Crvena armija

Za ovaj pojam je pronađeno 172 hronoloških zapisa, 57 dokumenata i 40 fotografija.

Događaji

10. 7. 1941 Otpočela bitka za Smolensk (trajala do 8. avgusta), u kojoj su okružene sovjetske snage (16. i 20. armija), posle višednevnih ogorčenih borbi, uspele da se probiju preko r. Onjepra na istok.

10. 8. 1941 Otpočele sedamdesetodnevne borbe za Odesu između sovjetske Primorske armije (koju je podržavala Crnomorska flota) i rumunske 4. armije.

19. 11. 1941 Otpočela protivofanziva sovjetske 4, 52. i 54. armije kod Tihvina, u toku koje su nemačke snage odbačene na liniju r. Volhov-Novgorod.

29. 11. 1941 Snage Crvene armije u protivofanzivi povratile Rostov.

6. 12. 1941 Otpočela protivofanziva snaga Crvene armije na frontu pred Moskvom.

16. 12. 1941 Snage Crvene armije, u toku protivofanzive pod Moskvom, povratile Kalinjin.

12. 5. 1942 Otpočela ofanziva jedinica Crvene armije na odseku Harkov-Izium.

19. 11. 1942 U širem rejonu Staljingrada (sada: Volgograd) otpočela velika protivofanziva snaga Crvene armije.

17. 1. 1943 Otpočela ofanziva Crvene armije u pravcu Rostova.

2. 2. 1943 Kod Staljingrada (sada: Volgograd) kapitulirala nemačka 6. armija posle šestomesečnih borbi protiv jedinica Crvene armije.

6. 2. 1943 Na ž. st. Ledinci (kod Petrovaradina) grupa boraca 4. bataljona 3. NOP odreda 3. operativne zone NOV i PO Hrvatske zarobila svih 15 domobrana - stražara kod cisterne i zaplenila 15 pušaka sa 700 metaka. Domobranima je održan kratak politički govor o situaciji u Jugoslaviji i uspesima Crvene armije, a potom su pušteni kućama.

8. 2. 1943 Jedinice Crvene armije prešle r. Donjec kod Balaklaja i Izjuma, zauzele Kursk i produžile dejstva prema Bjelgorodu, Krasnodaru, Rostovu i Harkovu.

9. 3. 1943 U Vrbasu PK KPJ za Vojvodinu izdao proglas narodima Bačke i Baranje, u kom je govorio o herojskoj smrti Svetozara Markovića Toze, organizacijskog sekretara PK KPJ za Vojvodinu i člana istog komiteta Branka Bajića, i o varvarskim postupcima mađarskih vlasti, pozvao sve rodoljube na borbu i ukazao na uspehe Crvenu armije.

17. 7. 1943 Južno od Kurska jedinice Crvene armije zaustavile prodor nemačkih snaga.

3. 8. 1943 Otpočela ofanziva jedinica Crvene armije ka Harkovu.

5. 8. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Orel i Bjelgorod.

16. 8. 1943 Otpočela ofanziva jedinica Crvene armije ka Smolensku.

23. 8. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Harkov.

30. 8. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Taganrog.

13. 9. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Brjansk.

16. 9. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Novgorod.

17. 9. 1943 između r. Doneca i r. Dnjepra jedinice Crvene armije otpočele ofanziva u pravcu Poltave i Kremen cuga.

25. 9. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Smolensk.

25. 10. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Dnjepropetrovsk.

6. 11. 1943 Jedinice Crvene armije oslobodile Kijev.

28. 11. 1943 U Teheranu (u Iranu) otpočela poznata Teheranska konferencija između predsednika SAD Franklina Ruzvelta, predsednika vlade V. Britanije Vinstona Čerčila i predsednika vlade SSSR-a Josifa Visarionoviča Staljina, Na konferenciji, koja je trajala do 1. decembra, razmatrana su pitanja: dalje vođenje rata protiv Nemačke, posleratno uređenje Evrope, Organizacija ujedinjenih nacija, kao i pitanje Jugoslavije. Odlučeno je da zemlje učesnice nastave posle rata saradnju na organizaciji mira, a da iskrcavanje u Francuskoj otpočne. maja 1944. U odnosu na Jugoslaviju konferencija se složila: -da jugoslovenskim partizanima treba pomoći u ratnom materijalu što je moguće više, kao i u operacijama komandosa-, što je odmah naređeno Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Sredozemlje. Odlučeno je da Vrhovna komanda Crvene armije uputi vojnu misiju u VŠ NOV i POJ, gde su se već nalazile vojne misije SAD i V. Britanije. Dogovoreno je da će se -Jugoslavija kao država obnoviti u potpunom teritorijalnom integritetu i nezavisnosti s tim što će se pitanje njenih zapadnih granica i zahteva prema Italiji resiti posle rata, imajući u vidu predlog predsednika SAD Vilsona iz 1919. godine-.

14. 12. 1943 Na Kajmakčalan stigla iz Debaraca 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, te uhvatila vezu sa grčkim partizanima. Ovde je istog dana formiran bataljon (naziva se i četa) od vojnika Crvene armije koji su prebegli iz nemačkog zarobljeništva. Bataljon je krajem meseca ušao u sastav 1. makedonsko-kosovske NOU brigade.

18. 12. 1943 Crvena armija otpočela zimske operacije.

23. 2. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito uputio borcima, komandirima, komandantima i politkomesarima NOV i POJ poruku povodom 23. februara, 26-godišnjice Crvene armije. U poruci se ističe: Crvena armija nanosi sve strasnije udarce fašističkim osvajačima, a njen pobedonosni marš prema zapadu radosno odjekuje u srcima svih porobljenih naroda Evrope; praznik Crvene armije podstiče njene pripadnike na još snažniji udarac protiv fašizma; taj praznik podstiče i pripadnike NOV i POJ na još nemilosrdniju borbu protiv okupatora i njegovih domaćih slugu; Crvena armija služi kao primer herojstva i rodoljublja. Na kraju se pripadnici NOV i POJ pozivaju da poslednjim odlučnim borbama pokažu da su dostojni saborci savezničke herojske Crvene armije.

23. 2. 1944 Povodom godišnjice Crvene armije, CK SKP (b) istakao, pored ostalih, sledeću parolu: -Junački partizani Jugoslavije, vaša borba za slobodu i nezavisnost domovine služi svim porobljenim narodima Evrope kao primer koji ih oduševljava! Živeo herojski narod Jugoslavije i njegova hrabra Narodnooslobodilačka vojska koja se samopregorno bori protiv fašističkih osvajača!-

8. 4. 1944 Jedinice Crvene armije izbile na čehoslovačku i rumunsku granicu.

12. 4. 1944 U Moskvu stigla delegacija VŠ NOV i POJ i NKOJ-a. Ona se s vladom SSSR-a, posle višednevnih pregovora, sporazumela o načinu dotura materijalne pomoći NOVJ i o položaju jugoslovenskih građana u SSSR-u: da se NOVJ snabdeva iz Ukrajine vazdušnim putem i da se od jugoslovenskih građana u Sovjetskom Savezu formira Jugoslovenska brigada. Generalštab Crvene armije poklonio je NOVJ vojno-stručnu literaturu za obuku starešina, dok je vlada SSSR-a, na ime ratne pomoći, otvorila NKOJ-u kredit u iznosu od milion rubalja.

20. 4. 1944 Crvena armija, u ofanzivnim dejstvima, dostigla liniju r. Dnjestar - Jaši - Stanislavsk - Tarnopol - Kovel - Mozir - Velikije Luki - Pskov - Narva.

0. 5. 1944 Sanitetska uprava Crvene armije ponudila VŠ NOV i POJ pomoć u stručnom osoblju. VŠ je pomoć prihvatio, tako da je u leto 1944. bilo upućeno u Jugoslaviju nekoliko hirurških ekipa Crvene armije.

9. 5. 1944 Jedinice Crvene armije oslobodile Sevastopolj, forsirale r. Dnjestar i započele odlučujuću bitku za Rumuniju.

3. 6. 1944 U Teheranu (u Iranu) održan zbor jugoslovenskih iseljenika i formiran Jugoslovenski odred NOVJ od 212 boraca. Odred je položio zakletvu da će se kao samostalan odred NOVJ boriti u SSSR-u rame uz rame sa Crvenom armijom. (Odred je u julu prebačen u širi rejon Moskve, gde je u sastavu Crvene armije proveo tri meseca.)

10. 6. 1944 Na Manerhajmovu liniju u Finskoj otpočela letnja ofanziva Crvene armije.

22. 6. 1944 Crvena armija otpočela veliku ofanzivu na beloruskom pravcu. (Do kraja. jula ona je uspela da razbije nemačku Centralnu grupu armija i izbije na r. Vislu.)

24. 6. 1944 Kod s. Zbaždi (blizu Struge), od dotadašnje Grupe kosovsko-metohijskih partizanskih bataljona (1. i 2. kosovsko-metohijski bataljon) i bataljona Crvene armije 1. makedonsko-kosovske NOU brigade (sastavljen od oko 50 crvenoarmejaca prebeglih iz nemačkog zarobljeništva - nazivana i četa), formirana 1. kosovsko-metohijska NOU brigada.

3. 7. 1944 Jedinice Crvene armije oslobodile Minsk, važan železnički čvor.

15. 7. 1944 Snage Crvene armije otpočele ofanzivu u Galiciji.

23. 7. 1944 U rejonu Bordija (u Galiciji) snage Crvene armije prisilile pet nemačkih divizija na kapitulaciju.

27. 7. 1944 Jedinice Crvene armije zauzele Lavov.

22. 8. 1944 Jedinice Crvene armije počele operacije na Balkanu radi izbacivanja Rumunije i Bugarske iz osovinskog bloka.

23. 8. 1944 Zbog brzog napredovanja snaga Crvene armije, rumunski kralj Mihajlo raspustio profašističku vladu generala Antoneskua i mandat za sastav nove vlade poverio generalu Konstantinu Sanateskuu, izdao proklamaciju o želji Rumunije da sklopi primirje sa SSSR-om, SAD i V. Britanijom, prekinuo diplomatske odnose s Nemačkom i naredio da rumunske trupe obustave borbe.

24. 8. 1944 Snage Crvene armije završile zauzimanje Besarabije i Moldavije.

27. 8. 1944 Snage 2. i 3. ukrajinskog fronta Crvene armije zauzele Folkšane i Galac i prodrle u Vlašku (u Rumuniji).

30. 8. 1944 Snage Crvene armije iskrcale se u Konstancu (u Rumuniji).

31. 8. 1944 Snage Crvene armije ušle u Bukurešt (u Rumuniji).

1. 9. 1944 VŠ NOV i POJ naredio GŠ NOV i PO za Srbiju: napadati gradove koje nemačke vlasti predaju četnicima; s najmanje tri divizije ovladati istočnom Srbijom i odatle uspostaviti vezu s jedinicama Crvene armije, a preko r. Velike Morave prodirati ka Beogradu i organizovati i održati zasedanje Velike antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Srbije.

4. 9. 1944 Oružane snage Republike Finske prekinule borbu protiv jedinica Crvene armije.

6. 9. 1944 Jedinice 3. ukrajinskog fronta Crvene armije izbile na jugoslovesko-rumunsku granicu kod Turn Severina.

6. 9. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio GŠ NOV i PO za Srbiju da hitno uspostavi vezu sa Crvenom armijom na r. Dunavu i da o tome što pre izvesti VŠ.

6. 9. 1944 Kod Kladova izviđačke jedinice 57. armije Crvene armije prešle Dunav i posle kraćeg zadržavanja na jugoslovenskoj teritoriji povratile se na teritoriju Rumunije.

7. 9. 1944 VŠ NOV i POJ naredio GŠ NOV i PO za Srbiju da jedinice pod njegovom komandom prodru na odsek Negotin - Brza Palanka i uhvate vezu s jedinicama Crvene armije kod Turn Severina. Glavne snage treba uputiti ka Homoljskim planinama da poseđnu prostoriju D. Milanovac - Kučevo - Golubac i tu unište četničke snage.

8. 9. 1944 Jedinice Crvene armije prešle rumunsko-bugarsku granicu i usmerile su svoja dejstva ka Dobriču, Varni i Rusu.

9. 9. 1944 Blagodareći pobedonosnom nastupanju jedinica Crvene armije i oslobodilačkih snaga Bugarske kapitulirala Carevina Bugarska, u kojoj je srušena monarhofašistička vlada i uspostavljena vlada Otečestvenog fronta.

9. 9. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito uputio direktivu Štabu 1. proleterskog udarnog korpusa NOVJ: kritikuje što bataljoni poslati na r. Drinu radi veze sa 12. udarnim korpusom NOVJ nisu imali radio-stanicu, te nisu ni uhvatili vezu s tim korpusom; ističe da treba povećati budnost i tačnost u pokretima i operacijama; obaveštava da su jedinice Crvene armije zauzele Kladovo.

12. 9. 1944 Glavni štab NOV i PO za Srbiju, po naređenju VŠ NOV i POJ, uputio vojnu delegaciju na levu obalu Dunava (u Rumuniju) radi hvatanja veze s jedinicama CA. Delegacija je prešla Dunav kod s. Radujevca (blizu Negotina) i u s. Gruji (u Rumuniji) povezala se sa delovima Crvene armije.

13. 9. 1944 U rejonu s. Klokočevca i s. Raduievca (kod Negotina) delovi 23. i 25. divizije NOVJ stupili u dodir sa trupama Crvene armije.

15. 9. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito uputio direktivu štabovima 2. i 3. udarnog korpusa NOVJ: nemačke snage, ugrožene dejstvima Crvene armije sa istoka i krupnim operacijama NOV i POJ, nalaze se u punom povlačenju iz Grčke, a pripremaju se za povlačenje iz Albanije i Jugoslavije; prvi znaci povlačenja nemačkih snaga pokazuju se i kod nas, gde se one grupišu na pojedinim važnim odstupnim komunikacijama na severu, a kao svoje zaštitnice po garnizonima i na komunikacijama ostavljaju kvislinške snage.

19. 9. 1944 Snage Crvene armije zauzele Temišvar (u Rumuniji).

21. 9. 1944 Generalni sekretar KPJ i vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito, transportnim avionom sovjetskog ratnog vazduhoplovstva, otputovao iz Krajove u Moskvu [S Titom su otišli njegov sekretar Mitar Bakić i član Politbiroa CK KPJ i poverenik za finansije NKOJ Ivan Milutinović.] da bi sa sovjetskim predstavnicima pregovarao o koordinaciji dejstva NOVJ i jedinica Crvene armije u Srbiji. Pored toga, tom prilikom se vlada SSSR-a obavezala da Jugoslaviji, na ime pomoći, isporuči sto vagona životnih namirnica i komplet naoružanje za dvanaest pešadijskih i dve vazduhoplovne divizije i da pripadnike NOVJ primi na školovanje u školama Crvene armije. Na kraju razgovora izđato je zvanično saopštenje.

22. 9. 1944 Snage Crvene armije oslobodile Talin, glavni grad Estonije.

22. 9. 1944 U rejonu s. Capara (blizu Bitolja) Bitoljsko-prespanski NOP odred napao magacine i. posle tročasovne borbe, razbio nemačku posadu od oko 80 vojnika, zapalio nekoliko magacina i baraka i naneo neprijatelju gubitke od oko 30 mrtvih i ranjenih vojnika. Pored toga, on je oslobodio 8 zarobljenih vojnika Crvene armije, koji su zatim postali njegovi borci. Odred je imao 2 mrtva i 3 ranjena borca.

22. 9. 1944 Jedinice 113. divizije Crvene armije i jedan bataljon 9. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ prešli Dunav kod Kladova i Brze Palanke i produžili nadiranje prema D. Milanovcu, s. Klokočevcu i s. Jabukovcu.

24. 9. 1944 Kod s. Miroča 16. srpska brigada i 18. srpska brigada 25. divizije NOVJ stupile u dodir sa delovima 109. puka 113. divizije Crvene armije. U sadejstvu s njima, 16. srpska brigada je odbacila nemačke vojnike s položaja na ušću Porečke reke u Dunav.

26. 9. 1944 Na komunikaciji s. Štubik - Negotin delovi 25. divizije NOVJ u borbi ubili 12 i zarobili 1 nemačkog vojnika. Jedinice Crvene armije stigle u s. Jabukovac, a ispred njih se nemački vojnici povukli prema Negotinu i Zaječaru.

28. 9. 1944 U Mađarskoj počela ofanziva Crvene armije protiv nemačkih snaga.

28. 9. 1944 Iz Rumunije i Bugarske delovi 68. i 75. korpusa Crvene armije otpočeli prodor u Srbiju.

30. 9. 1944 Posle dvodnevnih borbi protiv delova nemačke 1. brdske divizije jedinice 68. kor pusa Crvene armije oslobodile Negotin.

30. 9. 1944 Jedinice Dunavske rečne flotile i 93. pešadijske divizije 68. korpusa Crvene armije oslobodile Prahovo.

0. 10. 1944 Štab 3. ukrajinskog fronta Crvene armije obavestio VŠ NOV i POJ: novoorganizovana vojska Otečestvenog fronta Bugarske stavljena je pod komandu Štaba 3. ukrajinskog fronta i dobila je zadatak da zajedno s NOVJ dejstvuje na području Makedonije i istočne Srbije.

1. 10. 1944 Iz rejona Vidina (u Bugarskoj) počelo nastupanje 64. korpusa Crvene armije ka Zaječaru.

1. 10. 1944 Jedinice 59. i 86. gardijske streljačke divizije 10. gai-dijskog pešadijskog korpusa Crvene armije i jedinice Banatske operativne zone NOVJ oslobodile Belu Crkvu.

1. 10. 1944 Po naređenju Štaba 14. korpusa NOVJ, 25. i 23. udarna divizija NOVJ pregrupisale svoje snage radi sađejstva s jedinicama Crvene armije. Samo po jedna brigada iz svake divizije upućena je prema Petrovcu i Gornjačkoj klisuri radi napada na Velikomoravsku grupu četnika.

1. 10. 1944 U Jagodinu (sada: Svetozarevo), sa ostrva Krita (u Grčkoj), prebačena nemačka Komanda za naročitu upotrebu -Miler-. Pod njenu komandu stavljene su jedinice određene za posedanje fronta prema snagama Crvene armije u dolini r. Timoka (od r. Nišave do r. Dunava): nemačka Borbena grupa -Fišer-, 1. brdska divizija, 7. SS divizija -Princ Eugen-, 2. puk -Brandenburg- i sve kvislinške jedinice u istočnoj Srbiji.

2. 10. 1944 Jedinice 59. i 86. gardijske streljačke divizije 10. gardijskog pešadijskog korpusa Crvene armije i jedinice Banatske operativne zone NOVJ oslobodile Vršac.

2. 10. 1944 U borbama protiv nemačke Borbene grupe -Štetner- i delova nemačke 1. brdske divizije na putu s. Štubik - s. Salaš, na putu s. Plavna - s. Klokočevac, na Popadiji i kod Petrovca jedinice 25. divizije NOVJ ubile 1 i zarobile 16 nemačkih vojnika, uništile 1 tenk i oštetile 1 tenk i 1 borna kola. Tom prilikom su oslobodile 4 zarobljena vojnika Crvene armije. Gubici 25. divizije: 2 ranjena borca.

2. 10. 1944 Potiskujući 99. puk nemačke I. brdske divizije prema pl. Deli Jovanu i nadirući dalje ka s. Salašu i s. Glogovici (između Negotina i Bora) delovi 113. divizije Crvene armije stupili u vezu sa 7. srpskom udarnom brigadom 23. udarne divizije NOVJ.

3. 10. 1944 Posle kraćeg bombardovanja od strane sovjetske avijacije, slomivši slabiji otpor zaštitnih delova nemačkih jedinica, oko 14 časova su Bor i Brestovačku Banju oslobodili delovi 9. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ. Nešto kasnije u Bor su stigle i jedinice Crvene armije sa delovima 7. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ. U Boru je zaplenjeno: 35 vagona artiljerijske municije, 2 vagona protivtenkovske municije, 402.000 puščanih metaka, 1000 nagaznih mina, 1550 ručnih bombi, 900 tromblonskih bombi, 850 kg eksploziva i veća količina životnih namirnica.

3. 10. 1944 Jednice 4. i 34. gardijske streljačke divizije 31. gardijskog pešadijskog korpusa Crvene armije i 5. banatski NOP odred oslobodili Petrovgrad (sada: Zrenjanin).

3. 10. 1944 Delovi 10. gardijskog pešadijskog korpusa Crvene armije oslobodili Kovin i izbili na r. Dunav uz sadejstvo jedinica Udarnog bataljona, Vršačkog i Belocrkvanskog NOP odreda Banatske operativne zone GŠ NOV i PO za Vojvodinu.

4. 10. 1944 Snage Crvene armije oslobodile Rigu, glavni grad Letonije.

4. 10. 1944 Kod s. Zvezdana (na komunikaciji Zaječar-Paraćin) jedinice 45. divizije NOVJ sadejstvujući u napadu 19. pešadijske divizije 64. korpusa Crvene armije na snage nemačke Borbene grupe -Grot- i 7. SS divizije -Princ Eugen-, ubile 40 i ranile oko 100 nemačkih vojnika, uništile 1 tenk i 3 kamiona i oštetile 14 kamiona. Jedinice NOVJ imale su 2 mrtva i 6 ranjenih boraca.

6. 10. 1944 Otpočela ofanziva 2, 3. i 4. ukrajinskog fronta Crvene armije u Mađarskoj.

6. 10. 1944 Delovi 46. armije Crvene armije i jedinice Banatske operativne zone GŠ NOV i PO Vojvodine, oslobodili Kikindu.

6. 10. 1944 Jedinice 10. gardijskog pešadijskog korpusa Crvene armije i jedinice Banatske operativne zone NOVJ oslobodile Pančevo.

6. 10. 1944 U Žagubicu ušle jedinice Crvene armije, oduševljeno dočekane od delova 23. udarne divizije NOVJ, predstavnika narodne vlasti i velikog broja građana.

6. 10. 1944 Na prostoriji s. Crnajka - s. Luke - Deli Jovan okružena nemačka 1. brdska divizija. Na nju su vršile pritisak: sa zapada 23. udarna i 25. divizija NOVJ, sa severa, istoka i juga jedinice Crvene armije. U borbama vođenim do 10. oktobra sprečen je pokušaj te nemačke divizije da izbije na komunikaciju s. Rgotina - Bor, kao i da se probije ka D. Milanovcu. Tek 11. oktobra ona je uspela da se preko Kučeva probije u rejon Požarevca, gde ju je prihvatila nemačka Borbena grupa -Vitman-. Obostrani gubici u ljudstvu i materijalu bili su osetni.

7. 10. 1944 U Pirotu, u Štabu 13. korpusa NOVJ, u prisustvu predstavnika Štaba 3. ukrajinskog fronta Crvene armije generala Birjuzova, i Štaba bugarske 2. armije, razrađen plan za oslobođenje Niša. Prema ovom planu trebalo je: da 5 3. i deo 14. korpusa NOVJ i 2. proleterska udarna divizija NOVJ zajedno sa delovima 3. ukrajinskog fronta Crvene armije napadnu Niš s juga, zapada i severa, dok je bugarska 2. armija imala da napadne Niš sa istočne i jugoistočne strane, a da deset NOP odreda, u širem rejonu Niša, ruše komunikacije i uništavaju ostatke neprijateljskih snaga. (Napad je počeo 8. oktobra, i borbe su vođene do 14. oktobra, kada je Niš oslobođen.)

7. 10. 1944 Posle oštrih borbi jedinice 64. korpusa Crvene armije i Zaječarski NOP odred slomili otpor nemačkih jedinica i oslobodili Zaječar. Tom prilikom je uništen 2. bataljon 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, dok su manje grupe i odeljenja Izviđačkog i Dopunskog bataljona nemačke 1. brdske divizije uspeli, uz gubitke od 620 mrtvih i zarobljenih, da se probiju iz obruča ka Boljevcu. Pri napadu na Zaječar sadejstvovali su i delovi 45. divizije NOVJ, sprečivši delove 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- da se iz rejona Boljevca i Knjaževca probiju ka Zaječaru.

8. 10. 1944 Jedinice 31. gardijskog pešadijskog korpusa Crvene armije i jedinice GŠ NOV i PO za Vojvodinu oslobodile Sentu i Adu.

8. 10. 1944 Jedinice Crvene armije ušle u Svilajnac.

9. 10. 1944 Goneći razbijene redove nemačke Borbene grupe -Fišer- i 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, delovi 45. divizije NOVJ i 223. divizije Crvene armije oslobodili Boljevac i produžili nastupanje ka V. Moravi. Jedinice 20. brigade 45. divizije NOVJ su zarobile oko 300 nemačkih vojnika.

9. 10. 1944 Glavnina nemačkih snaga iz istočne Srbije, pod komandom Štaba 1. brdske divizije, probivši položaje 16. srpske brigade 25. divizije NOVJ kod s. Rudne Glave, otpočela nadiranje ka Kučevu. Jedinice 113. divizije Crvene armije i jedinice 23. udarne i 25. divizije NOVJ vršile su stalan pritisak na bokove i začelje ove nemačke kolone.

9. 10. 1944 Posle šest časova borbe jedinice 1. gardijskog utvrđenog rejona Crvene armije, 23. srpska brigada 45. divizije NOVJ i Svrljiški NOP odred oslobodili Knjaževac. Neprijatelj je imao velike gubitke: samo jedinice NOVJ nanele su delovima nemačke i brdske divizije i kvislinškim vojnicima oko 200 mrtvih i zaplenile oko 100 pušaka i 5 p. mitraljeza a zajedno sa jedinicama Crvene armije zaplenila oko 100 nemačkih kamiona.

10. 10. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Štabu 1. armijske grupe da deo svojih snaga hitno uputi u dolinu r. Velike Morave (u rejon Palanka - Velika Plana - Rača), gde će se spojiti sa trupama 3. ukrajinskog fronta Crvene armije i odakle će zajedno sa njima krenuti na Beograd.

10. 10. 1944 Jedinice Crvene armije prodrle u istočnu Prusku.

10. 10. 1944 Bugarska Tenkovska brigada i 1. vlasotinačka brigada 22. divizije NOVJ, uz podršku avijacije Crvene armije, savladale upornu odbranu delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i četnika i oslobodile Vlasotince. Neprijatelj se, uz gubitke od oko 300 poginulih, povukao ka Leskovcu.

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

Naredba Štaba Metohijskog NOP odreda od februara 1942. za proslavu dana Crvene armije povodom 24-godišnjice njenog formiranja

BILTEN VRHOVNOG ŠTABA NARODNOOSLOBODILAČKE PARTIZANSKE I DOBROVOLJAČKE VOJSKE JUGOSLAVIJE Broj 6 za februar - mart 1942 god. (Povodom 24-te godišnjice Crvene armije)

BILTEN VRHOVNOG ŠTABA NARODNOOSLOBODILAČKE PARTIZANSKE I DOBROVOLJAČKE VOJSKE JUGOSLAVIJE Broj 6 za februar - mart 1942 god. (Vrhovnom komandantu herojske Crvene armije drugu Staljinu (pozdrav od Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije))

Izvještaj Štaba Primorskog bataljona od 3. marta 1942. Štabu Lovćenskog NOP odreda o proslavi godišnjice Crvene armije i aktivnosti Bataljona

Proglas Okružnoga komiteta KPH Pokuplje u povodu prelaska Crvene armije u ofenzivu i o zadacima koji stoje pred partijskom organizacijom

Pismo Štaba IV divizije NOV i PO Hrvatske upućeno sovjetskim oficirima s molbom da pomognu političkim komesarima brigada organizirati proslavu Dana Crvene armije

Izvještaj Oblasnog komiteta KPH za Dalmaciju od 24. II 1944. Centralnom komitetu KP Hrvatske o reorganizaciji AFŽ-a i proslavi na Visu prigodom 26-godišnjice Crvene armije

Dnevna zapovest vrhovnog komandanta NOV i POJ maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita za 23. februar 1944. celokupnom sastavu NOV i POJ povodom 26-godišnjice Crvene armije

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 6. septembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Srbije za uspostavljanje veze s Crvenom armijom

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 7. septembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Srbije za uspostavljanje veze sa Crvenom armijom i likvidiranje četnika

Zapovest Štaba Dvadeset pete NO divizije od 8 septembra 1944 god. štabovima Šesnaeste, Osamnaeste i Devetnaeste srpske NO brigade za prebacivanje na prostoriju Crnajka - Klokočevac - Plavna i uspostavljanje veze sa jedinicama Crvene armije

Proglas Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 8. septembra 1944. svim neposredno potčinjenim štabovima i jedinicama o izbijanju Crvene armije na granice Jugoslavije

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 8. septembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Srbije za dostavljanje izveštaja o nehvatanju veze sa Crvenom armijom i neizvršenju direktive za ubacivanje snaga u Šumadiju

Zapovest vojnoupravnog komandanta Jugoistoka od 9. septembra 1944. Borbenoj grupi »Fišer« za sprečavanje spajanja 25. NOU divizije sa sovjetskim jedinicama koje nastupaju u pravcu Turn Severina, onemogućavanje prelaska jedinica Crvene armije preko Dunava i organizaciju odbrane, na liniji r. Timok — r. Dunav, od Zaječara do Oršave

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 11. septembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Srbije da preko šefa Sovjetske vojne misije traži izručenje četnika koji su se predali Crvenoj armiji

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 13. septembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Srbije za obezbeđenje veza sa Crvenom armijom

Radiogramski izveštaj Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 14 septembra 1944 god. Vrhovnom štabu NOV i POJ o povezivanju sa jedinicama Crvene armije i o situaciji na području Kruševca

Izveštaj komandanta Jugoistoka od 20. septembra 1944. načelniku Operativnog štaba Vermahta o situaciji na području Jugoistoka i oceni jedinica NOV i POJ

Zabeleška oficira Abvera iz Obaveštajnog odeljenja komandanta Jugoistoka od 21. septembra 1944. o namerama 1, 2, 12. i 14 korpusa NOVJ da zauzmu Beograd i uspostave vezu sa Crvenom armijom

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 29. septembra 1944. Vrhovnom štabu za slanje artiljeraca i obaveštenje o dobijanju materijala od Crvene armije za kompletiranje naoružanjem 12 pešadijskih i 2 vazduhoplovne divizije

Naređenje Štaba Četrnaestog korpusa NOVJ od 1 oktobra 1944 god. Štabu Dvadeset pete NO divizije za sadejstvo jedinicama Crvene armije na pravcu Plavna - Štubik

Zapovest Štaba Dvadeset pete NO divizije od 1 oktobra 1944 god. štabovima brigada da sadejstvuju jedinicama Crvene armije i pojačaju napade u pravcu Kučeva i Petrovca na Mlavi

Direktiva Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 3. oktobra 1943. Štabu 1. armijske grupe NOVJ za koordinaciju dejstava u istočnoj Srbiji s jedinicama Glavnog štaba NOV i PO Srbije i Crvene armije

Naređenje Štaba Druge proleterske divizije od 5 novembra 1944 god. štabovima brigada za držanje položaja ispred Kraljeva u sadejstvu sa jedinicama Crvene armije

Pismo Štaba Dvadeset treće NOU divizije od 8 oktobra 1944 god. Štabu sto trinaeste divizije Crvene armije o sadejstvu protiv nemačkih jedinica na prostoriji Glogovica - Lukv - Deli Jovan

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 9. oktobra 1944. Vrhovnom štabu za pojačanje propagande preko Tanjuga i Slobodne Jugoslavije o ulasku jedinica Crvene armije u Jugoslaviju i njihovim dejstvima

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 10. oktobra 1944. Štabu 1. armijske grupe NOVJ da uspostavi kontakt sa Crvenom armijom kod Smederevske Palanke ili Velike Plane

Zahtev Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 11. oktobra 1944. Vojnoj misiji NOVJ u SSSR-u za pojačanje propagande preko Radio-stanice Slobodna Jugoslavija o borbama Crvene armije na jugoslovenskom tlu

Zapovest Štaba Četrdeset pete NO divizije od 12 oktobra 1944 god. štabovima brigada za sadejstvo jedinicama Crvene armije na prostoriji Aleksinac - Niš

Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 13. oktobra 1944. za Slobodnu Jugoslaviju o borbama jedinica NOVJ i Crvene armije na prilazima Beograda

Izveštaj Komande mesta sela Drugovac od 14. oktobra 1944. Okružnom komitetu KPJ za Mladenovac o kretanju jedinica Crvene armije i okruženju nemačkih snaga u Smederevu

Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 14. oktobra 1944. za Slobodnu Jugoslaviju o borbama Narodnooslobodilaoke vojske Jugoslavije i Crvene armije na ulicama Beograda

Zapovest Štaba Druge proleterske divizije od 16 oktobra 1944 god. štabovima Četvrte proleterske, Treće i Šeste srpske NOU brigade za čišćenje terena prema Kraljevu i sadejstvo sa Crvenom armijom

Informacija Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 18. oktobra 1944. upućena maršalu Tolbuhinu, komandantu 3. ukrajinskog fronta Crvene armije, o zadacima 12. udarnog korpusa NOVJ

Odgovor Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 20. oktobra 1944. maršalu Tolbuhinu, komandantu 3. ukrajinskog fronta Crvene armije, po pitanju rasporeda jedinica NOVJ na levoj obali reke Dunava

Zapovest Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 22. oktobra 1944. dostavljena Slobodnoj Jugoslaviji u kojoj se izražava zahvalnost i priznanje 17. NOU diviziji i jedinicama Crvene armije u borbama za oslobođenje Kragujevca

Naređenje Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 23 oktobra 1944 god. Štabu Druge krajiške brigade da sadejstvuje jedinicama Crvene armije u napadu na Čačak

Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 23. oktobra 1944. maršalu Tolbuhinu, komandantu 3. ukrajinskog fronta Crvene armije, o dejstvima jedinica NOVJ na levim obalama reke Tise i Dunava i traženju da se bombarduje Ruma

Naređenje Štaba Druge proleterske divizije od 25 oktobra 1944 god. Štabu Treće srpske NOU brigade za napad na Nemce i sadejstvo sa jedinicama Crvene armije na pravcu Čukujevac-Vitanovac-Šumarice

Traženje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 25. oktobra 1944. maršalu Tolbuhinu, komandantu 3. ukrajinskog fronta Crvene armije, da mu dostavi svoju odluku o upotrebi svojih jedinica u vezi sa zadacima 1. proleterskog i 12. udarnog korpusa NOVJ

Obaveštenje štaba Komande Srbije od 31. oktobra 1944. potčinjenim jedinicama o naređenju štaba Draže Mihailovića za organizovanje gerilskih akcija od strane četnika zaostalih na terenu i uputstvu za držanje prema pripadnicima Crvene armije

Izvod iz knjige cirkularnih depeša štaba Draže Mihailovića od 4. jula do 7. novembra 1944. godine

Zapovest Štaba Četrdeset pete NO divizije od 17 novembra 1944 god. štabovima brigada za sadejstvo jedinicama Crvene armije prilikom presecanja komunikacije Požega - Užice

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 21. novembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Makedonije za traženje odeće i obuće od zapadnih saveznika i način prijema naoružanja od Crvene armije

Zapovest Štaba Druge krajiške udarne brigade Sedamnaeste NOU divizije od 26 novembra 1944 god. štabovima bataljona za smenu jedinica Dvadeset treće NOU divizije i delova Crvene armije na položaju Preljina - Ljubić - Vranići

Zahvalnost Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 4. decembra 1944. borcima i starešinama 51. NOU divizije za izvanrednu hrabrost pokazanu u borbama za oslobođenje Baranje sadejstvujući s jedinicama Crvene armije

Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 17. decembra 1944. Štabu 1. proleterskog korpusa NOVJ za postupak po direktivi maršala Tolbuhina, komandanta 3. ukrajinskog fronta Crvene armije

Zajedničko naređenje Vrhovnog komandanta JA i komandanta 3. ukrajinskog fronta Crvene armije štabovima 3. armije JA, 57. armije CA i 1. bugarske armije za raspored jedinica po ovlađivanju mostobranom severno od Valpova

Naređenje Štaba 3. armije NOVJ od 13. januara 1945. Štabu 6. korpusa da podanike Sovjetskog Saveza izdvoji iz svojih jedinica i pošalje u štab armije

Odgovor Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 13. februara 1945. maršalu Tolbuhinu komandantu 3. ukrajinskog fronta Crvene armije u vezi sa zadatkom 3. armije

Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 4. marta 1945. Štabu 3. armije za potčinjavan je u operativnom pogledu komandantu 3. ukrajinskog fronta Crvene armije maršalu Tolbuhinu

Naređenje Štaba Prve armije NOVJ od 27 marta 1945 god. komandantu Prvog diviziona Dunavske flotile Crvene armije za sprečavanje neprijateljske plovidbe

Izveštaj komandanta Rasinsko-topličkog korpusa od 3. aprila 1945. Draži Mihailoviću o neuspelom pokušaju sporazumevanja sa jedinicama Crvene armije o uspostavljanju savezničkih odnosa i borbene saradnje

Naredba Štaba Vazduhoplovstva Jugoslovenske armije od 9. aprila 1945. o preuzimanju aviona i ostalog vazduhoplovnog materijala od sovjetske Vazduhoplovne grupe Vitruk

Naređenje Štaba 4. operativne zone Slovenije od 10. aprila 1945. potčinjenim jedinicama za prelaz u ofanzivu radi pružanja direktne pomoći Crvenoj armiji

Naređenje sovjetskog vazduhoplovnog instruktora od 11. aprila 1945. štabovima 422. jurišnog i 112. lovačkog vazduhoplovnog puka Jugoslovenske armije za borbena dejstva da dan 12. aprila

Fotografije

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice