Borbe u Srbiji 1943.

Za ovaj pojam je pronađeno 436 hronoloških zapisa, 419 dokumenata i 87 fotografija.

Događaji

0. 1. 1943 OK KPJ za Kragujevac formirao SK SKOJ-a za srez kolubarski.

0. 1. 1943 U selima: Poljni, Dubiču, Prevešt i Nadriju (blizu Trstenika) jedna četa Rasinskog NOP odreda ubila 16, ranila 15, zarobila 6 četnika i vojnika SDS i zaplenila, pored ostalog, 2 p. mitraljeza.

0. 1. 1943 U rejonu s. Karađorđeva (kod Kikinde), po odluci SK KPJ, formiran Severnobanatski NOP odred, jačine oko 60 boraca.

0. 1. 1943 U Vrbasu formiran a u Bečeju obncvljen SK KPJ.

1. 1. 1943 GŠ NOV i PO za Srbiju naredio svim štabovima NOP odreda da energičnije napadaju okupatora i kvislinge i povedu narod u boj do konačne pobede.

3. 1. 1943 Kod s. Lužana delovi Jastrebačkog NOP odreda razrušili prugu Niš-Stalać. Po naređenju nemačkog komandujućeg generala i zapovednika Srbije, za odmazdu je 5. januara u blizini sela streljano 6 lica.

4. 1. 1943 U Beogradu nemački vojnici streljali 10 talaca za odmazdu što su delovi 1. šumadijskog NOP odreda 24/25. XII 1942. srušili ž. st:, spalili opštinsku arhivu i ubili predsednika opštine u s. Kovačevcu (kod Mladenovca).

5. 1. 1943 U s. Neštinu (kod Iloka) delovi 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske napali ustašku posadu, ubili 4 ustaše i zaplenili 10 pušaka s municijom.

6. 1. 1943 Kod s. Grbola (blizu Uroševca) formiran Karadački (Skopskocrnogorski) NOP odred, koji se već 7/8. januara prebacio preko s. Tankosića i s. Vitine na padine Skopske Crne gore, gde je po selima otpočeo održavati otvorene konferencije i mitinge.

7. 1. 1943 Između ž. st. Putinci i Golubinci delovi 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske minirali prugu Stara Pazova - Ruma i uništili lokomotivu i 17 vagona nemačkog voza. Poginulo je i ranjeno oko 160 vojnika. Saobraćaj je obustavljen 12 časova.

7. 1. 1943 Na osnovu sporazuma između vlada Nemačke i Bugarske, 1. bugarski okupacioni korpus završio proširivanje okupacione zone na zapadnu Srbiju južno od linije: Lapovo - Titovo Užice - Bajina Bašta do r. Drine i time omogućio prebacivanje nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- u rejon Karlovca radi učestvovanja u tzv. IV neprijateljskoj ofanzivi protiv snaga NOVJ.

8. 1. 1943 U Kruševac upala grupa boraca Rasinskog NOP odreda i ubila dva saradnika okupatora i ranila podoficira SDS.

11. 1. 1943 U s. Deč (kod Stare Pazove) prodrli delovi 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske i zauzeli opštinsku i poštansku zgradu, zatim, posle tročasovne borbe protiv žandarma i delova folksdojčerskog 2. pripremnog bataljona -General Laudon- pristiglih iz susednih sela, napustili selo. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od 28 mrtvih i više ranjenih. Odred je imao 2 poginula i 3 ranjena.

11. 1. 1943 Na pruzi Aranđelovac-Mladenovac 1. šumadijski NOP odred demolirao ž. st. Kopij are i zapalio jedan vagon i opštinsku arhivu.

12. 1. 1943 Nemačka avijacija bombardovala s. Mihaljevce (kod Stare Pazove) i porušila 150 kuća, a više stanovnika ubila i ranila.

12. 1. 1943 Za odmazdu zbog partizanskih akcija u kruševačkom okrugu, nemački vojnici streljali 75 ljudi iz Kraševca i Beograda.

13. 1. 1943 Na ž. st. Momin Kamen (kod Vladičinog Hana) Crnotravski NOP odred napao posadu i ubio 10 i zarobio 10 nemačkih i bugarskih vojnika, a potom porušio železnički most i kamenolom.

13. 1. 1943 Kod s. Razbojne (na putu Kruševac-Blace) delovi Jastrebačkog NOP odreda razbili oko 350 četnika i naneli im gubitke od oko 20 mrtvih, uz sopstvene gubitke od 2 mrtva.

14. 1. 1943 U selima: Ružici, Guzevlju, Jastrepcu i Mrtvici (kod Vladičinog Hana) nemački i bugarski vojnici streljali 200 građana za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka prethodnog dana pri napadu Crnotravskog NOP odreda na ž. st. Momin Kamen.

16. 1. 1943 Generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito uputio direktivno pismo Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju; treba razviti što širu političku aktivnost protiv četnika i protiv izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije u Londonu, pojačati vojnu aktivnost, jačati postojeće, obnoviti stare i formirati nove partijske organizacije, dosledno sprovoditi partijsku liniju i umnožiti članke iz -Proletera- br, 16, da bi ih sve partijske organizacije proučile. U pismu su data i uputstva u pogledu nekih kadrovskih pitanja PK KPJ i GŠ NOV i PO za Srbiju.

17. 1. 1943 Na Dedinju, u Beogradu, agenti specijalne policije ubili člana PK KPJ za Srbiju Mirka Tomića, narodnog heroja. G§ NOV i PO za Srbiju odlučio je krajem. januara da Rasinski NOP odred nosi, pored dotadašnjeg naziva, i naziv -Mirko Tomić-.

17. 1. 1943 U s. Brezni (kod G. Milandvca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda razoružali 8 stražara SDS koji su došli da uspostave privremenu poljsku stanicu.

19. 1. 1943 Kod s. Razbojne (na putu Kruševac-Blace) jedna četa Jastrebačkog NOP odreda razbila oko 150 četnika, ubivši 10, zarobivši 7 i ranivši veći broj četnika, a zaplenivši 2 p. mitraljeza.

20. 1. 1943 U s. Stublu (između Kraljeva i Trstenika) delovi SDS i četnici napali jednu četu Rasinskog NOP odreda i naneli joj gubitke od 9 mrtvih, 6 ranjenih i 6 nestalih. Ostatak čete (14 boraca) probio se na pl. Jastrebac, u sastav svojeg odreda. Među poginulima je bio i komandir čete Miodrag Čajetinac Čajka, narodni heroj.

21. 1. 1943 Kod s. D. Sokoloviće (blizu Knjaževca) delovi Zaječarsko-timočkog NOP odreda vodili borbu protiv odreda poljske straže SDS iz Knjaževca, a zatim se povukli ka s. Manjincu.

28. 1. 1943 Na ž. st. Nakučani (na pruzi Lajkovac - G. Milanovac) 1. šumadijski NOP odred demolirao uređaje.

31. 1. 1943 Kod s. Ugrinovaca i s. Krive Reke (između Lajkovca i G. Milanovca) 1. šumadijski NOP odred razrušio prugu i ubio 2 četnika.

0. 2. 1943 U s. Ravnoj Gori (kod Vlasotinaca) održano vojno-političko savetovanje kome je prisustvovao delegat VŠ NOV i POJ i CK KPJ Svetozar Vukmanović Tempo. Odlučeno je da se za teritoriju od Babičke gore i Suve planine na severu do r. Pčinje i pl. Kozjaka na jugu, od boraca Crnotravskog NOP odreda, formira 2. južnomoravski NOP odred, sastava: tri čete, što je odmah i učinjeno. Odred je dobio zadatak da što pre formira bataljone i izvrši pripreme za formiranje brigade. Formiran je i OK KPJ za Vranje.

0. 2. 1943 Formiran SK KPJ za srez toplički.

0. 2. 1943 U Nišu bugarska policija provalila mesnu partijsku organizaciju i uhapsila veći broj članova MK KPJ (koji su kasnije streljani).

0. 2. 1943 U Zemunu, po direktivi PK KPJ za Srbiju formirano Mesno partijsko povereništvo.

1. 2. 1943 U s. Dvoranu delovi Rasinskog NOP odreda napali i ka Kruševeu poterali odeljenje nemačkih vojnika koji su vršili rekviziciju.

2. 2. 1943 U blizini s. Darosave (sada: Partizani, kod Aranđelovca) 1. šumadijski NOP odred u borbi ubio 6, ranio 6 i zarobio 20 četnika.

3. 2. 1943 U s. Subotincu (kod Aleksinca) odred SDS iz Aleksinca opkolio jednu desetinu Ozrenskog NOP odreda. U borbi je poginulo 10 boraca, a samo 2 borca su se spasla. Među poginulim bio je i Momčilo Popović Ozren, narodni heroj.

3. 2. 1943 U s. Mlačištu (blizu Vranja) oko 300 bugarskih vojnika napalo Crnotravski NOP odred, ali je ovaj uspeo da se povuče u pravcu s. Pročalovaca. Bugarski vojnici su popalili Mlačište i pobili veći broj seljaka.

5. 2. 1943 U Bor upala grupa boraca Krajinskog NOP odreda i zapalila nemačke magacine tečnog goriva.

6. 2. 1943 U s. Kaluđerici (na pl. Kukavici) otpočelo trodnevno vojno-političko savetovanje OK KPJ za Leskovac i štabova Leskovačkog, Jablaničko-pasjačkog i Jastrebačkog NOP odreda, kome je prisustvovao delegat CK KPJ i VŠ NOV i POJ Svetozar Vukmanovič Tempo. Odlučeno je da se na levoj obali J. Morave, između pl. Kukavice i pl. Jastrepca, od postojeća tri formira jedan NOP odred i stvore uslovi za formiranje brigada; da se formira OK KPJ za leskovačko-toplički okrug i SK KPJ za leskovački, jablanički i toplički srez; da se formiraju odgovarajući organi NO vlasti i drugih političkih organizacija.

6. 2. 1943 U s. Ugrinovcima (kod Stare Pazove) delovi 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske napali posadu iz domobranskog 1. regrutnog puka, koja je sutradan napustila uporište, pretrpevši gubitke od 4 mrtva i 18 ranjenih. Odred je imao 3 mrtva i 1 ranjenog.

6. 2. 1943 Na ž. st. Ledinci (kod Petrovaradina) grupa boraca 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske zarobila svih 15 domobrana - stražara kod cisterne i zaplenila 15 pušaka sa 700 metaka. Domobranima je održan kratak politički govor o situaciji u Jugoslaviji i uspesima Crvene armije, a potom su pušteni kućama.

7. 2. 1943 U s. Kaluđerici (na pl. Kukavici) od Leskovačkog, Jablaničko-pasjačkog i Jastrebačkog NOP odreda formiran 1. južnomoravski NOP odred, sastava: tri bataljona (1. leskovački, 2. jablanički i 3. jastrebački).

7. 2. 1943 U s. Kaluđerici (na pl. Kukavici) formiran OK KPJ za leskovačko-toplički okrug i sreski komiteti KPJ za leskovački i jablanički srez.

7. 2. 1943 U s. Gari (kod Kruševca) delovi Rasinskog NOP odreda oštetili novootvoreni rudnik uglja.

8. 2. 1943 Na ž. st. Beočin (kod Petrovaradina) delovi 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske minirali i uništili 2 lokomotive a na železničkoj pruzi Ruma-Šabac isekli veliki broj tt stubova.

9. 2. 1943 Kod s. Gorine, s. Kaluđerice i s. Lalinca (blizu Lebana) odredi SDS i Ijotićevci iz Niša i Leskovca (oko 1200 ljudi) sa četom nemačkih vojnika napali 1. i 2. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda. U borbi, vođenoj celog dana, jedinice 1. južnomoravskog NOP odreda su odbile napad neprijatelja a zatim se povukle u Jablanicu. Neprijatelj je imao 11 poginulih i S ranjenih. Naši gubici: 2 ranjena.

9. 2. 1943 U Petrovgradu (sada: Zrenjanin) nemačka policija streljala 24 zatvorenika iz logora.

10. 2. 1943 U s. Smoljincu (kod Požarevca) delovi Požarevačkog NOP odreda demolirali opštinsku zgradu i zapalili arhivu, a potom održali zbor s narodom.

10. 2. 1943 Kod s. Palilule delovi Zaječarsko-timočkog NOP odreda razrušili prugu Niš-Knjaževac.

10. 2. 1943 U Kragujevcu delovi 1. šumadijskog NOP odreda upali u državni magacin Kačerskog rudnika i zaplenili nešto oružja i namirnica. Istog dana su posekli nekoliko stubova dalekovoda koji snabdeva strujom Aranđelovac, Kragujevac, Kraljevo i Jagodinu (sada: Svetozarevo).

10. 2. 1943 Na ž. stanicama Kriva Reka, Ugrinovci, Štavica i Banjani (na pruzi G. Milanovac - Lajkovac) 1. šumadijski NOP odred demolirao postrojenja, porušio prugu na 80 mesta, posekao 19 tt stubova i spalio opštinske arhive. (Za odmazdu, nemačke vlasti su u Kragujevcu 5. marta streljale 30 talaca.)

12. 2. 1943 GŠ NOV i PO za Srbiju naredio štabovima NOP odreda da preduzmu ofanzivna dejstva, da uništavaju neprijateljske garnizone, stanice i slagališta oružja, municije i hrane i da parališu okupatorsku vlast, te time posredno pomognu jedinicama NOVJ u Bosni i Hrvatskoj protiv kojih je neprijatelj izvodio ofanzivu.

12. 2. 1943 Između Prokuplja i s. Zitorađe delovi 2. bataljona 1. južnomoravskog NOP odreda razrušili prugu i otvorili vatru na putnički voz, koji se zbog toga vratio u s. Žitorađu.

12. 2. 1943 U s. Beranju, s. Barama i s. Kasidolu (kod Požarevca) delovi Požarevačkog NOP odreda demolirali opštinske zgrade, spalili arhive i zaplenili namirnice spremljene za potrebe SDS.

12. 2. 1943 Između s. Braljine i s. Đunisa delovi Rasinskog NOP odreda razrušili prugu Niš-Stalać. (Za odmazdu, nemačke su vlasti u Kraševcu 17. maita streljale 10 talaca.)

14. 2. 1943 U s. Vrdniku (kod Rume) Diverzantska grupa 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske ubacila minu u električnu centralu. Oštećeni su mašinski uređaji centrale, usled čega je i rad u rudniku uglja obustavljen 12 časova.

14. 2. 1943 Kod zavoda -Ravnjak- (blizu Kraševca) delovi Rasinskog NOP odreda razoružali 4 stražara SDS.

14. 2. 1943 U s. Malom Crniću (kod Požarevca) delovi Požarevačkog NOP odreda zapalili opštinsku zgradu (sa arhivom) i uništili preko 5000 kg cementa nemačke radne organizacije TOT (Todt).

14. 2. 1943 U s. Belegišu (kod Stare Pazove) ustaška policija na zverski način pobila 21 lice, a mnoga lica oterala u Staru Pazovu, zatim u Nemačku, na rad.

15. 2. 1943 Kod s. Toponice (na putu Požarevac-Petrovac) delovi Požarevačkog NOP odreda iz zasede ubili komandanta nemačkog 734. pešadijskog puka, 1 oficira, 1 podoficira i 1 vojnika, a njihov automobil zapalili. Kod ubijenih je pronađena sekcija sa rasporedom neprijateljskih snaga predviđenih za napad na požarevački NOP odred. Sutradan su nemačke vlasti za odmazdu u Beogradu streljale 400 talaca.

15. 2. 1943 Udružene nemačke, četničke i jedinice SDS i SDK iz Požarevca, Kučeva, Petrovca i Lapova otpočele koncentričan napad protiv Požarevačkog NOP odreda. Borbena dejstva su trajala, sa kraćim prekidima, oko dva meseca. Požarevački NOP odred je pretrpeo osetne gubitke, kao i partijska organizacija na terenu. Streljan je ili je odveden u logore veći broj ljudi, žena i omladine.

15. 2. 1943 U bunkeru blizu s. Melenaca (kod Zrenjanina) nemačka policija opkolila i u borbi ubila tri člana KPJ.

15. 2. 1943 Na ž. st. Pavlovci (kod Rume) Diverzantska grupa 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske minirala pragu, uništila lokomotivu, oštetila 5 vagona i prugu sa staničnim uređajima, ubila 4 ustaše i 8 nemačkih vojnika i zaplenila 7 pušaka.

17. 2. 1943 U s. D. Sirakovu (kod Požarevca) delovi nemačkog 734. pešadijskog puka napali i razbili jednu četu Požarevačkog NOP odreda, nanevši joj gubitke od 8 mrtvih i 1 ranjenog. Neprijatelj je potom spalio selo i oterao u logore sve pohvatane muškarce koji imaju više od 15 godina.

17. 2. 1943 PK KPJ za Srbiju uputio OK KPJ za Kruševac pismo u kome mu, povodom masovnog hapšenja i streljanja od strane okupatora i kvislinga, skreće pažnju na veću budnost u partijskom radu.

17. 2. 1943 U opkoljenom s. Buđanovcima jedinice 2. pripravnog folksdojčerskog bataljona -General Laudon- uhapsile i sprovele u Rumu 56 rodoljuba.

17. 2. 1943 Između Stare i Nove Pazove grupe mesnih partizana isekli veliki broj tt stubova.

18. 2. 1943 Delovi nemačkog 734. pešadijskog puka popalili sela Toponicu i Kravlji Do (kod Požarevca) i oterali u logore sve pohvatano muško stanovništvo koje je imalo više od 15 godina.

18. 2. 1943 U s. Slatini nemačka planinska četa iz Kruševca opkolila četu Rasinskog NOP odreda. Posle kraće borbe četa se izvukla iz obruča uz gubitke od 7 nestalih. Poginulo je 5 i ranjena su 3 nemačka vojnika. Neprijatelj je, za odmazdu, spalio 27 domova i uhapsio 25 meštana.

18. 2. 1943 Na pl. Jelici OK KPJ za Čačak formirao (odnosno obnovio) Čačanski NOP odred -Dragiša Mišović-.

18. 2. 1943 Na pl. V. Jastrepcu oko 150 nemačkih vojnika napali 3. (jastrebački) bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda. U protivnapadu bataljon je odbacio neprijatelja ka Kruševcu, nanevši mu gubitke od oko 10 mrtvih i ranjenih. Poginuo je politkomesar Jastrebačkog NOP odreda i član OK KPJ za Niš Milić Rakić Mirko, narodni heroji, sa još jednim borcem.

18. 2. 1943 U s. Jarmenovcima (kod Aranđelovca) 1. šumadijski NOP odred zapalio opštinsku arhivu i radionicu buradi organizacije TOT, u kojoj je izgorelo oko 5U0 buradi i dosta materijala, a veću količinu zaplenjene hrane podelio narodu.

18. 2. 1943 Kod s. Darosave (sada: Partizani, blizu Aranđelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda posekli 30 tt stubova. (Nemački vojnici su 25. marta, za odmazdu, streljali u Kragujevcu 20 talaca.)

20. 2. 1943 U rudnicima uglja kod s. Orašca i s. Misače (blizu Aranđelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda porušili rudnička postrojenja i zaplenili više kaiša i 60 kg karbita.

20. 2. 1943 Kod Stare Pazove grupa mesnih partizana ubila stražara i zapalila magacin u kojem se nalazilo 20 vagona ulja od suncokreta.

20. 2. 1943 U s. V. Radincima, s. Bešenovu i s. Stejanovcima (kod Rume) jedinice 2. folksdojčerskog pripravnog bataljona -General Laudons uhapsile 26, ubile 2 i ranile 1 lice.

21. 2. 1943 Delegat CK KPJ i VŠ NOV i POJ Svetozar Vukmanović Tempo obavestio PK KPJ za Srbiju o svom radu na reorganizaciji i učvršćenju partijskih organizacija i rukovodstva u južnoj Srbiji i na reorganizaciji NOP odreda i o zadacima koje im je postavio.

21. 2. 1943 U s. Misači (kod Aranđelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda napali žand. posadu, ali nisu uspeli da je razoružaju. Poginuo im je 1 borac. Žandarmi su sutradan pobegli za Aranđelovac.

21. 2. 1943 U s. Belanovici (kod Aranđelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda napali žand. posadu, ali nisu uspeli da je razoružaju. Demolirali su zgrade Sreskog suda, Poreske uprave i Opštine i spalili arhive, a ubili su 1 žand. kapetana i 4 petokolonaša.

22. 2. 1943 U s. Kruščici (kod Bele Crkve) nemačka policija uhapsila 25 rodoljuba i ubila komesara Južnobanatskog NOP odreda.

24. 2. 1943 Delovi 1. šumadijskog NOP odreda upali u s. Ruđovce (kod Lazarevca) i iz rudničkog magacina zaplenili 360 kg eksploziva, 378 kapisla i oko 150 metara štapina.

25. 2. 1943 U s. Venčanu (kod Aranđelovca) Kosmajska četa 1. šumadijskog NOP odreda napala posadu jačine 30-35 stražara SDS. Posle dvočasovne borbe, u kojoj je pretrpeo gubitke od 2 mrtva i 4 ranjena, neprijatelj se predao. Četa je zaplenila laki mitraljez i 30 pušaka s municijom i opremom. Zarobljeni stražari su pušteni kućama.

25. 2. 1943 U s. Baroševcu (kod Lazarevca) Rudnička četa 1. šumadijskog NOP odreda napala 2. četu 1. bataljona SDK. Posle dva i po časa borbe četa se, zbog snažnog otpora neprijatelja, povukla. Poginuo je komandant 1. šumadijskog NOP odreda.

26. 2. 1943 U Beloj Crkvi nemačka policija streljala 50 lica, dovedenih iz petrovaradinskog logora, kao odmazdu za jednog ubijenog mesnog policajca.

27. 2. 1943 U s. D. Šatornji (kod Aranđelovca) 1. šumadijski NOP odred napao posadu žand. stanice, ali ni posle tročasovne borbe nije uspeo da je razoruža. Spalio je opštinsku arhivu, demolirao poštu i presekao tt veze sa Aranđelovcem.

27. 2. 1943 Na ž. st. Buđanovci (kod Rume) Diverzantska grupa 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske izvršila prepad na transportni voz i ubila 12 vojnika a zarobila 1 žandarma.

27. 2. 1943 U s. Rogači (kod Sopota) delovi J, šumadijskog NOP odreda napali žand. posadu, ali su se, napadnuti s leđa od strane četnika Kosmajske brigade, morali povući.

28. 2. 1943 U s. Vapi (kod Čačka) pripadnici SDS i četnici uhvatili 4 člana OK KPJ za Čačak (kasnije ih streljali) i zaplenili partijski materijal i arhivu OK.

28. 2. 1943 Nemački komandujući general i komandant Srbije izdao uputstvo o merama odmazde: za ubijenog nemačkog ili bugarskog vojnika streljati 50 a za ranjenog 25 talaca; za ubijeno lice u službi okupatorskih vlasti, ubijene članove srpske vlade, srpske rukovodeće službenike i oficire SDS i SDK streljati 10, a za ranjene 5 talaca; za napad na objekte može se, prema težini slučaja, streljati do 100 talaca.

28. 2. 1943 Na ž. st. Dedini (kod Kruševca) delovi Rasinskog NOP odreda demolirali stanična postrojenja.

28. 2. 1943 Kod a. Čitluka (blizu Sokobanje) Ozrenski NOP odred demolirao postrojenja rudnika uglja -Soko- i zaplenio 50 kg eksploziva.

0. 3. 1943 U s. Svračkovcima (kod G. Milanovca) obnovljen OK KPJ za Čačak.

1. 3. 1943 U s. Beljini i s. Sibnici (kod Sopota) delovi 1. šumadijskog NOP odreda spalili opštinske arhive.

1. 3. 1943 Formiran prvi NO odbor za đakovičku Malesiju.

1. 3. 1943 U selima: Kovačevcu, V. Krsni, Duboni i Senaji (kod Mladenovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda spalili opštinske arhive i plakatima objavili naredbu o zabrani rada opštinskih uprava.

1. 3. 1943 U s. Maradiku (kod Inđije) grupa boraca 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske uništila tt uređaje u pošti i spalila opštinsku arhivu.

4. 3. 1943 Između Petrovaradina i s. Beočina delovi 3. NOP odreda 3. operativne s.one NOV i PO Hrvatske minirali prugu i uništili lokomotivu i 1 vagon.

5. 3. 1943 U s. Ostri (kod Čačka) oko 300 četnika i nedićevaca opkolilo i razbilo Čačanski NOP odred -Dragiša Mišović-. Poginulo je 11 boraca, a njih 14, od kojih 3 ranjena, pod borbom se probilo iz obruča.

5. 3. 1943 Na ž. st. Vlaško Polje (na pruzi Beograd-Mladenovac) delovi 1. šumadijskog NOP odreda demolirali ž. stanicu i uništili skretnice, aus. Vlaški spalili opštinsku arhivu.

7. 3. 1943 U s. Rakiti (kod Babušnice) 2. južnomoravski NOP odred napao bugarsku posadu rudnika uglja i u borbi ubio 2 bugarska vojnika, dok su se ostali razbežali. Zaplenio je 4 puške, 2 pištolja, 120 kg eksploziva, mašinu za električno paljenje i dr.

8. 3. 1943 U s. Bosuti (kod Aranđelovca), od boraca 1. šumadijskog NOP odreda, formiran Valjevski NOP odred (nazivan i Suvoborskim), jačine 40 boraca, i upućen u širi rejon Valjeva.

9. 3. 1943 U Beogradu i Kragujevcu, ovog i narednog dana, streljano 80 zatvorenika za odmazdu zbog napada delova 1. šumadijskog NOP odreda na rudnike kod s. Orašca, s. Misače i s. Belanovice, i zbog razaranja tt linija kod Topole.

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

Instrukcije komandanta oružanih snaga na Jugoistoku od 7. decembra 1942. potčinjenim komandama za pojačano anga-žovanje u borbi protiv partizanskih snaga u toku zime 1942/1943. na teritoriji Srbije i NDH

Sumarni izveštaj nemačkog glavnog opunomoćenika za privredu u Srbiji Franca Nojhauzena o eksploataciji prirodnih i privrednih bogatstava Jugoslavije za potrebe Nemačkog Rajha od druge polovine 1942. do kraja 1943. godine

Pismo Glavnog štaba NOV i PO Srbije od januara 1943 god. Štabu Rasinskog NOP odreda o ubistvu Mirka Tomića

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od januara 1943. Nedeljku Karaičiću o dolasku Svetozara Vukmanovića Tempa na teritoriji OK za Leskovac

Bilten Nedićevog Ministarstva unutrašnjih poslova o situaciji u Srbiji januara 1943. godine

Pismo Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 1 januara 1943 god. svim štabovima NOP odreda u Srbiji za pojačanu borbu protiv okupatorskih i kvislinških jedinica

Pismo političkog komesara Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 2 januara 1943 god. komandantu Glavnog štaba NOV i PO Srbije o stanju u NOP odredima u Srbiji

Naređenje komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 2. januara 1943. potčinjenim ustanovama za premeštanje bu garske 9. pešadijske divizije u jugozapadnu Srbiju u cilju smene SS-divizije Princ Eugen

Obaveštenje Operativnog odeljenja komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 4. januara 1943. komandantu SS i policije o formiranju Srpskog dobrovol ačkog korpusa

Saopštenje komandujućeg generala i zapovednika Srbije od 5 januara 1943 god. o odmazdi za izvršenu akciju na železničkoj stanici u Kovačevcu

Bilten br. 32 Obaveštajnog otseka Komande SDS od 5 februara 1943 god. o akcijama partizanskih jedinica u Kragujevačkom i Kruševačkom okrugu krajem januara i početkom februara 1943 godine

Naređenje komandujućeg generala i zapovednika Srbije od 6 januara 1943 god. Feldkomandanturi 809 da strelja 6 ljudi radi odmazde zbog diverzije na pruzi Beograd-Niš

Izveštaj Štaba Rasinskog NOP odreda od 8 februara 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o vojno-političkoj situaciji u Kruševačkom okrugu i borbama odreda u toku januara 1943 godine

Izveštaj Svetozara Vukmanovića-Tempa od 8 januara 1943 god. o vojno-političkoj situaciji u Srbiji

Saopštenje Feldkomandanture u Nišu od 9 januara 1943 god. o izvršenju odmazde zbog diverzije na pruzi Beograd - Niš kod s. Lužana

Desetodnevni Izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 9. januara 1943. komandantu Jugoistoka o vojno-političkoj situaciji, aktivnosti jedinica NOV i POJ, sopstvenim protivmeama i obostranim gubicima u Srbiji

Izveštaj komesara Moravske čete Požarevačkog NOP odreda od 10 januara 1943 god. Štabu odreda o situaciji u Moravskom srezu i akcijama čete

Izveštaj Štaba Prvog šumadiskog NOP odreda Milan Blagojević od 14 januara 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o vojno-političkoj situaciji na terenu i akcijama odreda

Izveštaj Štaba Požarevačkog NOP odreda od 14 januara 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o akcijama jedinica odreda protiv neprijatelja

Pismo komandanta Timočkog korpusa od 14. januara 1943. Branivoju Petroviću o potrebi zajedničke akcije protiv pripadnika Narodnooslobodilačke vojske na relaciji Zaječar—Niš

Pismo komandanta Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 15 januara 1943 god. sekretaru Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju o potrebi omasovljenja partizanskih odreda u Srbiji

Desetodnevni izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 20. januara 1943. komandantu Jugoistoka o aktivnosti jedinica NOVJ, protivmerama, obostranim gubicima i četnicima Draže Mihailovića u Srbiji

Pismo sekretara Centralnog komiteta KPJ druga Tita od 16 januara 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o najvažnijim zadacima partiskih organizacija u Srbiji

Naređenje komandanta 2. ravnogorskog korpusa komandantu Čačanske brigade za efikasniju borbu protiv Čačanskog NOP odreda, o odnosu četnika prema Nemcima i izveštaj koman danta Cačanske brigade od 21. januara 1943. u vezi toga naređenja

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 22 januara 1943 god. komandantu Glavnog štaba NOV i PO Srbije o imenovanju članova Glavnog štaba NOV i PO Srbije

Bilten br. 19 Obaveštajnog otseka Komande SDS od 22 januara 1943 god. o akcijama protiv partizanskih jedinica u Srbiji od 17-22 januara 1943 godine

Izvod iz izveštaja Okružnog komiteta KPJ za Požarevac od 28. januara 1943. Pokrajinskom komitetu za Srbiju o izvršenim akcijama i predstojećim zadacima Požarevačkog NOP odreda

Pismo političkog komesara Glavnog štaba Srbije od 29. januara 1943. komandantu istog štaba o zajedničkim zadacima na oživljavanju dejstava partizanskih jedinica u Srbiji

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Požarevac od 30 januara 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o situaciji u Požarevačkom okrugu

Izveštaj obaveštajne službe Prvog bugarskog korpusa od 1 januara 1943 god. o delatnosti NOP odreda na teritoriji korpusa od 1-31 decembra 1942 godine

Naređenje Glavnog štaba Srbije od 31. januara 1943. Štabu Požarevačkog NOP odreda da ojača odred, proširi dejstva i učvrsti veze sa susednim odredima

Desetodnevni izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 31. januara 1943. komandantu Jugoistoka o vojno-političkcj i prrivrednoj situaciji, aktivnosti jedinica NOV i POJ i obostranim gubicima u Srbiji

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Aranđelovac od februara 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o akcijama Prvog šumadiskog NOP odreda

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 2 februara 1943 god. Štabu Rasinskog NOP odreda Mirko Tomić za izvođenje akcija

Bilten br. 55 Obaveštajnog otseka Komande SDS od 3 marta 1943 god. o partizanskim akcijama u Beogradskom okrugu krajem februara i početkom marta 1943 godine

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 4 februara 1943 god. Okružnom komitetu KPJ za Čačak o slabostima u radu partiske organizacije u okrugu i stvaranju Čačanskog NOP odreda

Pismo komandanta Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 6 februara 1943 god. političkom komesaru Glavnog štaba NOV i PO Srbije o situaciji u Srbiji i stanju u NOP odredima

Izveštaj komandanta Rasinskog korpusa od 6. februara 1943. Draži Mihailoviću o stanju organizacije i delovanju pripadnika narodnooslobodilačkog pokreta na teritoriji Korpusa

Usmene direktive načelnika Glavnog generalštaba generala Ambrozija izdate generalu Robotiju za sastanak sa nemačkim komandantom Jugoistoka 8. februara 1943. u Beogradu

Desetodnevni izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 10. februara 1943. komandantu Jugoistoka o vojno-političkoj i privrednoj situaciji u Srbiji

Pismo političkog komesara Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 11 februara 1943 god. komandantu Glavnog štaba NOV i PO Srbije o vojno-političkoj situaciji u Srbiji

Pismo Svetozara Vukmaiovića-Tempa od 11 februara 1943 god. sekretaru Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju o formiranju Prvog južnomoravskog NOP odreda

Izveštaj Štaba Požarevačkog NOP odreda Veljko Dugošević od 11. februara 1943. Glavnom štabu Srbije o vojno-političkoj situaciji na terenu i o dejstvima odreda od 15. januara do 5. februara

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 12 februara 1943 god. svim partizanskim NOP odredima u Srbiji za izvođenje akcija protiv neprijateljskih jedinica

Izveštaj Ispostave iz Bora od 12. februara 1943. šefu Srpske državne bezbednosti (SDB) o zločinima koje su u s. D. Beloj Reci počinili pripadnici nemačke radne organizacije TOT

Izveštaj Komande Rudničke čete od 13 februara 1943 god. Štabu Prvog šumadiskog NOP odreda o izvedenim akcijama

Izveštaj Komande Treće čete Prvog šumadiskog NOP odreda Milan Blagojević od 13 februara 1943 god. Štabu odreda o stanju u četi i njenim akcijama

Poziv Štaba Požarevačkog NOP odreda od 13 februara 1943 god. bivšim partizanima odreda da ponovo stupe u NOV

Objava Feldkomandanture Vrnjačka Banja na dan 13 februara 1943 god. o streljanju zbog izvršenih akcija partizana u Kruševačkom okrugu

Izvod iz pisma komandanta Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 15 februara 1943 god. komesaru Glavnog štaba NOV i PO Orbije o obnavljanju Suvoborskog NOP odreda

Izveštaj Komande Stiške čete Požarevačkog NOP odreda od 15 februara 1943 god. Štabu Požarevačkog NOP odreda o izvedenim akcijama

Petnaestodnevni izveštaj Okružnog načelstva iz Požarevca od 15. februara 1943. Nedićevom Ministarstvu unutrašnjih poslova o situaciji u okrugu

Izveštaj Komande Moravske čete od 16 februara 1943 god. Štabu Požarevačkog NOP odreda o nemačkom planu za ofanzivu protiv Požarevačkzog odreda

Naređenje komandujućeg generala i zapovednika Srbije od 16 februara 1943 god. višem komandantu SS i policije za streljanje 400 talaca u Beogradu zbog ubistva 4 Nemca

Dnevni izveštaj 704 lovačke divizije od 16 februara 1943 god.

Bilten br. 41 Obaveštajnog otseka Komande SDS od 16 februara 1943 god. o partizanskim akcijama u Kragujevačkom, Niškom, Požarevačkom i Kruševačkom okrugu

Izveštaj komesara Stiške čete Požarevačkog NOP odreda od 17 februara 1943 god. Štabu odreda o razbijanju čete u s. Sirakovu

Izveštaj Čačanskog NOP odreda od februara 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o akcijama odreda u LJubićkom srezu od 15 decembra 1942 god. do 17 februara 1943 godine

Izveštaj Okružnog načelstva iz Zaječara od 17. februara 1943. šefu Nedićeve SDB o dejstvima partizana u zaječarskom okrugu

Naređenje komandanta Topličkog korpusa od 17. februara 1943. komandantu 2. kosaničke brigade za uništenje pripadnika narodnooslobodilačkog pokreta na teritoriji Brigade

Saopštenje feldkomandanta iz Vrnjačke Banje od 18 februara 1943 god. o izvršenoj odmazdi u Kruševcu za porušenu prugu kod Đunisa

Saopštenje komandujućeg generala i zapovednika Srbije od 19 februara 1943 god. o streljanju 400 ljudi u Beogradu kao odmazda za ubijena 4 Nemca u s. Toponici, Srez požarevački

Izvod iz izveštaja obaveštajnog odeljenja komandujućeg generala i zapovednika Srbije od 19 februara 1943 god. o aktivnosti partizanskih jedinica u Srbiji

Pismo političkog komesara Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 20 februara 1943 god. komandantu Glavnog štaba NOV i PO Srbije o akcijama partizanskih odreda u Srbiji u toku februara 1943 godine

Desetodnevni izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 20. februara 1943. komandantu Jugoistoka o vojno-političkoj i privrednoj situaciji i diverzijama na komunikacijama i objektima u Srbiji

Obaveštenje Svetozara Vukmanovića-Tempa od 21 februara 1943 god. Pokrajinskom komitetu K1PJ za Srbiju o vojno-političkoj situaciji u južnoj Srbiji i zadacima koje je postavio NOP odredima

Naredba komandanta Gorske kraljevske garde od 23. februara 1943. o formiranju Rudničkog letećeg odreda za borbu protiv pripadnika narodnooslobodilačkog pokreta na širem području planine Runik

Bilten br. 51 Obaveštajnog otseka Komande SDS od 26 februara 1943 god. o napadu partizana na stanicu SDS u s. Venčane i rudnik uglja Rudovci

Izveštaj Nedeljka Karaičića od 27 februara 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o formiranju Prvog južnomoravskog NOP odreda i njegovoj prvoj borbi protiv četnika, žandarma i Bugara

Uputstvo komandujućeg generala i zapovednika Srbije od 28 februara 1943 god. o izvršenju odmazde ubijanjem ljudi

Izveštaj Okružnog načelstva iz Leskovca od 28. februara 1943. šefu Nedićeve SDB o situaciji u okrugu i dejstvima partizanskih jedinica

Naređenje komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 28. februara 1943. feldkomandanturama i krajskomandanturama za osnivanje logora za taoce u Srbiji

Bilten br. 31 Obaveštajnog otseka SDS od 4 februara 1943 god. o borbi sa jednom partizanskom desetinom u s. Subotincu kod Aleksinca

Izjava političkog komesara Čačanskog NOP odreda od marta 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o uzrocima rasformiranja Čačanskog NOP odreda u oktobru 1942 god. i razbijanju obnovljenog odreda u martu 1943 god. u s. Ostri

Izveštaj Štaba Prvog šumadiskog NOP odreda od marta 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o izvedenim akcijama

Bilten Nedićevog Ministarstva unutrašnjih poslova o situaciji u Srbiji marta 1943. godine

Budimpešta, 10. mart 1943. Izvod iz zapisnika sa sednice Ministarskog saveta o zauzimanju stava po pitanju angažovanja mađarskih jedinica u okupaciji Srbije

Budimpešta, 30. mart 1943. Izvod iz zapisnika sa sednice Ministarskog saveta da mađarska vlada odbija nemačku molbu po pitanju učešća mađarskih jedinica u okupaciji Srbije

Poziv Štaba Požarevačkog NOP odreda Veljko Dugošević od 1 marta 1943 god. četnicima bivšeg Ujevačkog odreda da se ponovo vrate u partizanski odred

Izveštaj Okružnog načelstva iz Zaječara od 1. marta 1943. šefu Nedićeve SDB o akcijama partizana i situaciji u zaječarskom okrugu

Desetodnevni izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 1. marta 1943. komandantu Jugoistoka o vojno-političkoj i privrednoj situaciji i diverzijama na komunikacijama i objektima u Srbiji

Izveštaj Štaba Požarevačkog NOP odreda od 2. marta 1943. Glavnom štabu Srbije o neprijateljskim snagama na teritoriji okruga i o akcijama u februaru

Mesečni izveštaj Okružnog načelstva iz Kruševca od 2. marta 1943. šefu Nedićeve SDB o akcijama partizana u kruševačkom okrugu

Izveštaj načelnika kosmajskog sreza od 4. marta 1943. Šefu SDB u Beogradu o aktivnosti partizana i situaciji u srezu

Izveštaj Okružnog načelstva iz Kragujevca od 4. marta 1943. šefu Nedićeve SDB o akcijama partizana u kragujevačkom okrugu od 16. do 27. februara

Saopštenje feldkomandanta iz Vrnjačke Banje od 5 marta 1943 god. o odmazdi za izvršeni napad na pruzi Čačak - Lajkovac

Bilten br. 57 Obaveštajnog otseka SDS od 6 marta 1943 god. o borbi između Nemaca i partizana u s. Slatini

Izveštaj komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 7. marta 1943. komandantu Jugoistoka o formiranju i delatnosti Srpskog dobrovoljačkog korpusa

Saopštenje feldkomandanta iz Vrnjačke Banje od 10 marta 1943 god. o streljanju 80 ljudi kao odmazda za razaranje rudnika Vrbica i Oplenac

Naređenje komandujućeg generala i zapovednika Srbije od marta 1943 god. Feldkomandanturi 610 da strelja 10 ljudi kao odmazdu za izvršenu akciju na pruzi kod Darosave

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Kragujevac od 12 marta 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o pljački i teroru neprijateljskih jedinica u Kragujevačkom okrugu

Izveštaj Glavnog štaba NOV i PO Srbije od maja 1943 god. o izvedenim akcijama partizanskih jedinica u Srbiji od 7 marta do 14 maja 1943 godine

Naređenje šefa Nedićeve SDB od 14. marta 1943. da se u selu Belanovici (kod Aranđelovca) strelja 30 simpatizera NOP-a i da se novčano kazne stanovnici tog i okolnih sela

Izveštaj beogradskog Okružnog načelstva od 15. marta 1943. šefu Nedićeve SDB o akcijama partizana

Bilten br. 63 Obaveštajnog otseka Komande SDS od 17 marta 1943 god. o partizanskim akcijama u Zaječarskom i Valjevskom okrugu, sredinom marta 1943 godine

Pozdrav partizana Požarevačkeg NOP odreda Veljko Dugošević od 18 marta 1943 god. borcima i rukovodiocima oslobođene teritorije u Bosni

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 19 marta 1943 god. Okružnom povereništvu KPJ za Mladenovac o merama protiv neprijateljskog terora i špijunaže na terenu Beogradskog okruga

Predlog šefu Nedićeve SDB od 19. marta 1943. Ministarstvu unutrašnjih poslova da se opštinske uprave spajanjem obezbede od daljih upada partizana

Izveštaj Okružnog načelstva iz Kragujevca od 19. marta 1943. šefu SDB o akcijama 1. šumadijskog NOP odreda od 1. do 15. marta

Petnaestodnevni izveštaj komanduiućeg generala i komandanta u Srbiji od 19. marta 1943. komandantu Jugoistoka o vojno-političkoj i privrednoj situaciji u Srbiji

Molimo sačekajte, dokumenti se učitavaju...

Fotografije

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice