i time, bez objave, otpočele rat protiv Sjedinjenih Američkih Država.

15. 12. 1941 Kaznena ekspedicija italijanske divizije -Bergamo- (jedan puk sa tenkovima i 3 aviona) zauzela sela Kupreškog polja (Rastičevo, Blagaj, Novo Selo, Šemenovce) i vršila represalije.

0. 1. 1942 Južno od Budve iskrcala se iz podmornice englesko-jugoslovenska misija koju su sačinjavali dva Engleza (major Terens Aterton i podoficir radio-telegrafist) i jedan Jugosloven (avijatičarski poručnik bivše jugoslovenske vojske Nedeljković). Misiju su jedinice Lovćenskog NOP odreda prihvatile i dopratile do GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku, koji se tada nalazio u s. Gostilju (kod Titograda). [Ta misija je 19. marte 1942. stigla u Foču, u VŠ NOP i DV Jugoslavije. Odatle je 15/16. aprila odbegla četnicima Draže Mihailovića, a ovi su je pobili da bi je opljačkali.]

1. 1. 1942 Italijanski avioni bombardovali s. Štedim (kod Nikšića) u znak odmazde zbog toga što su seljaci odbili da italijanskoj komandi u Nikšiću isporuče određeni kontingent mesa.

3. 1. 1942 Opunomoćeni komandujući general u Srbiji izdao zapovest za tzv. II neprijateljsku ofanzivu u istočnoj Bosni protiv glavnine partizanskih snaga VŠ NOP odreda Jugoslavije: jednovremenim koncentričnim napadom iz Višegrada, Zvornika, Tuzle i Sarajeva, potisnuti, okružiti i uništiti ih na prostoriji Vlasenica, Han-Pijesak, s. Žljebovi. Taj zadatak su dobili nemačka 342. i 718. pešadijska divizija i jedan bataljon nemačke 714. pešadijske divizije, sedam domobranskih bataljona, šest haubičkih diviziona, dve pionirske i jedna železnička četa i dve eskadrile izviđačke avijacije. Za početak operacija određen je 15. januar.

5. 1. 1942 VŠ NOP odreda Jugoslavije izdao Komandi mesta Sokolac naređenje da pomoćni aerodrom kod Sokolca hitno osposobi za spuštanje sovjetskih aviona koji bi doneli obećanu pomoć. Taj aerodrom treba da posluži i nekim avijatičarima koje je KPJ pridobila u domobranskoj avijaciji i koji su bili spremni da u svojim aparatima pređu na stranu partizana.

15. 1. 1942 U istočnoj Bosni otpočela tzv. II neprijateljska ofanziva. U dve etape (Romanijsko-birčanska i druga ozrenska operacija) do 7. februara 1942. jake nemačke, ustaške i domobranske snage (preko 35.000 vojnika) podržane avijacijom, uz pomoć četnika, ovladale su komunikacijama u centralnom delu istočne Bosne (od r. Drine do r. Bosne). Zahvaćene jedinice (1. proleterska NOU brigada, Romanijski, Birčanski, -Zvijezda- i Ozrenski NOP odred, ne upuštajući se u frontalne borbe, sačuvale su živu silu i u dvadesetpetodnevnim borbama nanele neprijatelju znatne gubitke i po prolasku neprijateljskih glavnih kolona ponovo ovladale izgubljenim delovima slobodne teritorije.

15. 1. 1942 Nemačka 342. i 718. pešadijska divizija i delovi domobranskog 2. i 3. korpusa, jačine 30.000-35.000 vojnika, uz podršku četiri eskadrile avijacije, otpočeli desetodnevnu romanijsko-birčansku operaciju za uništenje partizanskih snaga na prostoriji: Sarajevo, Višegrad, Zvornik, Tuzla, Vareš. Neprijatelj je u toku prva dva dana probio ustaničke položaje i potom prodro na oslobođenu teritoriju, uglavnom u zahvatu komunikacija, ali nije uspeo da uništi partizanske snage, koje su se delom probile na susednu teritoriju, a delom povukle dublje u planinske predele, u tim borbama neprijatelj je imao oko 400 mrtvih, ranjenih i zarobljenih a 464 promrzla vojnika.

0. 2. 1942 Kominterna telegramom zatražila cd CK KPJ informaciju o aerodromima na koje bi se mogli spustiti sovjetski avioni koji donose pomoč u oružju i municiji.

4. 2. 1942 Italijanski avioni bezuspešno bombardovali manastir Ostrog (kod Danilovgrada), gde je bila smeštena bolnica NOP odreda -Bijeli Pavle-.

12. 2. 1942 Jača italijanska kolona iz Virpazara, pod zaštitom jake artiljerijske vatre, prodrla u s. Orahovo, koje je branio bataljon -Jovan Tomašević- Lovćenskog NOP odreda. U oštroj jednodnevnoj borbi neprijatelj je ponovo odbačen u Virpazar, pretrpevši gubitke od oko 20 mrtvih i više ranjenih vojnika Partizani su imali 3 ranjena borca. Za odmazdu, sutradan su italijanski avioni bombardovali s. Gluhi Do, gde je bilo sedište Štaba bataljona -Jovan Tomašević-, i srušili školu, u kojoj se nalazilo omladinsko rukovodstvo. Poginula su 4 i ranjena su 2 omladinca.

18. 2. 1942 VŠ NOP i DV Jugoslavije dao Štabu Durmitorskog NOP odreda uputstvo o pripremanju aerodroma u okolini Žabljaka radi spuštanja sovjetskih aviona s vojnim materijalom za jedinice NOP-a.

19. 2. 1942 Znajući da se u Žabljaku nalazi velika partizanska bolnica, italijanski avioni bombardovali tu varošicu. Ranjena su dva partizana i porušeno je nekoliko kuća. Sutradan, italijanski avioni ponovo bombardovali Žabljak, i tom prilikom porušili 7 kuća, dok su dva borca poginula.

22. 2. 1942 Između s. Rogulja i s. Lotina (kod Kostajnice) delovi 3. bataljona Banijskog NOP odreda oborili domobranski avion.

28. 2. 1942 Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku da formira udarne partizanske jedinice radi brze likvidacije četničkih snaga i da šavnički srez, gde se očekivalo spuštanje sovjetskih aviona, obezbedi od napada četnika.

6. 4. 1942 Dva italijanska bombardera u dva navrata bombardovala Grahovo u kome je poginulo 11 a ranjeno 6 lica.

7. 4. 1942 Otpočele trodnevne borbe u kojima su delovi italijanske divizije -Sasari- i četničke Dinarske divizije, uz podršku tenkova, artiljerije i avijacije, prodrli iz Bos. Grahova i Bos. Petrovca u Drvar, odbacili delove 5. krajiškog NOP odreda, zapalili desetak sela i uspostavili saobraćaj sa dotada blokiranim garnizonom u Drvaru.

8. 4. 1942 Nepotpun 3. bataljon domobranskog 12. pešadijskog puka, ojačan sa tri čete ustaša i žandarma, uz podršku 6 aviona, izvršio ispad iz Bos. Novog u pravcu s. Zuljevice u cilju pljačke. Protivnapadom i, bataljona 2. krajiškog NOP odreda ustaše i domobrani su delom razbijeni i odbačeni.

13. 4. 1942 Opštinski NO odbor opštine banjanske izdao naredbu da se stanovništvo varošice Velimlje privremeno evakuiše u okolna sela u cilju zaštite od neprijateljskog bombardovanja iz vazduha.

24. 4. 1942 Od 30. marta do 24. aprila britansko vazduhoplovstvo, u 13 navrata, sa baza iz severne Afrike, dopremilo Draži Mihailoviću zlato, radio-uređaje, oružje, municiju i drugo.

0. 5. 1942 U s. Međuvođu (kod Bos. Dubice), po naređenju Štaba 2. krajiškog NOP odreda, uređen aerodrom za prihvat prvih partizanskih aviona.

16. 5. 1942 Delovi 2. i 1. krajiškog NOP odreda i Banijska proleterska četa, pod rukovodstvom Operativnog štaba NOP i DV za Bos. krajinu, zauzeli Prijedor, savladavši posadu (10 domobranskih četa iz sastava 2, 10. i 11. pešadijskog puka i Sanskog posadnog bataljona, ojačanja i nešto ustaša, žandarma i milicionera). Zarobljeno je 1.100 domobrana i 200 ustaša i žandarma, a zaplenjeno 1.200 pušaka, 15 p. mitraljeza, 8 mitraljeza, 5 minobacača, 2 haubice, 1 oštećen avion i velike količine municije, sanitetskog materijala i opreme.

17. 5. 1942 Delovi 1. i 2. krajiškog NOP odreda zauzeli Ljubiju, čija se posada povukla u Bos. Novi. Postrojenja rudnika železa zaplenjena su neoštećena. U Ljubiji je odmah formirana radionica Operativnog štaba NOP i DV za Bos. krajinu, koja je, između ostalog, izrađivala avionske bombe i napravila dva oklopna automobila.

23. 5. 1942 Piloti Franjo Kluz i Rudi Čajavec, avionima tipa -Potez- i -Brege-, prebegli sa banjalučkog aerodroma na aerodrom kod Prijedora, na slobodnu teritoriju.

1. 6. 1942 Ustaška Crna legija ojačana domobranskim delovima s tenkovima, otpočela napad iz Bos. Dubice i Jasenovca. Ona je do 3. juna izbila na severoistočne padine pl. Prosare i ostvarila mostobran dubine 15 km. Protivnapadom 2. bataljona i delova 3. i Udarnog bataljona 2. krajiškog NOP odreda, uz podršku jednog aviona, 4. juna neprijatelj je razbijen a zatim, u toku noći, odbačen preko r. Save. U tim borbama je poginuo vodnik voda u Udarnom bataljonu Mile Mećava, narodni heroj, a zaplenjena su dva tenka.

3. 6. 1942 Kod Midveja otpočela trodnevna bitka između pomorskih i vazduhoplovnih snaga SAD i Japana. Pobedom snaga SAD uspostavljena je ravnoteža na Pacifiku.

4. 6. 1942 Prvi partizanski piloti Franjo Kluz {na avionu -Potez-) i Rudi Čajavec (na avionu -Brege-) narodni heroji, izvršili prvi borbeni zadatak: bombardovali i mitraljirali Banju Luku, aerodrom Zalužane i jednu kolonu ustaške Crne legije u povlačenju iz s. Orahova prema Bos. Dubici. Pošto mu je nad Zalužanima avion bio oštećen teško ranjen Rudi Čajavec se spustio kod s. Kadinjana i tu, da ne bi pao u ruke četnika izvršio samoubistvo, a njegov strelac je zarobljen i kasnije, u Zagrebu, streljan.

7. 6. 1942 Partizanski avion sa pilotom Franjom Kluzcm, uzletevši sa baze u Međuvođu (na pl. Kozari), bombardovao i mitraljirao neprijateljske garnizone u Dvoru na Uni i Bos. Novom i rasturio letke nad njima, nad Bos. i Hrv. Dubicom i Bos. i Hrv. Kostajnicom.

10. 6. 1942 Nemačka borbena grupa -Vestbosnien-, sastava: dvanaest nemačkih pešadijskih, jedan tenkovski i jedan pionirski bataljon i dva diviziona artiljerije, pet mađarskih monitora i oko dvadeset pet ustaških i domobranskih bataljona, sa izvesnim brojem četnika i milicionera (ukupno oko 35-40.000 vojnika), podržana od nekoliko eskadrila avijacije, otpočela kozarsku operaciju (koja je trajala do 30. jula), u kojoj je okružila 2. krajiški NOP odred (5 bataljona sa 3.500 boraca, 1 avion, 2 tenka, 2 oklopna automobila i 4-6 topova) s ciljem da ga uništi. Međutim, zahvaljujući herojskom otporu i jedinstvu naroda i jedinica. Odred je, u borbi u okruženju, razbio i uništio desetak neprijateljskih (domobranskih, ustaških i nemačkih) bataljona. Ponesen uspesima, on je tada ocenio da može odbraniti Kozaru. Ali kada je, u pogoršanoj situaciji, preduzeo proboj, on je, opterećen velikim zbegom i brojnim ranjenicima, pretrpeo znatne gubitke; ipak se delom probio a delom, razbijen u manje grupice, izbegao uništenje [Na okružnoj konferenciji KPJ za Kozaru (20. i 21. IX 1942) gubici 2. krajiškog NOP odreda su procenjeni na oko 1700 mrtvih, ranjenih i nestalih, uključujući i 500 ubijenih ranjenika. Neprijateljski gubici su ocenjeni na oko 7.000 izbačenih iz stroja. aplenjeno je preko 2.000 pušaka, 200 p. mitraljeza, 24 minobacača, a uništeno i oštećeno 11 tenkova. Po nemačkim podacima nemačke jedinice imale su 70 mrtvih i 187 ranjenih, a domobranske 475 mrtvih, 725 ranjenih i 510 nestalih, pri čemu nisu uračunati oni domobrani koji su se u međuvremenu vratili u jedinice.]. Do kraja. jula neprijatelj je dvaput prokrstario pl. Kozaru i pl. Prosaru, uništio veći broj ranjenika, sela opljačkao, a nekoliko desetina hiljada stanovnika internirao u logore i preselio ih u druge krajeve.

24. 6. 1942 Italijanske jedinice iz Metkovića, Omiša i Makarske, podržane avijacijom i mornaricom, otpočele osmodnevni napad na jedinice partizanskog bataljona -Jozo Jurčević- na Biokovu. Spretnim manevrima partizani su izbegli opkoljavanje i naneli neprijatelju gubitke od 300 mrtvih i ranjenih vojnika.

0. 7. 1942 Komanda italijanskog 6. armijskog korpusa izvestila Višu komandu -Slovenija-Dalmacija- (Superslodu) da su, u toku. maja i. juna, za vreme operacija u istočnoj Bosni, Crnoj Gori, Hercegovini i obalskoj zoni severno od Neretve, jedinice mostarske vazduhoplovne grupe izvele: 144 teška i laka bombardovanja, 67 tučenja malim bombama i mitraljiranja, 255 akcija radi izviđanja i veze i 115 avio-snabdevanja putem avio-bacanja i avio-transporta.

5. 7. 1942 U arktičkim vodama nemačke pomorske i vazduhoplovne snage uništile anglo-američki pomorski konvoj upućen za SSSR. Zbog toga je slanje materijala morskim putem bilo obustavljeno sve do septembra 1942.

6. 7. 1942 Nastupajući u više kolona s komunikacije Fojnica-Kiseljak-Blažuj ojačani 738. puk nemačke 718. divizije, uz podršku avijacije, povratio Kreševo i odbacio 2. i 4. proletersku NOU brigadu iz dolina r. Lepenice i r. Kreševčice na pl. Bitovnji.

6. 7. 1942 Na privremenom aerodromu u Jelašinovačkom polju (kod s. Lušči-Palanke) nemački lovački avion bombom zapalio partizanski avion (-Potez-) [Dejstva toga partizanskog aviona izazvala je takvu zabunu kod neprijatelja da je on za mesec dana uništio tri vlastita (nenajavljena) aviona.].

7. 7. 1942 Treća omladinska četa 2. bataljona 1. NOP odreda -Velebit- Grupe NOP odreda za Liku oborila neprijateljski avion u rejonu Gospića.

8. 7. 1942 Kod s. Primišlja (blizu Slunja) proleterske čete Grupe kordunaških NOP odreda oborile neprijateljski avion tipa -Potez-.

11. 7. 1942 Jedan bataljon italijanske divizije -Sasari-, ojačan četom tenkova i artiljerijom, i oko 250 četnika iz Bos. Grahova, uz podršku jedne eskadrile aviona, izvršili napad na partizanski bataljon -Starac Vujadin- Dinarsko-dalmatinskog NOP odreda u donjem Livanjskom polju. Do 13. jula neprijatelj je prodro do s. Sajkovića, ali je protivnapadom partizanskog bataljona -Starac Vujadin- i 2. dalmatinskog udarnog partizanskog bataljona odbačen u Bos. Grahovo. Između ostalih, zarobljeno je 38 italijanskih vojnika, dok ih se jedan deo podavio u blatu Ždralovac.

28. 7. 1942 Posle trinaestočasovne borbe 1. krajiška NOU brigada, sa delovima 1, 3. i 5. krajiškog NOP odreda, zauzela Ključ. Razbijene ustaše i delove domobranskog 10. pešadijskog puka je podržavala avijacija, koja je u toku napada zapaljivim bombama spalila grad.

28. 7. 1942 Ispadom iz Kupresa jedan ojačani bataljon ustaške Crne legije, podržan četom tenkova i avijacijom, iznenadio delove 3. i 1. proleterske NOU brigade, uništio s. Malovan i zauzeo Šujicu i Duvno. Istovremeni pokušaj neprijateljske posade iz Livna da se sa ovim bataljonom poveže u Šujici sprečio je na Borovoj glavi partizanski bataljon -Vojin Zirojević-.

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

Naređenje Adolfa Hitlera od 31 marta 1941 god. vrhovnim komandama nemačkih suvozemnih snaga i vazduhoplovstva da koncentrični napadi na Jugoslaviju uslede 5, 8 i 12 aprila i da se izvrše ojačanja udarnih grupa na pravcima za Skoplje i Niš

Depeša prefekta Kotora od 23. jula 1941. guverneru Dalmacije o hapšenju jevrejskih porodica, potrebi za pojačavanjem karabinijera i bombardovanju predela Njeguši

Depeša prefekta Kotora od 26. jula 1941. guverneru Dalmacije o bombardovanju naselja Čavori i interniranju Jevreja za Drač

Izveštaj Komande 71. izviđačkog vazduhoplovnog puka od 4. avgusta 1941. Komandi 2. armije o rezultatima izviđanja izvršenog 3. avgusta na odseku železničke pruge Knin - Gračac

Izveštaj Mikec Nikole, vazduhoplovnog majora, od 7. avgusta 1941. Državnom ravnateljstvu za ponovu o stanju u logoru Jablanica

Pregled jedinica izviđačkog vazduhoplovstva dodeljenih 2. armiji od12. avgusta 1941. godine

Zapovest zapovjednika Vrbaskog divizijskog područja od 25. septembra 1941. za izviđanje i bombardovanje područja Bihać-Nebljusi, posebno škole i crkve u selu Doljani

Izvještaj Župske redarstveie oblastn u Sarajevu od 11 novembra 1941 god. o oštećenju jednog aviona na Romaniji od strane partizana

Izveštaj Borbe od 20 XI 1941 god. o bombardovanju čačka

Izvještaj zamjenika komandanta Lovćenskog NOP odreda od 14 februara 1942 god. o bombardovanju sjedišta štaba bataljona Jovan Tomašević i borbama kod Orahova, Dupila i Komarna

Izvještaj bataljona Jovan Tomašević od 17. februara 1942. Štabu Lovćenskog NOP odreda o strijelanim i poginulim građanima na području Bataljona i aktivnosti italijanske avijacije

Uputstvo načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 18 februara 1942 god. Štabu Durmitorskog NOP odreda o pripremanju aerodroma u okolini Žabljaka radi spuštanja sovjetskih aviona sa materijalom

Izvještaj štaba Durmitorskog NOP odreda od 22 februara 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o izvršenoj pripremi za doček sovjetskih aviona

Izvještaj štaba Durmitorskog NOP odreda od 22 februara 1942 god. Glavnom štabu NOP odreda za Crnu Goru i Boku o bombardovanju Žabljaka i stanju u odredu

Referat zamenika ministra vojske, mornarice i vazduhoplovstva izbegličke jugoslovenske vlade od 23. februara 1942. Ministarskom savetu o Vrhovnoj komandi u Kairu, vojnim snagama van zemlje i problemu radio-veze i dotura pomoći Draži Mihailoviću

Izveštaj delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Moše Pijade od 28 februara 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o uzaludnom čekanju obećane sovjetske pomoći uprkos pogodnim uslovima za let aviona

Pregled delatnosti jedinica vazduhoplovstva pod komandom generala Pičinija od 5. februara do 18. marta 1942. na teritoriji 2. armije

Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 29 marta 1942 god. delegatu Vrhovnog štaba Moši Pijade o nemogućnosti slanja pomoći u naoružanju od strane Sovjetskog Saveza i o bacanju letaka iz engleskih aviona nad teritorijom Sandžaka

Pismo Operativnog štaba NOP odreda za Hercegovinu od 10 aprila 1942 god. štabu Grahovskog bataljona povodom okupatorskog bombardovanja varošice Grahova

Iz izveštaja Operativnog štaba NOP i DO za Bosansku krajinu od 23. maja 1942. Glavnom štabu NOP i DO za Bosnu i Hercegovinu o preletu pilota Franja Kluza i Rudija Čajavca na slobodnu teritoriju

Izveštaj komande Trećeg diviziona Trinaestog artiljeriskog puka divizije Granatieri di Sardegna od 23 maja 1942 god. o artiljeriskom bombardovanju Studenec-Iga kod Ljubljane

Izvještaj zapovjedništva Treće oružničke pukovnije od 26 maja 1942 god. o prelasku trojice domobranskih avijatičara sa svoja dva aviona partizanima

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od juna 1942 god. načelniku Vrhovnog štaba da se zbog izviđanja neprijateljske avijacije pokreti jedinica izvode sa najvećom opreznošću

Izvještaj Franje Kluza o prvoj akciji partizanske avijacije

Izveštaj Franja Kluza od 4. juna 1942. o prvoj akciji partizanskih aviona na Kozari

Obaveštenje .Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 7. juna 1942. komandama potčinjenih armijskih korpusa 0 organizaciji i grupisanju vazduhoplovnih snaga na raspolaganju toj komandi

Izveštaj pilota Franja Kluza od 8. juna 1942. komandantu Operativnog štaba NOP i DO za Bosansku krajinu o bacanju letaka i bombardovanja Dvora i Bosanskog Novog

Izvještaj Štaba grupe kordunaških NOP odreda od 12 srpnja 1942 god. štabu Prve operativne zone o uništenju neprijateljskog aviona i akcijama kod Gornjih i Donjih Dubrava

Naredba Štaba Treće grupe slovenačkih partizanskih odreda od 12 juna 1942 god. o protivavionskoj zaštiti, upotrebljavanju italijanskih bombi i materijalnom poslovanju u jedinicama

Izvještaj Velike župe Cetina u Omišu od 17. lipnja 1942. Ministarstvu unutrašnjih poslova NDH o ulasku partizana u Tučepe, isticanju crvene zastave i bombardiranju sela od strane Talijana

Dopis Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 17 jula 1942 god. štabu Petog krajiškog odreda o naoružanju i upućivanju za Bosanski Petrovac dviju četa odreda i o potrebi organizovanja protivavionske odbrane u pozadini

Izvadak iz izvještaja talijanske vojne cenzure od 2 kolovoza 1942 god. o Pismu jednog talijanskog avijatičara

Izvod iz izvještaja talijanske vojne cenzure od 2. kolovoza 1942. o pismu jednog talijanskog avijatičara

Izvještaj Komande vazduhoplovstva Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 17 kolovoza 1942 god. o djelovanju talijanske avijacije na području srednje i južne Dalmacije

Izvještaj Komande vazduhoplovstva Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 21 kolovoza 1942 god. o dejstvu talijanske avijacije za vrijeme ofanziva u Gorskom Kotaru, južnoj Lici i južnoj Dalmaciji

Izvadak iz operativnog dnevnika Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 23 kolovoza 1942 god. o borbama na području južne Dalmacije i o bombardiranju nekih predjela Like i južne Dalmacije

Izvod iz operativnog dnevnika Više komande oružanih snaga »Slovenija—Dalmacija« od 23. kolovoza 1942. o borbama, na području južne Dalmacije i o bombardiranju nekih predjela Like i južne Dalmacije

Izvještaj Komande vazduhoplovstva Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 27 kolovoza 1942 god. o djelovanju talijanske avijacije na području Udbine, Imotskog, Aržana i Biokova

Izvještaj Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 4 septembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o bombardovanju štaba Prve krajiške brigade od strane neprijateljskih aviona

Naredba bitoljskog oblasnog policiskog načelnika Šiškova od 5. septembra 1942. god. o dodeljivanju 15. bugarskoj diviziji 2 aviona za borbu protiv partizana

Izvještaj komande vazduhoplovstva Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 10 rujna 1942 god. o dejstvu potčinjene avijacije na području Gorskog Kotara i Like

Iz dnevnog izvještaja Ministarstva domobranstva NDH o jednom od prvih bombardiranja Zagreba od strane savezničkih aviona

Izvještaj komande vazduhoplovstva Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija o dejstvu talijanske avijacije na području Like za dan 13 rujna 1942 godine

Izvještaj komande vazduhoplovstva Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 15 rujna 1942 god. o djelovanju talijanske avijacije na području Like i Dalmacije

Obavještenje zapovjednika grupe Žumberak od 7 listopada 1942 god. o obaranju ustaškog aviona kod Sošica

Izvještaj Zapovjedništva Zračnih snaga od 9. oktobra 1942. Glavnom stožeru Ministarstva domobranstva NDH o stradanju aviona DO 17 u Žumberku i kod sela Spanovice

Zahtjev načelnika Štaba Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 28 listopada 1942 god. za bombardovanje i mitraljiranje obale r. Korane

Odluka Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 29 listopada 1942 god. o bombardovanju i mitraljiranju područja Poloj, Primilje, Veljun u cilju represalija

Zahtjev načelnika Štaba Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 30 listopada 1942 god. za bombardovanje naselja Sjeničak i rejona Crne Drage

Zahtjev načelnika Štaba Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 31 listopada 1942 god. za bombardovanje naselja Glina i zone Veljun

Zahtjev generala Primieria od 2 studenog 1942 god. za bombardovanje i mitraljiranje područja Krnjak

Izvještaj Štaba Druge operativne zone od 23 prosinca 1942 god. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o nekim akcijama u Zagorju, bombardovanju Žumberka i uspostavljanju veze sa Glavnim štabom

Izvještaj Štaba Druge operativne zone NOV i PO Hrvatske Glavnome štabu NOV i PO Hrvatske o nekim akcijama u Zagorju, bombardiranju Žumberka i uspostavljanju veze s Glavnim štabom

Izvještaj Zapovjednika Dvanaeste ustaške pripremne bojne od 27 prosinca 1942 god. o obaranju ustaškog aviona kod Močila

Izvještaj Vojno-pomorske komande za Dalmaciju od 6 januara 1943 god. Višoj komandi oružanih snaga Slovenija-Dalmacija o bombardovanju Podgore i okolnih mjesta

Izvještaj Vojno-pomorske komande za Dalmaciju od 6. siječnja 1943. Višoj komandi oružanih snaga Slovenija-Dalmacija o bombardiranju Podgore i okolnih mjesta

Izveštaj zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 22 januara 1943 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o bombardovanju Cetingrada i o daljem prodoru neprijateljskih snaga na banijskom pravcu

Zahtjev komande divizije Murge od 28 januara 1943 god. da se bombarduju sela Crnogorci, Krivi Dol, Klenovac i Damnjan

Zahtjev Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 31 januara 1943 god. za bombardovanje Oštrelja

Zahtjev Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 3 februara 1943 god. da se bombarduje Oštrelj

Izvještaj Komande oodgrmečkog područja od 4 februara 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o bombardovanju Benakovca o evakuaciji hrane i stanovništva i rušenju puteva na teritoriji ugroženoj od neprijatelja

Obavještenje Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 4 februara 1943 god. o bombardovanju Oštrelja

Izvještaj Komande talijanskog Petog armijskog korpusa od 7 veljače 1943 god. o borbama kod Krbavice, Bruvna i G. Lapca i dejstvu potčinjenog vazduhoplovstva na području Like

Zahtjev Zapovjedništva Šeste pješačke divizije od 8 februara 1943 god. da italijanski avioni bombarduju sela Studenci, Medov Dolac, Poljice i Podosoj

Izvještaj Komande talijanskog Petog armijskog korpusa od 10 veljače 1943 god. o borbama u Lici, diverzijama u Gorskom Kotaru i bombardovanju Mogorića i Srednje Gore

Izvještaj jednoga od suradnika NOP-a Mjesnome komitetu KPH Zagreb o kretanju vlakova i o akcijama zrakoplovaca simpatizera NOP-a

Dnevni izvještaj Komande talijanskog Petog armijskog korpusa od 11 veljače 1943 god. o pokretima jedinica NOV i PO Hrvatske i o dejstvima potčinjenih dijelova i vazduhoplovstva na području Like

Dnevni izvještaj Komande talijanskog Petog armijskog korpusa od 13 veljače 1943 god. o dejstvima podređenih jedinica i vazduhoplovstva na području Like i Gorskog Kotara

Uputstvo štaba Četvrte divizije NOV i PO Hrvatske od 15 veljače 1943 god. podređenim jedinicama o odbrani od neprijateljskih aviona

Izvještaj zapovjedništva Prve gorske divizije od 17 veljače 1943 god. o napadu na Pakrac i zahtjev da se bombarduje područje s. Đakovac

Obavještenje njemačkog Štaba za vezu pri Višoj komandi oružani h snaga Slovenija-Dalmacija od 19 februara 1943 god. o bombardovanju položaja jedinica NOV sjeverno i zapadno od Mostara

Uputstvo Štaba Prve proleterske divizije od 21 februara 1943 god. Štabu Prve brigade za zaštitu jedinica od neprijateljske avijacije i naređenje za zatvaranje pravca od Sarajeva

Obaveštenje Sretena Zujovića od 23 februara 1943 god. vrhovnom komandantu drugu Titu o premeštanju delova prištabskih jedinica, Vrhovnog štaba, bombardovanju Šćita i okolnih sela i traženje uputstava za dalji rad

Izveštaj pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 24 februara 1943 god. vrhovnom komandantu drugu Titu o aktivnosti neprijateljske avijacije na pravcu Gornji Vakuf - Prozor

Izvještaj Štaba Sedme NOU divizije od 24 februara 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o rasporedu jedinica na prostoriji Bugojno-Gornji Vakuf i napadu neprijateljskih aviona na položaje divizije

Izvještaj Prve zrakoplovne skupine od 25 veljače 1943 god. o izviđačkoj djelatnosti zrakoplovstva na Kalniku i Moslavini i o paljenju sela Moslavine od strane domobrana

Izveštaj operativnog oficira Vrhovnog štaba NOV i POJ od marta 1943 god. Vrhovnom štabu o bombardovanju Prozora

Izveštaj Krsta Popivode od 9 marta 1943 god. Sretenu Žujoviću o neprijateljskom bombardovanju i teškim uslovima transportovanja ranjenika preko Neretve

Izvod iz izvještaja Komande Zrakoplovstva oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 10. ožujka 1943. o dejstvu avijacije toga dana

Izvještaj fašističke organizacije u Vodicama od 10. ožujka 1943. federalnom sekretaru u Zadru o bombardiranju sela Srime

Izveštaj pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 19 marta 1943 god. Vrhovnom štabu o velikim teškoćama pri evakuaciji ranjenika i gubicima koje im nanosi neprijateljska artiljerija i avijacija

Izvještaj pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 19. ožujka 1943. Vrhovnom štabu o velikim teškoćama pri evakuaciji ranjenika i gubicima koje im nanosi neprijateljska artiljerija i avijacija

Izvještaj Štaba Trećeg pomorskog obalskog sektora od 20 marta 1944 Štabu Mornarice NOV Jugoslavije o napadima neprijateljskih aviona na brodove i teritoriju sektora

Prijedlog Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 27 marta 1943 god. da njemačke vazduhoplovne snage bombarduju jedinice NOV na području Kalinovik-Foča

Prijedlog komandanta Jugoistoka od 27 marta 1943 god. da se snažno bombarduju jedinice NOV na području Nevesinja

Naređenje Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 30 marta 1943 god. za bombardovanje položaja jedinica NOV na području Nevesinja

Naređenje Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 30. ožujka 1943. za bombardiranje položaja jedinica NOV na području Nevesinja

Dnevni izvještaj Komande italijanskog Šestog armijskog korpusa od 5 aprila 1943 god. o bombardovanju položaja jedinica NOV kod Broda i Ustikoline

Izvještaj štaba Devete dalmatinske NOU divizije od 8 aprila 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o zauzimanju Nevesinja od strane četnika i jakom bombardovanju bolnice

Obavještenje Načelnika italijanskog Generalštaba kraljevske vojske od 13 aprila 1943 god. o traženju da Nijemci preduzmu operacije protiv jedinica NOV u Sandžaku i naređenje za učešće Šestog armijskog korpusa i vazduhoplovstva u tim operacijama

Narećenje Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 14 aprila 1943 god. za bombardovanje položaja jedinica NOV oko Foče

Obavještenje Komande italijanskog Šestog armijskog korpusa od 16 aprila 1943 god. o bombardovanju položaja jedinica NOV oko Foče

Obavještenje Komande italijanskog Šestog armijskog korpusa od 18 aprila 1943 god. o bombardovanju položaja jedinica NOV na području Foče

Obaveštenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 23 aprila 1943 Aleksandru Rankoviću o bombardovanju Centralne bolnice u Jeleču i o spuštanju engleskih padobranaca kod Brinja u Lici

Izvještaj Štaba Šeste divizije od 12 svibnja 1943 god. Štabu Prvog korpusa NOV i PO Hrvatske o napadu neprijateljskih aviona na položaje Druge NOU brigade

Izvještaj Štaba Šeste divizije od 12 svibnja 1943 god. Štabu Prvog korpusa NOV i PO Hrvatske o napadu neprijateljskih aviona na položaje druge i Devete NOU brigade

Izvještaj Povjerenstva CK KPH u Zagrebu Centralnome komitetu KP Hrvatske o rezultatima rada na organiziranju dopisničke službe, o dolasku njemačkih aviona i gestapovaca u Zagreb, o djelovanju HSS, koji organizira odrede Zaštite, te o održavanju partijskoga savjetovanja u Moslavini

Izvještaj Komande talijanskog Petog armijskog korpusa od 29 svibnja 1943 god. o prelasku kolone Kuraja sa Paga u Lukovo Šugarje i bombardovanju Prokika i Žute Lokve

Dopis Kotarske oblasti Slavonska Požega Velikoj župi Livac—Zapolje u Novoj Gradiški kojim se moli pomoć za postradale stanovnike sela Velike koju su zabunom bombardirali avioni NDH

Izvještaj Oružničke postaje Šestine Kotarskoj oblasti Zagreb o napadu partizana na zrakoplovnu stražu u Sesvetama

Molimo sačekajte, dokumenti se učitavaju...

Fotografije

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Borbe u Crnoj Gori 1943. ★ Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu ★ Završne operacije u Jugoslaviji ★ 1. lovačka eskadrila NOVJ ★ Šibenik ★ Borbe u Dalmaciji 1944. ★ Borbe u Slavoniji 1945. ★ Borbe u Srbiji 1945. ★ 11. vazduhoplovno-poljska divizija Vermahta ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ 5. udarni korpus NOVJ (2. bosanski) ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Spašavanje savezničkih avijatičara ★ Slavonski Brod ★ Borbe u Hrvatskoj 1944. ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Borbe u Crnoj Gori 1944. ★ Ranjenici u ratu ★ Operacija Schwarz ★ Sremski front ★ Borbe u Dalmaciji 1943. ★ Brčko ★ Sarajevo ★ Split ★ Borbe u Makedoniji 1944. ★ 2. oklopna armija ★ Bugarska u drugom svetskom ratu ★ Bolnice u oslobodilačkom ratu ★ Borbe u Slavoniji 1944. ★ Ustanak u Srbiji 1941. ★ Viša komanda oružanih snaga Slovenije-Dalmacije ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1945. ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ Hrvatsko domobranstvo ★ Vis ★ Aprilski rat ★ Partizanska avijacija ★ Borbe u Hrvatskoj 1943. ★ Britanija i Jugoslavija ★ Mornarica NOVJ ★ 3. udarni korpus NOVJ (1. bosanski) ★ Borbe u Dalmaciji 1942. ★ Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije ★ Protivavionska odbrana u oslobodilačkom ratu ★ 2. udarni korpus NOVJ ★ Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) ★ 15. brdski armijski korpus ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Borbe u Srbiji 1944. ★ SAD i Jugoslavija ★ Borbe u Sremu 1945. ★ Bitka za Srbiju ★ Zvornik ★ Zagreb ★ Bijeljina ★ Obrazovanje u oslobodilačkom ratu ★ SSSR i Jugoslavija ★ Savezničko bombardovanje Vermahta u Jugoslaviji ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. ★ Operacija Weiss ★ Glavni štab Hrvatske ★ Valpovo ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. ★ Zadar ★ Borbe u Hrvatskoj 1945. ★ Luftwaffe u Jugoslaviji ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. ★ Vrhovni štab NOVJ ★ 1. vazduhoplovna baza NOVJ ★ Donji Miholjac ★ Borbe na Jadranu 1944. ★ Borbe u Hrvatskoj 1942. ★ Beograd ★ Josip Broz Tito ★