Čačak u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 88 hronoloških zapisa, 45 dokumenata i 57 fotografija.

Događaji

26. 3. 1941 U Beogradu, Splitu, Kragujevcu, Čačku, Nisu i drugim mestima nastavljene masovne demonstracije protiv potpisivanja Trojnog pakta.

0. 6. 1941 U s. Trnavi (kod Čačka) održana okružna konferencija OK SKOJ-a za Čačak, Analiziran rad skojevske organizacije i postavljeni zadaci u vezi priprema za ustanak.

0. 6. 1941 U Čačku održan sastanak OK KPJ za Čačak. Diskutovano o političkoj situaciji i formiranju Čačanskog NOP odreda.

22. 6. 1941 Nemački vojni zapovednik Srbije naredio komesarskom ministru unutrašnjih poslova Milanu Aćimoviću da, prema ranijem sporazumu, u toku noći 22/23. juna pohapsi poznate komuniste Beograda, kao i sve učesnike španskog građanskog rata. Skrenuta je naročita pažnja i na gradove: Niš, Kragujevac, Užice, Čačak i rudnike Rtanj, Trepču i Bor.

0. 7. 1941 U Čačku grupa partizana Čačanskog NOP odreda zapalila senjak u krugu vojne kasarne. Izgorele su ogromne količine sena.

0. 7. 1941 U s. Rošcima i s. Viči (kod Čačka) formirani MNO odbori.

0. 7. 1941 U s. Trnavi (kod Čačka) formiran odbor NO fonda.

12. 7. 1941 Na pl. Jelici (na mestu Stjeniku), OK KPJ za Čačak formirao Čačanski NOP odred.

25. 7. 1941 U s. Prijevoru (kod Čačka) delovi Čačanskog NOP odreda napali žand. st., razoru žali 22 žandarma i zapalili opštinsku arhivu.

0. 8. 1941 U s. Trbušanima (kod Čačka) formiran MNO odbor.

8. 8. 1941 Kod s. Brđana delovi Čačanskog NOP odreda porušili železničku prugu Čačak - G. Milanovac.

13. 8. 1941 U s. Mijokovcima (kod Čačka) formiran MNO odbor.

21. 8. 1941 Kod s. Slatine (blizu Čačka) delovi čačanskog NOP odreda razrušili prugu i presekli tt stubove u dužini 1 km.

25. 8. 1941 U s. Ljubiću (kod Čačka) delovi Čačanskog NOP odreda demolirali ž. st. i onesposobili za rad ložionicu.

26. 8. 1941 U s. Milićevcima (kod Čačka) Ljubićka četa Čačanskog NOP odreda napala nemački kamion u kome je poginulo 8 nemačkih vojnika a zaplenjeno 9 pušaka i p. mitraljez.

27. 8. 1941 U selima Slatina i Goričani (kod Čačka) delovi Čačanskog NOP odreda spalili opštinske arhive i demolirali ž. st. Slatina.

30. 8. 1941 U blizini Čačka delovi Čačanskog NOP odreda porušili prugu.

7. 9. 1941 Na pruzi Preljina-Brđani (kod Čačka) delovi Čačanskog NOP odreda srušili most. Tom prilikom se u reku srušili lokomotiva i 1 vagon teretnog voza koji je naišao iz Čačka.

17. 9. 1941 Kod ž. st. Trbušana (blizu Čačka) delovi Čačanskog NOP odreda porušili prugu i napali ž. st. Prijevor.

22. 9. 1941 Kod ž. st. Kratovske Stene (blizu Požege) Ariljska, Požeška i Moravička četa Užičkog NOP odreda i Dragačevska četa Čačanskog NOP odreda napale delove nemačkog 724. pešadijskog puka koji su se izvlačili iz Požege ka Čačku. Pod zaštitom avijacije, koja je u nekoliko navrata bombardovala naše položaje, ova nemačka jedinica se. uz gubitke, probila ka Čačku.

0. 10. 1941 U Čačku, na osnovu sporazuma između VŠ NOP odreda Jugoslavije i Draže Mihailovića, formiran zajednički partizansko-četnički Operativni štab. Pod njegovu komandu stavljeni: delovi Čačanskog i Kraljevačkog NOP odreda, Jelički četnički odred i četnici pod komandom generala Ljube Novakovića. Štab rukovodio jedinicama pri napadu na Kraljevo.

0. 10. 1941 U oslobođenom Čačku formirane partizanska milicija, železnička četa za opravku i održavanje vozova, obućarska i krojačka radionica.

1. 10. 1941 Čačanski NOP odred zajedno sa četnicima napao i zauzeo Čačak koji su branili 1. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije i vod žandarma. Nemačka posada se pod zaštitom avijacije povukla u pravcu Kraljeva, ali nije uspela da izvuče jednu kompletnu bateriju 75 mm, koja je pala u ruke našim jedinicama; pored toga zapaljen je jedan avion na pomoćnom aerodromu.

2. 10. 1941 U oslobođenom Čačku izabran GNO odbor.

15. 10. 1941 U Čačku izišao prvi broj -Novosti-, organa Čačanskog NOP odreda -Dr Dragiša Mišović-.

21. 10. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Čačak i putnički voz kod grada. Srušeno nekoliko kuća i nastradalo nekoliko stanovnika.

2. 11. 1941 Komanda četničkih odreda jugoslovenske vojske naredila da se četnički odredi koji su učestvovali u blokadi Kraljeva povuku i krenu ka Čačku da ga, sa ostalim četničkim jedinicama, preotmu od partizana.

7. 11. 1941 Između Kraljeva i Čačka četnici Draže Mihailovića mučki napali posadu i prateći vod partizanskih tenkova, ubili komandira tenkovske čete i zaplenili jedan tenk (drugi je, po sporazumu, bio kod četnika). Na isti način četnici preoteli i partizansku bateriju.

7. 11. 1941 Četnici Draže Mihailovića predali ultimatum Štabu Čačanskog NOP odreda: da se do 16 časova partizanska posada Čačka preda sa celokupnim naoružanjem, u protivnom će grad staviti pod artiljerijsku vatru. Pošto je Štab Čačanskog NOP odreda odbacio ultimatum, oko 1.500 četnika je napalo grad. Delovi Čačanskog NOP odreda, pošto su preoteli artiljerijsku bateriju i jedan tenk, u ogorčenoj borbi koja je trajala do 3 časa po ponoći, razbili su napadače, zarobivši oko 400 četnika i zaplenivši 4 mitraljeza, 4 p. mitraljeza, veći broj pušaka i dr.

12. 11. 1941 Povodom izdaje četnika Draže Mihailovića napredne žene Čačka izdale proglas pozivajući sve rodoljubive žene da se zbiju u jedinstveni front protiv okupatora.

18. 11. 1941 U Čačku održan sastanak između delegacije VŠ NOP odreda Jugoslavije i delegacije komandanta jugoslovenske vojske u otadžbini Draže Mihailovića u cilju likvidiranja nesporazuma i sukoba između četničkih i NOP odreda. Član VŠ NOP odreda Jugoslavije Aleksandar Ranković je izneo predlog za sporazum. Pošto predstavnici Draže Mihailovića nisu imali ovlašćenje za potpisivanje sporazuma, delegacije su se razišle.

18. 11. 1941 U Čačku održan zbor građana na kome je manifestovano jedinstvo u borbi protiv okupatora.

19. 11. 1941 Nemačka avijacija bombardovala Čačak. Poginulo 5 a ranjeno 12 lica.

20. 11. 1941 U Čačku, na sastanku delegacije VŠ NOP odreda Jugoslavije i predstavnika komandanta jugoslovenske vojske u otadžbini Draže Mihailovića, potpisan sporazum koji je predviđao: obustavu svih neprijateljstava do 12 časova 21.XI tekuće godine; upućivanje svih snaga u borbu protiv okupatora i narodnih izdajnika; puštanje svih zarobljenika; obrazovanje mešovite komisije koja će utvrđivati uzroke sukoba, krivice i zločinačka dela; obrazovanje mešovitog ratnog suda; lica koja su dobrovoljno prešla na jednu ili drugu stranu mogu ostati gde su; zajedničkim snagama razoružati svaku grupu koja bi bila protiv jedne ili druge strane; saradnju u operacijama i održavanje novog sastanka delegacija.

28. 11. 1941 Kod sela Mrsaća, Samaile, Slatine, Mrčajevaca i Vraćevšnice nemačka 113. pešadijska divizija, uz sadejstvo kvislinških jedinica, savladala otpor delova Kraljevačkog, Kopaoničkog, Čačanskog i Kragujevačkog NOP odreda i ušla u Čačak i G. Milanovac.

11. 12. 1941 U Čačku nemačke vlasti obesile sekretara OK KPJ za Čačak i političkog komesara Čačanskog NOP odreda Ratka Mitrovica, narodnog heroja.

0. 8. 1942 Na pl. Rudniku obnovljen Čačanski NOP odred. Uskoro je OK KPJ za Čačak doneo pogrešnu odluku o rasformiranju tog odreda.

6. 10. 1942 U s. Pranjanima (kod Čačka) obnovljeno partijsko rukovodstvo za takovski srez. Ono je idućeg meseca preraslo u SK KPJ.

18. 2. 1943 Na pl. Jelici OK KPJ za Čačak formirao (odnosno obnovio) Čačanski NOP odred -Dragiša Mišović-.

28. 2. 1943 U s. Vapi (kod Čačka) pripadnici SDS i četnici uhvatili 4 člana OK KPJ za Čačak (kasnije ih streljali) i zaplenili partijski materijal i arhivu OK.

5. 3. 1943 U s. Ostri (kod Čačka) oko 300 četnika i nedićevaca opkolilo i razbilo Čačanski NOP odred -Dragiša Mišović-. Poginulo je 11 boraca, a njih 14, od kojih 3 ranjena, pod borbom se probilo iz obruča.

0. 5. 1943 OK KPJ za Čačak obnovio Čačanski NOP odred -Dragiša Mišović-.

13. 8. 1943 Na pl. Bukulji, u prisustvu članova PK KPJ i GŠ NOV i PO za Srbiju, završeno petodnevno partijsko savetovanje političkih i vojnih rukovodilaca 1. šumadijskog udarnog partizanskog bataljona, Šumadijskog, Kosmajskog i Čačanskog NOP odreda i delegata OK KPJ za Požarevac, Aranđelovac, Kragujevac, Čačak i Valjevo. Na savetovanju je analizirana vojno-politička situacija u zemlji i svetu, te su doneti zaključci u vezi s jačanjem NO pokreta, obnavljanjem starih i formiranjem novih partijskih organizacija, jačanjem NOP odreda i stvaranjem uslova za formiranje NO brigada.

13. 8. 1943 U s. Vapi (kod Čačka) čačanski NOP odrod -Dragiša Mišović- uhvatio i ubio 2 četnička zlikovca.

17. 8. 1943 U s. Atenici (kod Čačka) čačanski NOP odred -Dragiša Mišović- zarobio 5 četnika i 1 vojnika SDS.

18. 8. 1943 U s. Atenici (kod Čačka) oko 60 vojnika SDS i 30 četnika opkolili Čačanski NOP odred -Dragiša Mišović-, ali je ovaj probio obruč i bez gubitaka se povukao na pl. Jelicu.

5. 9. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Štabu 1. proleterskog udarnog korpusa NOVJ: da, ukoliko je dobio topove, hitno pripremi napad i zauzme Užice (sada: Titovo Užice), kako bi se olakšala odbrana Požege i obezbedilo zaleđe za prodor jedinica NOVJ ka Valjevu; da 6. proleterska divizija NOVJ -Nikola Tesla- pojača svoje snage prema Čačku i spreči prodiranje neprijatelja ka Požegi; da prihvati 11. udarnu diviziju NOVJ, kojoj je naređeno da se iz istočne Bosne prebaci na pl. Cer i docnije uđe u sastav 12. udarnog korpusa NOVJ; da Operativna grupa divizija NOVJ krene na odsek Užice-Čačak-Kraljevo.

6. 9. 1944 Delovi četničke 4. grupe jurišnih korpusa, uz pomoć nemačkih vojnika iz Čačka, posle oštre borbe protiv jedinica 6. proleterske divizije NOVJ -Nikola Tesla-, ponovo zauzeli Požegu.

11. 9. 1944 VŠ NOV i POJ uputio direktivu komandantu Operativne grupe divizija: obaveštava o uspesima 1. proleterskog udarnog i 12. udarnog korpusa i jedinica GŠ NOV i PO za Srbiju i GŠ NOV i PO za Makedoniju i naređuje da jedinice Operativne grupe divizija što pre izbiju u Šumadiju opštim pravcem Čačak - G. Milanovac - Rudnik.

13. 9. 1944 Na Čačak jedan bataljon 6. proleterske (istočnobosanske) udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ izvršio demonstrativan napad, a pred zoru se povukao na polazni položaj, zarobivši 6 četnika i zaplenivši 5 pušaka.

14. 9. 1944 Na vrhu pl. Ovčara (kod Čačka) 3. bataljon 2. krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ razbio posadu od oko 60-70 vojnika nemačke radio-stanice, ubivši 6 i ranivši više nemačkih vojnika. Kod s. Pakovraće (na komunikaciji Požega-Čačak) 2. bataljon te brigade, u kratkoj borbi, uništio je 8 nemačkih kamiona i specijalnih automobila s jednom radio-stanicom, ubivši oko 30 i ranivši više nemačkih vojnika i zaplenivši 4 p. mitraljeza, 1 automat, 25 pušaka, 1 minobacač, oko 8.000 metaka, 50 ručnih bombi i drugu opremu. Brigada je imala 3 mrtva i 7 ranjenih boraca.

14. 9. 1944 Oko 60 nemačkih vojnika krenulo iz Čačka ka Guči, ali su posle kraće borbe protiv delova 15. majevičke udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ odbačeni uz gubitke od 5 mrtvih i nekoliko ranjenih. Oštećen je 1 kamion.

15. 9. 1944 Kod s. Vranića i s. Trbušana (blizu Čačka) jedan bataljon 6. proleterske (istočnobosanske) udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ, posle dvočasovne borbe, razbio četnički Javorški korpus i odbacio ga u Čačak, nanevši mu gubitke od 8 mrtvih, 11 ranjenih i 15 zarobljenih i zaplenivši, pored ostalog materijala, 8 pušaka. Bataljon je imao 1 poginulog i 4 ranjena borca.

17. 9. 1944 Posle dvanaest časova borbe 17. udarna divizija NOVJ zauzela G. Milanovac. Poginulo je 15, a ranjeno 10 i zarobljeno 539 četnika i pripadnika SDS, a zaplenjeno je: 353 puške, 10 p. mitraljeza, 10 pištolja, oko 30.000 metaka i dosta drugog materijala. Između Čačka i G. Milanovca porušena su 3 mosta i 3 km železničke pruge. Divizija je imala 5 mrtvih i 6 ranjenih boraca.

20. 9. 1944 Kod s. Brđana i s. Jablanice (blizu G. Milanovca) 2. proleterska udarna i 5. srpska udarna brigada 21. udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i četnika koji su pokušali da se od Čačka i s. Knića probiju u G. Milanovac. Neprijatelj je zadržan na 3 lan od G. Milanovca. Poginulo je 28, ranjeno 68 i zarobljeno 10 neprijateljskih vojnika, a zaplenjeno je 10 pušaka. Gubi- jedinica 21. divizije: 1 mrtav i 3 ranjena borca.

21. 9. 1944 Delovi 7. SS divizije -Princ Eugen-, posle borbe protiv jedinica 2. proleterske udarne brigade 21. udarne divizije NOVJ, probili se iz Čačka u G. Milanovac, a zatim nastavili proboj prema Rudniku i Kragujevcu, Istoga dana je 4. srpska udarna brigada vodila borbu protiv četnika na položaju Ržanik-Parac i kod s. Banje (blizu G. Milanovca), a 5. srpska udarna brigada protiv nemačkih vojnika na Mutinjskoj kosi (iznad Rudnika). Neprijatelj je imao 17 mrtvih, 35 ranjenih i 40 zarobljenih, a 21. divizija 2 mrtva i 6 ranjenih i kontuzovanih boraca.

24. 9. 1944 Na odsecima s. Prijanovići - Požega, Koviljača-Rožanj-Sovljak i kod s. Gorijevnice (blizu Čačka) delovi 17. udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv jačih nemačkih snaga, te ubili 10 neprijateljskih vojnika i uništili 4 kamiona, a imali 1 poginulog i 3 ranjena borca.

25. 9. 1944 U G. Milanovac se iz Čačka, posle duže borbe protiv 2. poleterske udarne brigade 21. udarne divizije NOVJ, ponovo probili delovi 7. SS divizije -Princ Eugen-. Brigada se povukla na položaj s. Klatičevo - Takovska glava - ž. st. Srčanik.

26. 9. 1944 Na liniji s. Drenova - s. Beršići i kod s. Prijevora (blizu Čačka) delovi 15. majevičke udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv četnika. Gubici neprijatelja: oko 40 izbačenih iz stroja, a jedinica NOVJ: 1 poginuo, 1 ranjen i 14 nestalih.

28. 9. 1944 Na odseku Straževica-Šarani (kod Čačka) 1. bataljon 2. proleterske udarne brigade 21. udarne divizije NOVJ vodio borbu protiv oko 150 četnika i odbacio ih prema Čačku. Ostale jedinice te brigade su ovladale Rožnjsm i zauzele s. Milićevce i s. Brđane.

29. 9. 1944 Na Jelenju (blizu Čačka) jedinice 15. majevičke udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv četnika i nemačkih vojnika i odbacile ih prema Čačku, nanevši im gubitke od 4 mrtva i oko 8 ranjenih. Brigada je imala 2 ranjena i 1 poginulog borca.

9. 10. 1944 VŠ NOV i POJ naredio 37. udarnoj diviziji NOVJ: mobilišući sve stanovništvo pristupiti rušenju komunikacija od Čačka ka Višegradu, kao i onih u Limskoj dolini i onih od Pljevalja ka Goraždu; postavljanjem dubokih zaseda duž razorenih komunikacija što više usporiti kretanje neprijatelja.

13. 10. 1944 Na prostoriji s. Virovo - s. Guča tri bataljona 4. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napala oko 1200 četnika i odbacila ih preko pl. Jelice ka Čačku. Neprijatelj je imao 21 mrtvog, 30 ranjenih i 10 zarobljenih. Zaplenjeno je 15 pušaka. Brigada je imala 2 mrtva i 5 ranjenih boraca.

15. 10. 1944 VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: VŠ NOV i POJ nastoji da u Sandžaku i Crnoj Gori odseče odstupnicu jakim nemačkim snagama koje se povlače iz Albanije, Kosova i Metohije; snage NOVJ će uskoro zauzeti Čačak; jedini pravci za povlačenje nemačkih snaga to su oni od Sjenice i Peći ka Sandžaku i Crnogorskom primorju; u vezi s tim, Štab korpusa mora blagovremeno zatvoriti te pravce, sistematski porušiti komunikacije i mostove u Prijepolju, Goraždu i drugđe i pojačati odbranu Goražda, Čajniča i Prijepolja; nije isključeno da nemačke snage intervenišu iz Sarajeva ka Kalinoviku; 37. udarna divizija NOVJ vodi borbe protiv nemačkih snaga koje su od Čačka prodrle u Požegu; dostaviti fzveštaj o preduzetim merama i o stanju na komunikacijama.

24. 10. 1944 Na položaju manastir Vujan - s. Banja - s. Ostra (blizu Čačka) 2. krajiška udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ vodila borbu protiv nemačkih vojnika (jačine bataljona) i odbacila ih prema Čačku i r. Z. Moravi. Neprijatelj je imao 15 mrtvih i veći broj ranjenih. Gubici 2. brigade: 8 poginulih, 32 ranjena i 6 nestalih boraca.

25. 10. 1944 U s. Mojsinju (kod Čačka) 2. krajiška udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ i jedan bataljon 64. korpusa Crvene armije izvršili neuspeo napad na nemačke snage. Brigada je imala 8 ranjenih boraca

26. 10. 1944 Kod s. Mojsinja (blizu Čačka) 2. krajiška udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ i jedinice 64. korpusa Crvene armije ponovo vodile borbu protiv nemačkih snaga. Brigada je imala 16 ranjenih boraca

27. 10. 1944 Kod s. Bresnice i s. Mrčajevaca (blizu Čačka) dva bataljona 2. krajiške udarne i dva bataljona 6. proleterske (istočiiobosanske) udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ i jedan bataljon 64. korpusa. Crvene armije vodili borbu protiv nemačkih jedinica i četnika. Neprijatelj je imao 9 mrtvih, a zapljenjen je 1 p. mitraljez.

27. 10. 1944 Kod crkve u s. Mojsinju (blizu Čačka) 3. bataijon 2. krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ napao predstražu nemačkih jedinica. Poginulo je 10 a zarobljena su 4 neprijateljska vojnika. Bataljon je imao 10 ranjenih i kontuzovanih boraca.

28. 10. 1944 Kod s. Bresnice i s. Guncata (blizu Čačka) jedinice 2. krajiške udarne i 6. proleterske (istočnobosanske) udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ i jedan puk Crvene armije ponovo napali nemačke položaje, ali ih, zbog snažnog otpora neprijatelja, nisu zauzeli, pa se povukli na polazne položaje.

29. 10. 1944 Na liniji s. Mojsinje - s. Mrčajevci - s. Bresnica - s. Guncati (kod Čačka) jedinice 17. udarne divizije NOVJ, uz pomoć artiljerijskih jedinica Crvene armije, odbile više napada nemačkih jedinica.

30. 10. 1944 Na odseku s. Prijevor - s. Ljubić (kod Čačka) počeo četvorodnevni napad 1. jugo slovenske brigade i delova 14. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ i 93. pešadijske divizije Crvene armije u cilju uništenja nemačke grupacije na levoj obali r. Zapadne Morave. Iako su jedinice NOVJ i Crvene armije ovladale delom neprijateljskih položaja, napad nije uspeo zbog vrlo snažnog otpora nemačkih snaga. U tim borbama je 1. jugoslovenska brigada imala 135 mrtvih, 324 ranjena i 88 nestalih boraca. Ostale jedinice 23. divizije NOVJ i jedinice 93. divizije Crvene armije imale su takođe osetne gubitke. I neprijatelj je imao velike gubitke. Jedinice 23. divizije su uništile 64 puške, 19 automata, 16 mitraljeza, 4 tenka, 2 oklopna automobila, 7 topova, 2 minobacača, 1 radio-stanicu, 8 kamiona, a zaplenile 28 pušaka, 10 automata, 2 mitraljeza, 2 radio-stanice, 1 automobil i dosta drugog materijala.

31. 10. 1944 U s. Vidovu (kod Čačka) nadmoćne nemačke snage napale i okružile 2. bataljon 2. krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ i jedan bataljon 93. streljačke divizije Crvene armije. Posle pet časova oštre borbe izvršen je proboj iz neprijateljskog obruča. Bataljon NOVJ imao je 16 mrtvih i oko 115 ranjenih i nestalih, a neprijatelj - oko 30 mrtvih i ranjenih. Znatne gubitke je pretrpeo i bataljon Crvene armije.

31. 10. 1944 U napadu na s. Mojsinje (kod Čačka) 3. bataljon 2. krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOV-J zauzeo prvu liniju nemačkih rovova, gde je zaustavljen. Zarobljena su 3 neprijateljska vojnika i 1 oficir. Bataljon je imao 2 mrtva i 10 ranjenih boraca.

1. 11. 1944 Na položaju s. D. Gorijevica - s. Mojsinje - Donji kraj (kod Čačka) tri bataljona 2. krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ izvršila neuspeo napad na nemačke snage. Jedinice 2. brigade su imale 7 mrtvih i 33 ranjena borca, a neprijatelj je imao 37 mrtvih i preko 50 ranjenih.

2. 11. 1944 Druga krajiška udarna brigada (bez 2. bataljona) 17. udarne divizije NOVJ, sadejstvujući sa 23. udarnom divizijom NOVJ i jedinicama Crvene armije koje su napadale ka Čačku, izvršila neuspeo napad na nemačke položaje s. Preljina - s. Mrčajevci (kod Čačka). U toj borbi je imala 14 mrtvih i 27 ranjenih boraca.

6. 11. 1944 Na položaju s. Žune - s. Bumbarevo Brdo - Bresnički krš (kod Čačka) nemački vojnici izvršili napad na jedinice 17. udarne divizije NOVJ, ali su odbijeni uz osetne gubitke.

14. 11. 1944 Na položaju kod s. Bumbareva Brda (blizu Čačka) oko 400 nemačkih vojnika napalo jedan bataljon Crvene armije i potisli ga s položaja. Protivnapadom jedinica 6. proleterske udarne (istočnobosanske) brigade 17. udarne divizije NOVJ neprijatelj je sa dostignutih položaja odbačen ka s. Bresnici.

15. 11. 1944 Na položajima Bresnički krš - Popovo brdo (kod Čačka) jedinice 17. udarne divizije NOVJ odbile dva napada nemačkih jedinica. One su pri tom imale 14 ranjenih boraca.

24. 11. 1944 Na pl. Kotleniku (kod Čačka) nemački vojnici i četnici napali 6. proletersku (istočnobosansku) udarnu brigadu 17. udarne divizije NOVJ i ovladali Kondžilom. Brigada je imala 5 mrtvih i 23 ranjena i kontuzovana borca, a neprijatelj preko 40 mrtvih i ranjenih vojnika.

29. 11. 1944 Posle četrdeset i jednog dana oštrih borbi na prilazima Kraljevu, jedinice 2. proleterske udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo 25. divizije NOVJ i 223. pešadijske divizije Crvene armije, savlađujući vrlo jak otpor delova nemačkog 34. armijskog korpusa, prodrle u grad i u uličnim borbama proterale neprijatelja ka Čačku, oslobodivši Kraljevo. Samo u poslednja dva dana borbe neprijatelj je imao oko 200 mrtvih i više ranjenih. Uništena su 4 topa, oko 600 vagona i 250 vozila raznih vrsta, a zaplenjeno je 7 topova, 15 p. mitraljeza, 200 pušaka, 2 kamiona i druga ratna oprema. Jedinice NOVJ su imale 3 poginula i 15 ranjenih boraca.

29. 11. 1944 Kod s. Musine Reke (blizu Kraljeva) 2. bataljon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodio borbu protiv nemačkih jedinica koje su se povlačile ka Čačku. Ne uspevši da im ođseče odstupnicu, zbog protivnapada nemačkih tenkova, bataljon se povukao s komunikacije.

30. 11. 1944 U s. Mrčajevcima i kod s. Bukovca (blizu Čačka) jedinice 6. proleterske udarne (istočnobosanske) i 15. majevičke udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ savladale otpor nemačkih jedinica i odbacile ih ka Čačku. Pored ostalog, zaplenjena su 2 p. mitraljeza. Jedinice 6. brigade su imale 5 mrtvih i 12 ranjenih boraca.

1. 12. 1944 Posle dvodnevnih borbi na prostoriji s. Premeće - s. Loznica (kod Čačka) jedinice 6. srpske Udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ razbile četnički 2. ravnogorski korpus. Neprijatelj je imao 15 mrtvih i 30 zarobljenih. Zaplenjeno: p. mitraljez, 10 pušaka, oko 70.000 metaka, automobil i 30 kola raznog materijala. Brigada je imala 1 poginulog i 3 ranjena borca.

1. 12. 1944 Na liniji s. Miokovci - s. Ljubić (kod Čačka) jedinice 2, krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ napale nemačke položaje. Posle petočasovne oštre borbe one su se povukle na polazni položaj. U borbi je poginulo i ranjeno oko 50 neprijateljskih vojnika, a jedinice NOVJ imale su 11 mrtvih, 45 ranjenih i 12 nestilih boraca.

2. 12. 1944 Jedinice 2. proleterske udarne divizije, uz sadejstvo 23. i 25. udarne divizije NOVJ, posle trodnevnih oštrih borbi protiv nemačke 104. lovačke divizije oslobodile Čačak. Neprijatelj je imao 250 mrtvih i 150 zarobljenih. Zaplenjeno: 2 minobacača, 10 p. mitraljeza, 100 pušaka, 6 kamiona, 10 motocikla i dosta druge opreme. Jedinice NOVJ su imale 4 poginula i 11 ranjenih boraca.

3. 12. 1944 Kod s. Markovice (blizu Čačka) 16. srpska brigada 25. udarne divizije NOVJ vodila jaku borbu protiv nemačkih snaga i pred noć ih odbacila ka pl. Ovčaru. Poginulo je 8 nemačkih vojnika, a 16. brigada je imala 4 mrtva i 12 ranjenih boraca.

4. 12. 1944 Kod s. Virova (blizu Arilja) i s. Krstača (kod Guče) jedinice 16. srpske brigade 25. udarne divizije i 6. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv oko 600 nemačkih vojnika koji su štitili povlačenje glavnine od Čačka ka Užicu (sada: Titovo Užice). Neprijatelj je imao 25 mrtvih, a jedinice NOVJ

Dokumenti

Saopštenje Komande mesta u Čačku od 2. oktobra 1941. o predaji oružja, zabrani samovolje i formiranju prekog suda

Naredba Komande mesta u Čačku od 3. oktobra 1941. o regulisanju lične i imovinske bezbednosti, robno-novčanog prometa i drugih pitanja

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP odreda Jugoslavije druga Tita od 9 oktobra 1941 god. Ivanu Milutinoviću i Sretenu Žujoviću da dostave popis zaplenjenog ratnog materijala od Nemaca u Užicu i Čačku i dostavljaju oružje i municiju po odobrenju i raspodeli koju učini Vrhovni štab

Izjava grupe aktivnih i rezervnih oficira iz Čačka od 14. oktobra 1941. o pristupanju NOP-u radi borbe protiv okupatora i kvislinga

Naređenje Štaba četničkih odreda Čačak od 6. novembra 1941. za napad na partizane u Čačku

Izveštaj komandanta četničkih odreda Čačak od 6. novembra 1941. Draži Mihailoviću o situaciji pred napad na Čačak

Pismo komandanta četničkih odreda Čačak od 6. novembra 1941. političkom komesaru čačanskog NOP odreda povodom sukoba između četnika i partizana

Ultimativni uslovi sporazuma komandanta četničkih odreda Čačak od 6. novembra 1941. komandantu Čačanskog NOP odreda

Zahtev komandanta četničkih odreda Čačak od 6. novembra 1941. komandantu Čačanskog NOP odreda da prihvati četničke uslove za prekid oružane borbe

Ultimatum komandanta četničkih odreda Čačak od 7. novembra 1941. komandantu Čačanskog NOP odreda za predaju oružja i potčinjavanje četničkom komandovanju

Zapovest Štaba četničkih odreda Čačak od 7. novembra 1941. za napad na partizanske snage u Čačku

Naredba Komande mesta u Čačku od 10. novembra 1941. o prijavljivanju muškaraca od 18 do 50 godina starosti i o otvaranju radnji i drugih lokala

Proglas naprednih žena Čačka od 12 novembra 1941 god. povodom izdaje četnika Draže Mihailovića

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Čačak polovinom januara 1942 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o nedićevsko-četničkom teroru

Uputstvo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 21 jula 1942 god. Okružnom komitetu KPJ za Čačak o učvršćenju partiske organizacije i obnavljanju NOP odreda

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 1. avgusta 1942. Pokrajinskom komitetu za Srbiju o vojno-političkoj situaciji na terenu i o mogućnosti za formiranje odreda

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 5. avgusta 1942. Okružnom komitetu za Čačak o raskrinkavanju Draže Mihailovića i o preduzimanju mera za formiranje odreda

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 5. oktobra 1942. Okružnom komitetu za Čačak o obnavljanju partizanskog odreda i prilagođavanju dejstava novonastaloj situaciji

Pismo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju od 4 februara 1943 god. Okružnom komitetu KPJ za Čačak o slabostima u radu partiske organizacije u okrugu i stvaranju Čačanskog NOP odreda

Saopštenje feldkomandanta iz Vrnjačke Banje od 5 marta 1943 god. o odmazdi za izvršeni napad na pruzi Čačak - Lajkovac

Izvod iz izveštaja Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 10 aprila 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o četničkom teroru u Čačanskom okrugu

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Čačak od septembra 1943 god. PK KPJ za Srbiju o političkom i organizacionom stanju Čačanskog NOP odreda i o njegovim akcijama u toku avgusta 1943 godine

Izvod iz pisama Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 13 septembra 1943 god. Okružnom komitetu KPJ za Kragujevac o jednomesečnim akcijama Čačansnog NOP odreda u Trnavskom srezu

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 20 septembra 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o borbi Čačanskog NOP odreda protiv četnika u s. Velereču

Izvod iz pisma Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 3 oktobra 1943 god. Okružnom komitetu KPJ za Aranđelovac o akcijama Čačanskog NOP odreda

Pismo Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 22 oktobra 1943 god. Okružnom komitetu KPJ za Kragujevac o akcijama Čačanskog NOP odreda

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 7 decembra 1943 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o prolazu Prve šumadiske NO brigade preko terena Čačanskog i Užičkog okruga i brojnom stanju četnika Draže Mihailovića

Izveštaj Feldkomandanture u Čačku od 25. marta 1944. komandantu Jugoistoka o pregovorima sa komandantom 2. ravnogorskog korpusa

Pismo sekretara Okružnog komiteta KPJ za Čačak od 6. juna 1944. sekretaru Okružnog komiteta za Aranđelovac o teroru četnika i o potrebi da se stvori jača partizanska jedinica

Zapovest Štaba Dvadeset prve NOU divizije od 9 septembra 1944 god. štabovima Druge proleterske, Četvrte i Pete srpske NOU brigade za prebacivanje na prostoriju Vučkovica - Donji Dubac i obezbeđivanje prema Čačku, Guči i Ivanjici

Zapovest Štaba Operativne grupe divizija od 12 septembra 1944 god. štabovima Pete, Sedamnaeste i Dvadeset prve NOU divizije za napad na Užice i Požegu i zatvaranje pravaca prema Čačku, Sjenici i Novoj Varoši

Naređenje Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 14 septembra 1944 god. Štabu Druge krajiške brigade da ovlada Ovčarsko-Kablarskom Klisurom radi obezbeđenja prelaza preko komunikacije Čačak - Užice

Naređenje Štaba Dvadeset prve NOU divizije od 18 septembra 1944 god. štabovima brigada za zatvaranje pravaca prema Čačku, Kragujevcu i Aranđelovcu

Naređenje Štaba Dvadeset prve NOU divizije od 28 septembra 1944 god. štabovima brigada i komandama jedinica za kontrolisanje komunikacija: Čačak - G. Milanovac, Ljutovnica - G. Milanovac

Zapovest Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 1 oktobra 1944 god. štabovima brigada za kontrolisanje pravaca prema Čačku, Požegi i Užicu

Izveštaj Štaba Četvrte srpske NOU brigade Dvadeset prve NOU divizije od 4 oktobra 1944 god. Štabu divizije o borbama protiv četnika na prostoru između Čačka i Gornjeg Milanovca

Zapovest Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 17 novembra 1944 god. štabovima brigada za napad na neprijatelja na liniji: Čačak - Mojsinje - Mrčajevci - Bresnica - Guncati

Izveštaj Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 22 novembra 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o situaciji na frontu Kraljevo - Čačak - Užice

Naređenje Štaba Četrnaestog korpusa NOVJ od 25 novembra 1944 god. štabovima divizija za posedanje položaja, prelaz na desnu obalu Zapadne Morave i presecanje komunikacije Čačak - Požega

Izveštaj Štaba Treće srpske udarne brigade od 2 decembra 1944 god. Štabu Druge proleterske divizije o borbama za oslobođenje Čačka od 29 novembra do 2 decembra

Obaveštenje Štaba Dvadeset treće NOU divizije od 30 novembra 1944 god. Štabu Četrdeset pete NO divizije o pretstojećem napadu na Tučkovo i o presecanju komunikacije Čačak - Požega

Naređenje Štaba Druge proleterske divizije od 1 decembra 1944 god. Štabu Dvadeset pete NO divizije da preseče komunikaciju Čačak - Požega i sadejstvuje u oslobođenju Čačka

Naređenje Štaba Dvadeset treće NOU divizije od 1 decembra 1944 god. štabovima brigada za smenu jedinica Sedamnaeste NOU divizije i napad na neprijatelja duž komunikacije Čačak - Požega

Izveštaj Štaba Četrnaestog korpusa NOVJ od 6 decembra 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o oslobođenju Čačka i Guče i o borbama oko Požege

Naređenje Štaba Druge proleterske divizije od 30 decembra 1944 god. štabovima brigada i komandama jedinica za prebacivanje sa prostorije Čačak - Požega u Beograd

Fotografije

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Aranđelovac ★ Užice ★ 2. krajiška udarna brigada ★ 6. lička proleterska divizija NOVJ ★ Borbe u Srbiji 1942. ★ 4. srpska brigada (2. južnomoravska) ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ Borbe za Čačak 1941. ★ Četnici u ustanku ★ 6. srpska brigada (4. južnomoravska) ★ Kraljevo ★ Beograd ★ 23. srpska udarna divizija NOVJ ★ Borbe u Srbiji 1944. ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Nemački zločini u Srbiji 1941. ★ SKOJ ★ Glavni štab Srbije ★ Proboj NOVJ u Srbiju 1944. ★ Crvena armija ★ Narodno oslobodilački odbori ★ Pokrajinski komitet KPJ za Srbiju ★ Saradnja partizana i četnika 1941. ★ Obrazovanje u oslobodilačkom ratu ★ Bitka na Jelovoj gori ★ Srpska državna straža (nedićevci) ★ Streljanja u oslobodilačkom ratu ★ Dragoljub Draža Mihailović ★ Kraljevački partizanski odred ★ Sanitet u ratu ★ Radoslav Đurić ★ Partizanke ★ 37. sandžačka divizija NOVJ ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Valjevo ★ Dragačevo ★ Operativna grupa divizija ★ 25. srpska divizija NOVJ ★ Borbe u Srbiji 1943. ★ Sjenica ★ Ustanak u Srbiji 1941. ★ Užička Požega ★ Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu ★ 16. srpska brigada ★ Goražde ★ Borbe za Gornji Milanovac 1941. ★ Prijepolje ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Četnički zločini ★ 2. proleterska divizija NOVJ ★ Luftwaffe u Jugoslaviji ★ 15. majevička udarna brigada ★ 1. proleterski korpus NOVJ ★ 7. SS divizija Prinz Eugen ★ Politički komesari u NOR-u ★ Kragujevac ★ Gornji Milanovac ★ 2. ravnogorski korpus ★ Ratko Mitrović ★ 5. srpska brigada (3. južnomoravska) ★ Bolnice u oslobodilačkom ratu ★ Korpus narodne odbrane Jugoslavije (KNOJ) ★ 17. istočnobosanska divizija NOVJ ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ 2. proleterska udarna brigada ★ Čačanski partizanski odred "Dragiša Mišović" ★ Bitka za Srbiju ★ Logor Banjica ★ Opsada Kraljeva 1941. ★ 14. srpski korpus NOVJ ★ 21. srpska divizija NOVJ ★ Josip Broz Tito ★ Žene u ratu ★ 6. istočnobosanska proleterska udarna brigada ★