Đakovica u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 45 hronoloških zapisa, 4 dokumenata i 9 fotografija.

Događaji

12. 4. 1941 U Đakovici došlo do povezivanja komunističkih grupa Albanije sa SK KPJ za Đakovicu radi uspostavljanja stalnih veza sa Oblasnim komitetom KPJ za Kosovo i Metohiju.

0. 6. 1941 U Đakovici formirana prva partijska ćelija (od 5 članova).

0. 8. 1941 U s. Vitomirici (kod Peći) održan sastanak Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju, kome su prisustvovali i delegati iz Kos. Mitrovice, Đakovice i Peći. Posle analiziranja političke situacije i raspoloženja masa prema okupatoru, određeni su zadaci u vezi sa daljim radom i borbom partijske organizacije u oblasti. Narodima tog kraja upućen je proglas sa pozivom na oružanu borbu i na razvijanje bratstva i jedinstva.

0. 8. 1941 U Đakovici formirane diverzantske grupe koje su obuhvatale oko 30 omladinaca i omladinki. Organizovano je i prikupljanje pomoći od naroda.

28. 11. 1941 U Đakovici mesna partijska organizacija organizovala uspešne demonstracije, sa parolama protiv okupatora i fašizma i protiv interniranja rodoljuba. Uveče su pocepane italijanske zastave, a po zidovima ispisane borbene parole. [Po drugom izveštaju demonstracije su izbile 29. novembra.]

0. 3. 1942 Zbog stalnih masovnih internacija od strane okupatorskih vlasti, Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju premestio se iz Peći u Đakovicu, gde se nalazila i njegova tehnika, koja je izdavala vesti i razne letke. [Po drugom izvoru premeštaj je izvršen početkom aprila.]

0. 5. 1942 Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju prebacio se iz Đakovice na Kosovo zbog boljih uslova za rukovođenje.

1. 5. 1942 Mesne partizanske diverzantske grupe i desetine oko Peći, Đakovice, Prizrena, Orahovca i Prištine prekinule tt veze i rasturile letke.

22. 6. 1942 U Peći, Đakovici i Prizrenu mesne partizanske diverzantske grupe prekinule tt veze i rasturile letke.

29. 11. 1942 U Đakovici partijska i omladinska organizacija uspešno rukovodile demonstracijama protiv okupatora.

30. 11. 1942 U Đakovici italijanske okupatorske vlasti preduzele hapšenja i represalije zbog demonstracija prethodnog dana. Grupa od oko 20 kompromitovanih članova Partije uspela je da napusti mesto, da pređe u ilegalstvo ili da ode u šiptarski NOP odred -Zejnel Ajdini-.

0. 1. 1943 U s. Vrelu (kod Prištine), po odluci Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju, od dela ljudstva iz 1. šiptarskog NOP odreda -Zejnel Ajdini- formiran NOP odred -Emin Duraku- i upućen u rejon Đakovice.

15. 1. 1943 U s. Ereču (kod Đakovice) NOP odred -Emin Duraku- napao karabinijersku stanicu, ali zbog jakog otpora neprijatelja, nije uspeo da je zauzme.

0. 2. 1943 U Đakovici partijska organizacija organizovala demonstracije protiv italijanskih okupatorskih vlasti zbog učestalih hapšenja rodoljuba. Policija i milicija su rasturile demonstrante, ubile 2 omladinca i uhapsile oko 200 ljudi.

0. 2. 1943 U Đakovici italijanske vlasti razoružale veći deo svog garnizona (blizu jednog puka) zbog sumnje da, iz simpatije prema NOP-u, vodi pregovore sa Štabom NOP odreda -Emin Duraku- i Sreskim i Mesnim komitetom KPJ. Izvestan broj nižih italijanskih oficira uspeo je da pobegne. Vojnici su prebačeni u južnu Albaniju, u radnu brigadu.

1. 2. 1943 Između s. Rastavice i s. Prilepa (kod Đakovice) grupa boraca NOP odreda -Emin Duraku- isekla tt stubove i zaustavila autobus. Poginuli su 1 milicioner, koji je pružio otpor, i 1 katolički sveštenik, neprijateljski špijun. Autobus je oštećen. Zaplenjeno je 12,000 napoleona.

0. 3. 1943 Po odluci MK KPJ za Prizren, članovi KPJ i ilegalci prekinuli sve tt veze prema Đakovici, Uroševcu i s. Vlašnji (kod Prizrena) i posekli 16 tt stubova da bi zaprečili puteve između ovih mesta.

1. 4. 1943 U Đakovicu upao deo NOP odreda -Emin Duraku- i ubio nekoliko italijanskih agenata i pljačkaša, ali nije uspeo da prihvati 2 člana Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju. Borci ovog odreda su se potom prebacili ka Kosovu. Za odmazdu, italijanska policija i milicija su opljačkale i popalile kuće pristalica NOP-a a 13 pristalica uhapsile i streljale.

10. 9. 1943 Đakovicu zauzela partizanska četa -Bajram Curi-, uz sadejstvo oko 200 seljaka iz Malesije, posle dvodnevne borbe protiv dva italijanska bataljona i manje grupe nemačkih vojnika. Poginulo je 70 italijanskih vojnika s komandantom puka.

12. 9. 1943 Đakovicu zauzela nemačka motorizovana kolona koja je prodrla iz Prizrena. XJ oštrim borbama partizanska četa -Bajram Curi;< i seljaci iz Malesije su imali oko 20 poginulih.

0. 12. 1943 Kod s. Ratkovca (blizu Đakovice) odeljenje nemačkih policajaca i seoska milicija napali grupu od 4 partijska radnika, te jednog ubili a trojicu zarobili i sproveli u Tiranu, u zatvor.

0. 12. 1943 U rejonu Hasa (kod Đakovice) formirana partizanska grupa.

0. 2. 1944 U Đakovici nemačka policija i milicija uhapsile oko 50 rodoljuba i boraca koji su se, po razbijanju Malesijskog NOP odreda, sklonili u to mesto.

14. 2. 1944 U rejonu s. Dege (kod Tropoje, u Albaniji) nadmoćne nemačke jedinice i balisti razbili Malesijski NOP odred (oko 200 boraca). Poginulo je i ranjeno 18 nemačkih vojnika. Odred je imao 11 mrtvih. Samo oko 80 boraca, uglavnom iz partizanskog bataljona -Bajram Curi-, uspelo je da se organizovano, po delovima, povuče ka Đakovici i Ljumi (u Albaniji).

0. 3. 1944 U predelu Hasa (kod Đakovice), od boraca iz razbijenog partizanskog bataljona -Bajram Curi- i grupe mesnih partizana, formirana partizanska četa iz Hasa.

0. 4. 1944 U dolini r. Valbone (u Albaniji) formirane tri samostalne partizanske čete NOV i POJ: jedna je imala da dejstvuje na putu Prizren-Kukes, druga u rejonu Bitiča (blizu Tropoje, u Albaniji) i treća oko s. Junika (kod Đakovice) i oko Tropoje.

0. 5. 1944 Od tri samostalne partizanske čete NOV i POJ u albanskoj Malesiji formiran bataljon. On je, nešto kasnije, dejstvovao u rejonu Gusinja, Plava, Đakovice i Prizrena.

10. 7. 1944 Između Svanjskog mosta (kod Đakovice) i Prizrena 1. četa Partizanskog bataljona Kosova napala nemačku kolonu, te uništila 8 kamiona, ubila 12 i zarobila 8 neprijateljskih vojnika.

5. 8. 1944 Između Đakovice i Prizrena Partizanski bataljon Kosova napao nemačku kolonu od 10 kamiona. Uništeno je svih 10 kamiona a poginulo je 18 nemačkih vojnika.

21. 8. 1944 VŠ NOV i POJ uputio depešu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: smatra da bi VŠ NOV i PO Albanije trebalo da jednu svoju diviziju orijentiše na odsek Đakovica - Peć - Plavsko jezero, gde bi se povezala s jedinicama GŠ NOV i PO za Kosovo i Metohiju i ometala nemačke jedinice u mobilizaciji šiptarskog stanovništva protiv NOV i POJ; zatim bi ta albanska divizija prenela svoja dejstva ka Skadru, a tokom pokreta mogla bi izvesti niz akcija na komunikaciji Skadar-Kukes.

28. 8. 1944 U Đakovici nemačke vlasti obesile 10 rodoljuba.

16. 10. 1944 Jedinice 4. kosovsko-metohijske NO brigade napale na oko 200 nemačkih vojnika i 400 balista u Đakovici. Posle desetočasovne borbe mesto je zauzeto i neprijatelj je proteran. Poginulo je 25 nemačkih vojnika i zarobljeno je oko 150 balista. Brigada je proglašena udarnom.

18. 10. 1944 Jedinice 4. kosovsko-metohijske NOU brigade napustile Đakovicu pred nadmoćnim nemačkim i balističkim snagama.

20. 10. 1944 Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade i albanske 3. partizanske brigade napale na utvrđeno s. Junik (kod Đakovice). Zbog jakog otpora nemačkih i balističkih jedinica napad nije uspeo.

24. 10. 1944 Jedinice 1. i 4. kosovsko-metohijske NOU brigade napali na utvrđeno s. Junik (kod Đakovice) i neprijatelju nanele gubitke, ali selo nisu zauzele zbog jakog otpora nadmoćnih nemačkih snaga i balista

25. 10. 1944 Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade i dva bataljona 4. kosovsko-metohijske NOU brigade ponovo napale na utvrđeno s. Junik (kod Đakovice). Posle oštrih desetočasovnih borbi, zbog pristizanja neprijateljskih pojačanja iz Peći, napada baliste s leđa (iz s. Molića) i znatnih gubitaka, jedinice NOVJ su se povukle ka albanskoj granici.

28. 10. 1944 Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade, posle oštrih borbi, oslobodile utvrđeno s. Junik (kod Đakovice). Demoralisane nemačke jedinice i balisti povukli su se ka s. Dečanima i Juničkim planinama. Neprijateljski gubici su bili osetni. Zaplenjena su 3 mitraljeza, 2 p. mitraljeza, 30 pušaka i dosta drugog materijala. U s. Batuši zarobljeno je 30 balista, a ostatak se probio na odseku koji je držala jedna četa iz albanske 3, partizanske brigade.

0. 11. 1944 U Đakovici formirana 7. kosovsko-metohijska NO brigada.

4. 11. 1944 Delovi 4. kosovsko-metohijske NOU brigade napali nemačko obezbeđenje Terzijskog mosta (blizu Đakovice). Posadi su naneti gubici, ali most, zbog snažnog otpora, nije srušen.

8. 11. 1944 Prvi bataljon 1. kosovsko-metohijske NOU brigade razbio nemačku kolonu koja je od Đakovice pošla u pomoć svojim snagama na r. Dečanskoj Bistrici.

8. 11. 1944 Posle oštrih borbi jedinice 4. kosovsko-metohijske NOU brigade razbile nemačko-balističku posadu Terzijskog mosta (blizu Đakovice) i most oštetile.

9. 11. 1944 Jedinice 4. kosovsko-metohijske NOU brigade odbacile manje snage nemačkih vojnika i balista i oslobodile Đakovicu.

9. 11. 1944 U rejonu s. Dečana (kod Peći), u oštrim borbama tokom celog dana, jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade sprečile probijanje nemačke kolone iz Peći za Đakovicu.

21. 3. 1945 U okolini s. Junika (kod Đakovice) delovi 1. bokeljske NOU brigade zarobili 47 balista.

22. 3. 1945 U blizini s. Junika i s. Ereča (kod Đakovice) 1. bokeljska NOU brigada Operativne grupe brigada zarobila 40 balista.

Dokumenti

Naređenje Komande 21. brdskog armijskog korpusa od 22. januara 1944. Dvesta devedeset sedmoj diviziji za borbu protiv partizana u širem rejonu Đakovice

Izveštaj Komande 21. brdskog armijskog korpusa od 10. februara 1944. Komandi 2. oklopne armije o preduzimanju operacije »Pik« u širem rejonu Kičeva i Đakovice

Uputstvo Vrhovnog štaba NOV i POJ od 20. avgusta 1944. Štabu 2. korpusa NOVJ da se 1. divizija NOV Albanije orijentiše na sektor Đakovica - Peć - Plavsko jezero kako bi omela nemačke planove o mobilizaciji Albanaca za borbu protiv NOP-a i ostvarila bolju povezanost s kosovsko-metohijskim jedinicama NOVJ na liniji Skopska Crna gora - Podujevo

Izveštaj pomoćnika političkog komesara 4. kosmetske NOU brigade 52. kosovsko-metohijske divizije od 31. oktobra 1944. Oblasnom komitetu KPJ za Kosmet o radu partijske organizacije i o dejstvima brigade u Đakovici i Juniku

Fotografije

Povezane odrednice

Peć ★ Partizanski odred Zejnel Ajdini ★ Dževdet Hamza ★ Ilegala u ratu ★ Kičevo ★ Bitka za Srbiju ★ Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju ★ Italijanski zločini u Jugoslaviji ★ Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu ★ Ismet Šaćiri ★ Zimske operacije u Jugoslaviji 1943/1944 ★ 7. kosovsko-metohijska brigada ★ Borbe u Srbiji 1942. ★ Politički komesari u NOR-u ★ Pljačka u ratu ★ Partizanski odred Emin Duraku ★ 1. bokeljska udarna brigada ★ 52. kosovsko-metohijska divizija NOVJ ★ Prizren ★ 21. brdski armijski korpus ★ Albanski partizani ★ Mobilizacija u oslobodilačkom ratu ★ 2. udarni korpus NOVJ ★ 2. oklopna armija ★ Partizanke ★ Podujevo ★ 297. pešadijska divizija ★ Prilep ★ Priština ★ Borbe na Kosovu i Metohiji ★ Fadil Hodža ★ Sveštenici u ratu ★ Aprilski rat ★ Uroševac ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Bratstvo i jedinstvo u ratu ★ Bali Kombetar ★ Borbe u Makedoniji 1944. ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ 4. kosovsko-metohijska udarna brigada ★ Vrhovni štab NOVJ ★ 1. kosovsko-metohijska brigada ★ Albanija u drugom svetskom ratu ★ Omladina u ratu ★