Lebane u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 75 hronoloških zapisa, 14 dokumenata i 5 fotografija.

Događaji

4. 9. 1941 U rudnik Lece (kod Lebana) upala grupa boraca Kukavičkog NOP odreda i zaplenila 300 kg ekrazita i nekoliko stotina metara štapina.

0. 10. 1941 U s. Gajtanu (kod Lebana) formiran MNO odbor.

21. 10. 1941 U s. Sponcu (kod Lebana) od dela Kukavičkog NOP odreda i novodošlih boraca formiran Jablanički NOP odred.

7. 11. 1941 Jablanički, Toplički i deo Babičkog NOP odreda napali Lebane, Medveđu i Lece, koje su branili četnici Koste Pećanca i žandarmi. Posle kraće borbe posada se predala i ta mesta su oslobođena.

8. 11. 1941 Četnici Koste Pećanca i nedićevci iz Leskovca pokušali da zauzmu Lebane. Istočno od Lebana Jablanički NOP odred razbio četnike i prisilio ih na povlačenje ka Leskovcu.

9. 11. 1941 Na Lebanskom kršu Jablanički i deo Topličkog NOP odreda odbili napad oko 400 nemačkih vojnika i povratila ih u Leskovac.

10. 11. 1941 Jablanički NOP odred odbio još jedan napad dva nemačka bataljona koji su, podržavani tenkovima i artiljerijom, nastojali da iz Leskovca prodru u Lebane. Potpuno razbijen neprijatelj je u neredu odstupio ka Leskovcu. Među poginulim je i komandant tih nemačkih snaga.

0. 12. 1941 U s. Bojniku, s. Kamenici i s. Crkvici (kod Lebana) formirani MNO odbori.

0. 12. 1941 U s. Gagincu (kod Lebana) četnici Koste Pećanca napali Jablanički NOP odred. Odred je razbio četnike, koji su pobegli za Lebane.

0. 12. 1941 U s. Dobroj Vodi i s. Granici (kod Lebana) formirani MNO odbori.

3. 12. 1941 Delovi nemačke 717. pešadijske divizije i dobrovoljačkih i četničkih odreda Niške grupe otpočeli napad iz Leskovca ka Lebanu, protiv Jablaničkog i Kukavičkog NOP odreda. U borbi, vođenoj do noći, neprijatelj je prisiljen da se, u neredu, povuče za Leskovac, pretrpevši gubitke od 30 mrtvih i 17 zarobljenih. Naši gubici: 6 mrtvih. Zaplenjeno: 2 mitraljeza, desetina hiljada metaka i drugo oružje i oprema.

17. 12. 1941 Oko 700 nemačkih vojnika i 3000-4000 četnika Koste Pećanca i žandarma preduzeli koncentričan napad ka Lebanu, odbacili Jablanički NOP odred i ušli u Lebane.

3. 1. 1942 Kod s. Bučumeta (blizu Lebana) jedna četa Jablaničkog NOP odreda, posle kraće borbe, odbila napad 2. čete 1. srpskog dobrovoljačkog odreda.

6. 1. 1942 Kod s. Silova, s. Geglje i s. Stulca (blizu Lebana) oko 550 nedićevaca i četnika napalo jednu četu Jablaničkog NOP odreda. Borba je vođena ceo dan. Posle pristizanja 2. čete Jablaničkog NOP odreda i mesnih desetina neprijatelj je nateran u bekstvo ka Lebanu uz gubitke od 2 mrtva, 5 zarobljenih i 20 ranjenih.

14. 1. 1942 Kod s. Bučumeta i s. Prekopčelice (blizu Lebana) Jablanički NOP odred odbio ponovljeni pokušaj nedićevaca i četnika Koste Pećanca da prodru na slobodnu teritoriju Jablanice i proterao ih ka Lebanu.

2. 2. 1942 Kukavički NOP odred izvršio napad na Kozjački četnički odred Koste Pećanca u s. D. Oruglici (kod Lebana), zatim se, posle dvadesetčetvoročasovne borbe, preko r. Veternice prebacio na prostoriju Crcavac-Kaluđerica-Koprive.

6. 2. 1942 Kod s. Bučumeta (blizu Lebana) Jablanički NOP odred i delovi Leskovačkog NOP odreda odbili napad četnika Koste Pećanca i nedićevaca i u protivnapadu zauzeli Lebane, nanevši neprijatelju gubitke od 20 mrtvih i zarobljenih.

13. 2. 1942 U s. Bojniku (kod Lebana) delovi Jablaničkog NOP odreda napali bugarski bataljon i naneli mu gubitke od oko 70 mrtvih i ranjenih. Sutradan u zoru oni su se povukli uz gubitke od 12 mrtvih.

18. 2. 1942 U s. Oruglici (kod Lebana) Kukavički NOP odred izvršio napad na četnički odred Koste Pećanca. Pošto nije jednovremeno izvršen, napad nije u potpunosti uspeo, pa su se partizani povukli ka s. Barju.

16. 3. 1942 Kod s. Magaša (blizu Lebana) oko 600 četnika, nedićevaca i bugarskih vojnika napalo delove Jablaničkog NOP odreda. Neprijatelj je odbačen uz gubitke od 15 mrtvih. Gubici odreda: 5 mrtvih i 7 zarobljenih (koje su četnici streljali).

19. 3. 1942 Kod s. Tulara (blizu Lebana) jedna četa Kukavičkog NOP odreda naišla na zasedu četnika Koste Pećanca i skoro potpuno izginula: od 63 borca spasio se samo 16. Četnici su ranjene i zarobljene partizane pobili, a neke predali Nemcima.

26. 3. 1942 Kod s. Igrišta (blizu Lebana) četnički Veternički odred Koste Pećanca i 11. oružani odred SDS napali 2. četu Leskovačkog NOP odreda. Četa je pretrpela teške gubitke: od 80 boraca uspelo je da se ka s. Šilovu povuče samo oko 30 boraca. U toj borbi, našavši se opkoljen, izvršio je samoubistvo član CK KPJ Kosta Stamenković, narodni heroj.

8. 10. 1942 U s. Magašu i s. Dragom Delu (kod Lebana) Jablaničko-pasjački NOP odred razoružao četnike i seosku miliciju i zaplenio 50 pušaka i 2 puškomitraljeza.

9. 10. 1942 Delovi Jablaničko-pasjačkog NOP odreda spalili opštinsku arhivu u s. Oranu i s. Bučumetu aus. Slišanu (blizu Lebana), pored toga razoružali i seosku stražu.

17. 10. 1942 U s. Gajtanu (kod Lebana) J abl ani čko-pas i ački NOP odred sukobio se s jednim poternim odeljenjem SDS, naneo mu gubitke i prisilio ga na povlačenje ka Kuršumliji.

10. 12. 1942 Kod s. Obražde (blizu Lebana) delovi Jablaničko pasjačkog NOP odreda napali jednu četu bugarskih vojnika te je razbili i gonili oko 15 km. Pri povratku su razbili i nedićevce koji su išli u pomoć bugarskim vojnicima (poginulo je preko 20 nedićevaca). U borbi je, na strani partizana poginuo Dragoljub Radosavljević -Toplica-, narodni heroj, a jedan partizan je ranjen.

9. 2. 1943 Kod s. Gorine, s. Kaluđerice i s. Lalinca (blizu Lebana) odredi SDS i Ijotićevci iz Niša i Leskovca (oko 1200 ljudi) sa četom nemačkih vojnika napali 1. i 2. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda. U borbi, vođenoj celog dana, jedinice 1. južnomoravskog NOP odreda su odbile napad neprijatelja a zatim se povukle u Jablanicu. Neprijatelj je imao 11 poginulih i S ranjenih. Naši gubici: 2 ranjena.

14. 3. 1943 Glavnina bugarske 7. pešadijske divizije otpočela napad na 1. južnomoravski NOP odred u Jablanici. Odred je, da bi izbegao udar višestruko jačih snaga, prebacio deo jedinica na pl. Kukavicu, a drugi deo na pl. V. i M. Jastrebac. Bugarske jedinice su do 20. marta ubile preko 100 i oterale u logore preko 600 ljudi, a zapalile oko 600 zgrada u jablaničkom i prokupačkom srezu. Nđročito je stradalo s. Gajtan kod Lebana.

0. 5. 1943 U s. Bojniku (kod Lebana) četnička leteća brigada, jačine 46 četnika, na prevaru uhvatila 10 aktivista NOP-a, te 6 njih zaklala ili ubila, a jednog povela sa sobom (trojica su uspela da pobegnu).

0. 6. 1943 U s. Lapotincu i s. Crkvici (kod Lebana) formirani opštinski NO odbori

0. 7. 1943 U s. Pridvorici (kod Lebana) formiran opštinski NO odbor.

16. 7. 1943 Na putu Leskovac-Lebane delovi 1. južnomoravskog NOP odreda sačekali u zasedi putnički automobil i u njemu ubili 2 nemačka vojnika.

20. 7. 1943 Na prostoriji s. Dobri Do - s. Retkocer - s. Tulare (kod Lebana) četnici Južnomoravskog, Jablaničkog, Kosovskog i Topličkog korpusa (ukupno oko 2.000 ljudi) završili koncentraciju s ciljem da napadnu jedinice 1. južnomoravskog NOP odreda na pl. Rađanu i ovladaju slobodnom teritorijom Jablanice, Puste reke i Toplice.

27. 7. 1943 Na putu Leskovac-Lebane delovi 1. južnomoravskog NOP odreda sačekali u zasedi nemački vojni kamion i u njemu ranili 2 vojnika.

27. 7. 1943 U s. Gajtanu (kod Lebana) formirana stalna partizanska bolnica (tu ostala do. aprila 1944. godine).

0. 8. 1943 U s. Bučumetu (kod Lebana) formiran Opštinski NO odbor za sela: Bučumet, Rujkovac, Gazdare, Crni Vrh i Geglju.

14. 8. 1943 Na putu Leskovac-Lebane delovi 1. južnomoravskog NOP odreda napali iz zasede kamion sa bugarskim vojnicima i u njemu ubili 3 i ranili 3 bugarska vojnika.

1. 9. 1943 Kod s. Crkvice (blizu Lebana) delovi 1. južnomoravskog NOP odreda napali nemačke policajce koji su vršili rekviziciju žita, te ubili 7 i ranili 4 policajca (ostali su se povukli u Leskovac). Nemački vojni zapovednik Jugoistoka naredio je sutradan da se za odmazdu strelja 450 simpatizera NOP-a i spali jedno selo.

10. 9. 1943 U s. Brestovcu (kod Lebana), u prisustvu 80 delegata MNO odbora, osnovan SNO odbor za srez jablanički (teritorija Jablanice i Puste Reke).

0. 10. 1943 Formiran opštinski NO odbor za s. Granicu i s. Borovac (kod Lebana).

11. 10. 1943 U s. Obraždi (kod Lebana), po naređenju GŠ NOV i PO za Srbiju, od boraca 1. južnomoravskog NOP odreda formirana 1. južnomoravska NO brigada, sastava: tri bataljona (2 udarna i 1 omladinski), ukupne jačine 576 boraca. Istovremeno je preformiran 1. južnomoravski NOP odred u četiri bataljona svaki od po 120-150 boraca. Svečanom formiranju brigade prisustvovalo je nekoliko hiljada ljudi i omladine iz Puste reke, Jablanice i Toplice.

27. 10. 1943 Kod s. Rujkovca (na putu Lebane-Medveđa) 2. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda napao iz zasede 2 kamiona sa oko 70 nemačkih vojnika i vojnika SDS. Poginulo je 14 nemačkih vojnika i 5 vojnika SDS, dok se ostatak spasao bekstvom. Zapaljena su oba kamiona, a zaplenjeni su 2 mitraljeza, 7 pušaka i 3 pištolja.

28. 10. 1943 Između s. Bogojevca i s. Rujkovca (na putu Lebane-Medveda) 1. južnomoravska NO brigada i 2. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda sačekali u zasedi oko 250 bugarskih vojnika koji su pošli da izvuku nemačke vojnike izginule prethodnog dana kod s. Rujkovca. Poginulo je 63, ranjeno preko 50 i zarobljeno 17 bugarskih vojnika, dok se ostatak spasao bekstvom. Istovremeno je u susretnoj borbi naterano u bekstvo oko 200 bugarskih vojnika koji su iz Lebana pošli u pomoć napadnutoj koloni. Zaplenjeno: minobacač, 4 mitraljeza, 3 p. mitraljeza, 40 pušaka, 12,000 metaka, 100 šinjela i dosta druge opreme. Gubici brigade i odreda: 5 mrtvih i 5 ranjenih.

29. 10. 1943 Za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka 27. i 28. oktobra kod s. Rujkovca, bugarski vojnici spalili veći broj kuća u selima: Bogojevcu, Lalinovcu, Bučumetu i Rujkovcu (kod Lebana).

0. 11. 1943 U s. Slavniku (kod Lebana) formiran ONO odbor za okrug leskovački i toplički (srezovi: leskovački, jablanički, prokupački, dobrički i kosanički).

0. 11. 1943 U s. Gajtanu (kod Lebana) formiran opštinski NO odbor.

18. 11. 1943 U s. Vujanovu (kod Lebana) formirana Komanda Vojnog područja za leskovački okrug, u čiji je sastav, do 25. novembra, ušlo 9 komandi mesta.

10. 12. 1943 U s. Barju i s. Miroševcu (kod Lebana) 2. južnomoravska NO brigada i 1. južnomoravski NOP odred (bez 3. bataljona) napali četnički Leteći korpus Gorskog štaba za južnu Srbiju. Četnicima je pristiglo pojačanje iz susednih sela, pa su se jedinice NOVJ povukle i prebacile preko r. Jablanice. Četnici su imali oko 30 mrtvih, a jedinice NOVJ 8 mrtvih i 14 zarobljenih. Poginuo je i komandant bataljona Blagoje Kostić Marko, narodni heroj.

17. 12. 1943 U s. Slavniku (kod Lebana) organizovan prvi tečaj za učitelje. Pohađali su ga srednjoškolci, pripremajući se za prosvetne radnike.

30. 12. 1943 U s. Slavniku (kod Lebana) formiran Kosovski partizanski bataljon od dotadašnje istoimene čete i drugog ljudstva sa Kosova i Metohije. On je ušao u sastav 1. južnomoravskog NOP odreda.

16. 1. 1944 U s. Obraždi (kod Lebana) GŠ NOV i PO za Srbiju formirao 4. južnomoravsku NO brigadu. U njen sastav su ušli 1. kukavički, 4. gornjojablanački i 3 (pasjački) bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda. Istovremeno je reorganizovan 1. južnomoravski NOP odred, u čijem su sastavu formirana dva bataljona.

23. 1. 1944 Na putu Leskovac-Lebane 1. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda posekao tt stubove u dužini od 11 km i zapalio drveni most kod s. Pertata.

28. 1. 1944 Delovi bugarskog 1. okupacionog korpusa (jačine do jedne divizije) i odredi SDS iz Leskovca, Lebana, Kuršumlije i Prokuplja preduzeli koncentričan napad na 4. južnomoravsku NO brigadu, jedinice 1. južnomoravskog NOP odreda, Komandu leskovačkog vojnog područja i komande mesta na oslobođenoj teritoriji Puste reke, Jablanice i dela Toplice. U borbama kod s. Turjana, s. Savinca i s. Ivanja jedinice NOV i PO su bile prinuđene da se prebace na pl. Kukavicu, pa se neprijatelj, 2. februara, povukao u polazne garnizone.

29. 1. 1944 Kod s. Savinca (blizu Lebana) delovi bugarskog 123. puka napali 1, bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda i prisilili ga na povlačenje ka s. Ivanju, gde su bile zauzele položaj ostale jedinice toga NOP odreda Tu je, posle oštre borbe vođene do mraka, 1. južnomoravski NOP odred odbio napad bugarskih jedinica, a zatim se prebacio u rejon s. Dobre Vode, gde se spojio sa 4. južnomoravskom NO brigadom.

30. 1. 1944 Pod pritiskom jačih bugarskih jedinica i odreda SDS, 4. južnomoravska NO brigada, 1. južnomoravski NOP odred, jedinice Komande leskovačkog vojnog područja, bolnica i kursevi iz s. Dobre Vode (na pl. Rađanu) preduzeli pokret pravcem s. Ivanje - s. Vujanovo - s. Mrvoš - s. Nova Topola, prešli komunikaciju Leskovac-Lebane i r. Jablanicu kod s. Vojlovca i izbili na prostoriju s. Miroševce, s. Gorina i s. Brza. Kod s. Nove Topole su razbili delove bugarskog 123. puka a kod s. Vojlovca oko 200 četnika.

11. 3. 1944 U s. Rečici (kod Lebana) GŠ NOV i PO za Srbiju formirao 9. srpsku NO brigadu (nazivana je i 6. brigadom i Ozrenskom brigadom). U njen sastav su ušli Zaječarskotimočki NOP odred i Ozrenski partizanski bataljon.

1. 4. 1944 Kod s. Savinca (blizu Lebana) 2. i 4. južnomoravska NO brigada odbacile jedan bugarski bataljon koji je nastupao ka slobodnoj teritoriji i povratile ga u Lebane. Neprijatelj je imao 10 mrtvih.

17. 5. 1944 Po dogovoru Operativnog štaba južnomoravske zone i nekih bugarskih oficira, 1. bataljon bugarskog 123. pešadijskog puka iz Lebana pristao da pređe na stranu NOVJ. On je iz Lebana došao na položaj Caričina i predao se, s naoružanjem, 4. srpskoj NO brigadi koja ga je tu sačekala. Ukupno se predalo 230 vojnika i oficira. Od njih je formiran bugarski partizanski bataljon -Georgi Dimitrov-.

20. 5. 1944 Otpočeo napad 21. divizije NOVJ (bez 5. srpske brigade) na četničku grupaciju (Jablanički, Južnomoravski i Vardarski korpus - ukupno oko 1200 četnika) u G. Jablanici. U borbama vođenim do 28. maja u širem rejonu s. Oruglice (kod Lebana), u kojima je od 23. maja uzela učešća i 22. divizija NOVJ (bez 8. srpske brigade), četnička grupacija je razbijena. Po sopstvenom priznanju četničke komande poginulo je 40, ranjeno 41 i zarobljeno 310 četnika, mada su gubici bili veći. Zaplenjeno je, pored ostalog, 15 p. mitraljeza i 142 puške.

27. 5. 1944 U G. Jablanici (kod Lebana) komandant grupe četničkih korpusa u južnoj Srbiji, s jednom grupom četnika, predio se jedinicama NOVJ.

18. 6. 1944 U s. Grdelici (kod Leskovca) 12. srpska brigada 22. divizije NOVJ i bugarska brigada -Georgi Dimitrov- napale bugarsku i nemačku posadu i neprijateljska obezbeđenja na železničkim mostovima kod Grdelice i s. Kopašnice, uništile ž. st. Grdelica, 3 lokomotive, 6 vagona i 1 cisternu benzina, prekinule prugu i tt linije Predejane-Leskovac na više mesta i minirale put i propust na drumu Leskovac-Grdelica. Poginulo je 13 nemačkih vojnika (o bugarskim vojnicima nema podataka). Iste noći 10. srpska NO brigada je minirala puteve Leskovac-Lebane i Leskovac - s. Vučje, posekla tt linije i uništila 1 kamion. Gubici jedinica NOVJ: 3 mrtva i 6 ranjenih boraca.

19. 6. 1944 Kod s. Šumana i s. Popovca jedan bataljon 13. srpske NO brigade napao na oko 400 bugarskih vojnika i odbacio ih ka Lebanu.

20. 6. 1944 U Jablanici (kod Lebana) GŠ NOV i PO za Srbiju formirao 15. srpsku NO brigadu, koja je ušla u sastav 24. divizije NOVJ.

20. 6. 1944 Bugarski 122. i 123. pešadijski puk i konjički eskadron i jedan nemački policijski bataljon ojačan artiljerijom, podržani avijacijom, otpočeli napad na jedinice 22. divizije NOVJ, 13. srpske NO brigade i bugarske partizanske brigade -Georgi Dimitrov-, sa ciljem da ih obuhvatom iz Poreča i Sijerinjske Banje nabace u trougao s. Oruglica - s. Lipovica - Velja glava (kod Lebana) i tu razbiju i unište. U borbama vođenim do 28. juna jedinice NOVJ i brigada -Georgi Dimitrov- su pretrpele osetne gubitke.

0. 7. 1944 Od bugarskog bataljona iz Lebana koji se predao jedinicama NOVJ u s. Prekopčelici (kod Lebana) i od prebeglih i zarobljenih bugarskih vojnika, koji su izrazili želju da se bore zajedno s jedinicama NOVJ, formirana brigada -Georgi Dimitrov-. Ona je stavljena pod komandu 24. divizije NOVJ.

26. 7. 1944 Po naređenju GŠ NOV i PO za Srbiju 21. udarna divizija NOVJ izbila u rejon s. Ogošte - Velja glava - Kitka a 25. divizija u rejon s. Desivojce - Devojkin kamen - Crni kamen, dok se 24. divizija nalazila u rezervi na pravcu 21. divizije. One su, i pored jakog otpora, odbacile šiptarske fašističke jedinice u rejon s. Vrućevce i odbile protivnapad neprijatelja. Oko 15 časova neprijatelju je stiglo pojačanje u ljudstvu i tenkovima, pa je oko 17 časova doneta odluka da se 21. divizija povuče u rejon s. Melovo - s. Gagince - s. Barje, 25. divizija u rejon s. Dragobužda - Prepelja i 24. divizija u rejon s. Lipovica - s. G. i D. Oruglica (kod Lebana). Neprijatelj je pretrpeo gubitke od 120 mrtvih i većeg broja ranjenih. Zaplenjeno: 2 mitraljeza, 50 pušaka, veća količina municije i namirnica. Gubici jedinica NOVJ: oko 30 mrtvih i 100 ranjenih boraca.

27. 7. 1944 Sa pravca Rađevske česme 1. dobrovoljački puk SDK. sa 5 nemačkih tenkova, napao delove 24. divizije NOVJ u rejonu s. Lipovice (kod Lebana), a oko 1.660 neprijateljskih vojnika, sa 6 tenkova, napalo jedinice 21. udarne divizije NOVJ na položajima s. D. Oruglica - s Gagince - s. Melovo. Jedinice 21. divizije, posle borbe vođene ceo dan, noću su se prebacile u rejon pl. Kukavice, dok su jedinice 24. divizije, odstupivši do G. Oruglice, izvršile protivnapad, proterale neprijatelja i izbile jugoistočno od s. Lipovice. Neprijatelj je imao 10 mrtvih i veći broj ranjenih, a jedinice NOVJ - 2 ranjena borca.

29. 7. 1944 Na položaju između s. Klajića i s. Grgurovca (kod Lebana) 15. i 17. srpska brigada 24. divizije NOVJ opkolile utvrđeni bugarski bataljon i vod nemačkih vojnika. U borbi vođenoj 24 časa neprijatelj je uspeo da se probije ka Lebanu uz osetne gubitke. Poginulo je preko 200 neprijateljskih vojnika i oficira, više ih je ranjeno a 34 su zarobljena. Gubici 24. divizije: 7 mrtvih i 12 ranjenih boraca. Zaplenjeno je: 8 mitraljeza, 12 p. mitraljeza, oko 120 pušaka, municija i drugi materijal.

6. 8. 1944 Između s. Bučumeta i s. Slišana (kod Lebana) 11. i 15. srpska brigada 24. divizije NOVJ napale na oko 350 vojnika SDS i SDK. Posle četvoročasovne borbe neprijatelj je prisiljen na odstupanje ka Lebanu, uz gubitke od 23 mrtva, 35 ranjenih i 3 zarobljena. Gubici jedinica NOVJ: 6 mrtvih i 11 ranjenih.

7. 8. 1944 Kod s. Retkocera (blizu Lebana) završene dvodnevne borbe 17. srpske brigade 24. divizije NOVJ i bugarske partizanske brigade -Georgi Dimitrov- protiv oko 2000 četnika. Četnici su odbacili bugarsku partizansku brigadu, a zatim i 17. srpsku brigadu 24. divizije NOVJ, koja je u borbama pretrpela gubitke od oko 60 mrtvih i zarobljenih.

11. 8. 1944 U s. Prekopčelici (kod Lebana) 15. srpska brigada 24. divizije NOVJ napala četničku Resavsku brigadu i proterala je ka Lebanu. Poginulo je 20 četnika, među kojima i komandant brigade. Gubici 15. brigade: 3 ranjena borca. Istovremeno je 11. srpska brigada te divizije porušila prugu Leskovac-Grdelica i srušila voz, a zatim kod s. Radonjiče napala četu SDK, nanela joj gubitke od 5 mrtvih i proterala je ka Leskovcu. Brigada nije imala gubitke.

11. 8. 1944 Na putu s. Čalma - s. Laćarak (kod Srem. Mitrovice) delovi 3. bataljona 6. divizije NOVJ napale utvrđene položaje četnika i vojnika SDS, te uspele da neprijatelja potisnu do iznad Lebana. Istovremeno je 11. srpska brigada te divizije proterala četnike iz s. Kosančića ka s. Petrovcu.

18. 8. 1944 Jedinice 24. divizije NOVJ (11, 13. i 15. srpska brigada, bez 17. srpske brigade) napale utvrđeno Lebane. Grad su branili jedan ojačani bataljon bugarske 27. pešadijske divizije i 120 nemačkih policajaca. Napad je trajao sve do 23 časa 20. avgusta, kad je grad oslobođen. Za vreme borbe nemački vojnici i pripadnici SDS iz Leskovca, sa 10 kamiona i 6 tenkova, pritekli su u pomoć napadnutoj posadi, te se ona, pod njihovom zaštitom, probila ka Leskovcu. Neprijatelj je imao 72 mrtva, 30 zarobljenih i više ranjenih vojnika. Zaplenjeno: 2 topa 75 mm, 12 mitraljeza i p. mitraljeza, 150 granata, 120.000 metaka, 4000 kg brašna, 400 kg pirinča i oko 150 kola drugog materijala. Gubici jedinica NOVJ: 13 mrtvih i 20 ranjenih boraca i rukovodilaca.

1. 10. 1944 U s. Tularima (kod Lebana) formiran 3. bataljon 5. kosovsko-metohijske NO brigade.

30. 12. 1944 U s. Slavniku (kod Lebana) formiran Kosovski partizanski bataljon.

Dokumenti

Izvod iz članka u Obnovi od 18 jula 1942 god. o borbi dobrovoljaca protiv partizana kod Lebana u februaru 1942 godine

Naređenje Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 13 jula 1944 god. štabovima Trinaeste i Petnaeste srpske NO brigade za zatvaranje pravca od Leskovca, Lebana i Vučja

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 26 jula 1944 god. komandantu Dvadeset prve NOU divizije za prikupljanje podataka o neprijatelju i ispitivanje situacije u pravcu Lebana i pl. Radana

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 28 jula 1944 god. Štabu Dvadeset prve NOU divizije za prelaz komunikacije Leskovac - Lebane i nastupanje u pravcu pl. Radana i Toplice

Naređenje komandanta Dvadeset prve NOU divizije od 28 jula 1944 god. štabovima Četvrte i Šeste srpske NO brigade u vezi s prelaskom komunikacije Lebane - Leskovac

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 6 avgusta 1944 god. Štabu Trinaeste srpske NO brigade za rušenje železničke Pruge Leskovac - Vranje i druma Leskovac - Lebane i prikupljanje podataka o neprijatelju u Jablanici i Pustoj Reci

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 10 avgusta 1944 god. Štabu Dvadeset četvrte NO divizije za čišćenje veterana od četničkih jedinica u Jablanici i Pustoj Reci i rušenje komunikacija Niš - Skoplje i Leskovac - Lebane

Izveštaj Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 12 avgusta 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o borbama protiv četnika kod Lebana i Kosančića

Zapovest Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 16 avgusta 1944 god. štabovima Jedanaeste, Trinaeste i Petnaeste srpske NO brigade za napad na Lebane

Izveštaj Obaveštajnog odeljenja Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 18 avgusta 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o neprijateljskim snagama u Leskovcu, Lebanu i Pukovcu

Izveštaj Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 19 avgusta 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o napadu na Lebane

Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Srbije od 20 avgusta 1944 god. Štabu Dvadeset četvrte NO divizije za izvlačenje zaplenjenog materijala i rušenje vojnih objekata u Lebanu

Izveštaj Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 20 avgusta 1044 god. Operativnom odeljenju Glavnog štaba NOV i PO Srbije o borbama za oslobođenje Lebana

Izveštaj Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 22 avgusta 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o borbama za oslobođenje Lebana

Fotografije

Povezane odrednice

1. južnomoravski partizanski odred ★ Luftwaffe u Jugoslaviji ★ 24. srpska divizija NOVJ ★ Vranje ★ Laćarak ★ 12. srpska brigada ★ 17. srpska brigada ★ 15. krajiška udarna brigada ★ Otečestveni front Bugarske ★ 4. srpska brigada (2. južnomoravska) ★ Borbe u Sremu 1943. ★ Kuršumlija ★ Ustanak u Srbiji 1941. ★ 7. pešadijska divizija (Bugarska) ★ 6. srpska brigada (4. južnomoravska) ★ 8. srpska brigada (6. južnomoravska) ★ Ni zrno žita okupatoru! ★ Zaječar ★ Omladina u ratu ★ Narodno oslobodilački odbori ★ 11. srpska brigada ★ Borbe u Srbiji 1943. ★ Četnici u ustanku ★ Jablanički partizanski odred ★ Toplica u oslobodilačkom ratu ★ 5. srpska brigada (3. južnomoravska) ★ Kukavički (leskovački) partizanski odred ★ 13. srpska brigada ★ 9. srpska brigada (ozrenska) ★ Bolnice u oslobodilačkom ratu ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Borbe na Kosovu i Metohiji ★ 15. srpska brigada ★ 10. srpska brigada (7. južnomoravska) ★ 22. srpska divizija NOVJ ★ 25. srpska divizija NOVJ ★ Leskovac ★ Bugarski zločini u Jugoslaviji ★ 1. južnomoravska brigada ★ Obrazovanje u oslobodilačkom ratu ★ Centralni komitet KPJ ★ Borbe u Srbiji 1942. ★ Vardarski korpus JVuO ★ Niš ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Babički partizanski odred ★ Toplički korpus JVuO ★ 1. bugarski okupacioni korpus ★ Borbe u Srbiji 1944. ★ Srpski dobrovoljački odredi (ljotićevci) ★ Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu ★ Toplički partizanski odred ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Resavska četnička brigada ★ Sremska Mitrovica ★ Jablanički korpus JVuO ★ Pusta Reka ★ 21. srpska divizija NOVJ ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Kosta Pećanac ★ Skoplje ★ Prokuplje ★ Topličko-jablanička operacija ★ Bugarska u drugom svetskom ratu ★ 717. pešadijska divizija ★ Nemački zločini u Jugoslaviji ★ Bitka za Srbiju ★ Zasede u oslobodilačkom ratu ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ 6. lička proleterska divizija NOVJ ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ Srpska državna straža (nedićevci) ★ Borbe u Makedoniji 1944. ★ Južnomoravski korpus JVuO ★ Glavni štab Srbije ★