🔍
Baza podataka o drugom svetskom ratu na tlu Jugoslavije
ustanak

Operacija Dinara

Za ovaj pojam je pronađeno 11 hronoloških zapisa, 48 dokumenata i 25 fotografija.

Događaji

19. 9. 1942 U Zagrebu održan sastanak između komandanta italijanske 2. armije generala Marija Roate i poglavnika NDH Ante Pavelića, na kome su, pored ostalog razmotrena pitanja u vezi sa operacijom protiv partizanskih snaga u Eosni i Hercegovini (operacijom -Dinara-) i pitanja odnosa Više komande -Slovenija-Dalmacija- (Superslode) s najvišim vojnim i civilnim organima NDH.

28. 9. 1942 Jake nemačke, italijanske, četničke i ustaško-domobranske snage (oko 50.000 vojnika) iz rejona Banje Luke, Travnika, Mostara, Sinja i Knina otpočele ofanzivna dejstva (ciklus operacija -Dinara-). U toku prozorske (-Alfa-), prve jajačke (-Jajce I-), Livanjske (-Beta-) i druge jajačke operacije (-Jajce II-) neprijatelj je ovladao delom slobodne teritorije oko Prozora, Livna i Jajca, ali su njegove snage, protivudarima u rejonu Ključa i Bos. Grahova i brojnim manjim napadima jedinica Operativnog štaba NOP i DV za Bos. krajinu, 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske i Grupe proleterskih i udarnih brigada, razvučene i iscrpljene pa je 31. oktobra obustavio dejstva a da nije izveo još dve planirane operacije.

28. 9. 1942 Glavnine nemačke 714. i 718. pešadijske divizije, ojačane bataljonom -Ludvig fon Baden-, ustaškim 21. bataljonom, delovima domobranskog 2. i 3. korpusa i sa pet odreda Glavnog štaba bosanskih četničkih odreda, koncentričnim dejstvom iz rejona San. Most - Banja Luka i D. Vakuf - Travnik, otpočele prvu jajačku operaciju (-Jajce I-) deo nemačko-italijanske protivofanzive (ciklusa operacija -Dinara-), Do 6. oktobra su ovladale Ključem, Mrkonjić-Gradom i Jajcem. Iznenađeni Operativni štab NOP i DV za Bos. krajinu, sa šest brigada i dva odreda na tome sektoru, zbog slabih veza nije mogao pružiti jači otpor, ali je jedinice izvukao ispod udara nadmoćnih neprijateljskih snaga.

5. 10. 1942 Na Sušaku održan sastanak između predstavnika NDH i Više komande -Slovenija-Dalmacija- (Superslode) u vezi s ciklusom operacija -Dinara- (napadom na centralnu slobodnu teritoriju u Bosni i Hercegovini).

5. 10. 1942 Delovi italijanskog 6. armijskog korpusa (4.000) i četničkog Trebinjskog, Nevesinjskog i Romanijskog korpusa (5.000), u pet napadnih kolona, uz sadejstvo delova domobranskog 7. i 15. pešadijskog puka, podržani avijacijom, otpočeli šestodnevnu prozorsku operaciju (-Alfa-), deo nemačko-italijanske protivofanzive (ciklusa operacija -Dinara-), u cilju odbacivanja partizanskih snaga od Mostarskog basena boksita i železničke pruge Sarajevo-Mostar. Oko 60 km razvučena 10. hercegovačka NOU brigada nije mogla pružiti ozbiljniji otpor italijansko-četničkim snagama, koje su do 10. oktobra zauzele s. Soviće, Prozor, s. Šćit i s. Ravno, prokrstarile selima na planinama Ljubuši, Vranu, Paklini i Raduši i na liniji Duvno - Šujica - G. Vakuf - Hadžići uspostavile vezu sa ustaško-domobranskim snagama [Četnici su opljačkali ceo grad i spalili desetine sela. Samo u prozorskoj opštini ubijeno je 638 ljudi, žena i dece i spaljeno 656 domova.].

12. 10. 1942 U Splitu otpočeo dvodnevni sastanak komandanta i načelnika štaba Više komande -Slovenija-Dalmacija- (Superslode) s komandantima italijanskog 6. i 18. armijskog korpusa, na kome je analizirana prva etapa ciklusa operacija -Dinara- i utanačen plan za sledeću etapu (-Beta-): zauzimanje Livna.

13. 10. 1942 Italijanska Vrhovna komanda naredila Višoj komandi -Slovenija-Dalmacija- (Superslodi) da se italijanski deo druge etape (-Beta-) ciklusa operacija -Dinara- izvrši što pre i Livno stalno posedne, a sa Generalštabom domobranstva postigne sporazum o izvođenju italijanskog dela treće etape ciklusa: zauzimanju Glamoča (-Gama-).

15. 10. 1942 U Zagrebu održan sastanak između poglavnika NDH Ante Pavelića i komandanta italijanske 2. armije generala Matija Roate na kome je, pored ostalog, razmotreno: pitanje četnika, stvaranje ustaških pripremnih jedinica u drugoj zoni i plan budućih operacija protiv jedinica NOV i POJ na području zapadne Bosne (ciklus operacija -Dinara-), Žumberka i Korduna.

21. 10. 1942 Delovi italijanskog 18. armijskog korpusa, sa ustaškom Crnom legijom i delovima četničke Dinarske divizije sa polukružne osnovice: Kupres, Šujica, Duvno, Imotski, Sinj, Vrlika, ukupno 12-14 bataljona, otpočeli livanjsku operaciju (-Beta-, -Livno-) za ovlađivanje slobodnom teritorijom oko Livna, deo nemačko-italijanske protiv ofanzive (ciklusa operacija -Dinara-). Dok su 1. dalmatinska NOU brigada i 3. NOP odred 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske uspešno zadržavali ostalih pet koIona, izbijanjem kolone iz Kupresa u Livno prisililo je partizanske jedinice da 26. oktobra napuste odbranu i na ostalim pravcima i povuku se prema pl. Kamešnici i Glamoču.

21. 10. 1942 Glavnina nemačke 718. pešadijske divizije, ojačana ustaško-domobranskim snagama (devet pešadijskih bataljona, 4 artiljerijska diviziona i jedan oklopni bataljon), i nemačko-domobransko-četnička borbena grupa -Tomas-, jačine oko dva bataljona, otpočela jedanaestodnevnu drugu jajačku operaciju (-Jajce II-) za razbijanje partizanskih jedinica u Janju i Pljevi, deo nemačko-italijanske protivofanzive (ciklusa operacija -Dinara-), Treća sandžačka NOU brigada i 3. krajiški NOP odred izvukli su se na greben Vitoroga bez većih gubitaka. Nemački vojnici su opljačkali i spalili sva napuštena sela i na najsvirepiji način pobili deo stanovništva, koje je, ostalo kod kuća.

26. 10. 1942 U rejonu Bos. Grahova, po naređenju VŠ NOP i DV Jugoslavije, otpočeo trodnevni protivudar 1. i 2. proleterske i 4. krajiške NOU brigade protiv delova italijanske divizije -Sasari- i četničke Dinarske divizije, u cilju paralisanja neprijateljskih dejstava u nemačko-italijanskoj protivofanzivi (ciklusa operacija -Dinara-), Zbog sporog i nepotpunog grupisanja snaga nije postignuto iznenađenje, pa protivudar nije uspeo, iako je Udarna grupa brigada zauzela s. Strmicu, razbila četnike na spoljnoj odbrani Bos. Grahova i nanela velike gubitke italijansko-četničkom utvrđenom garnizonu. U tim borbama pored ostalih, poginuo je i puškomitraljezac iz 2. proleterske NOU brigade Radiša Radosavljević Šoša, narodni heroj.

Dokumenti

Izvještaj operativnog oficira Štaba Četvrte operativne zone od 7. kolovoza 1942. Štabu Zone o narednim zadacima proleterskih brigada i situaciji na području Livno, Duvno, Kupres, G. Vakuf, Bugojno i Prozor

Izvještaj 5. oružničke pukovnije od 17. kolovoza 1942. Vrhovnom oružničkom zapovjedništvu o napadu partizana na Vaganj i Livno

Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 21 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte operativne zone NOP odreda Hrvatske da organizuje vlast na oslobođenoj teritoriji i smesti hranu i stoku izvan Livna

Izvještaj zapovjedništva Pete oružničke pukovnije od 25 avgusta 1942 god. o borbama protiv partizana u okolini Bugojna i Jajca

Izvještaj vodnog oružničkog zapovjedništva Jajce od 28 avgusta 1942 god. o napadu partizana na Mrkonjić Grad

Dvomjesečni izvještaj Velike župe Plfva i Rama u Jajcu o borbama oko Prozora, Gornjeg Vakufa, Bugojna i Livna do septembra 1942 godine

Izvještaj Oružničkog krilnog zapovjedništva Jajce od 1 septembra 1942 god. povodom zauzeća Mrkonjić Grada od strane partizana

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 1. rujna 1942. Koči Popoviću i Velimiru Terziću da objedine komandovanje nad svim jedinicama u predjelu Livno—Duvno—Aržano—Vaganj i ofanzivnim dejstvom zaštite pravac Livno—Duvno

Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 3 septembra 1942 god. Štabu Četvrte operativne zone NOP odreda Hrvatske da se poruše komunikacije koje od Duvna i Buškog Blata izvode ka Livnu i dovrši formiranje operativnih jedinica i pozadinskih vojnih ustanova

Naređenje Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 3 septembra 1942 god. Štabu Prve proleterske brigade da se temeljito poruše putevi koji sa jugoistoka izvode ka Livnu i da se vrše demonstrativni napadi na Kupres

Naređenje Vrhovnog Štaba NOP i I)V Jugoslavije od 3. rujna 1942. Štabu Prve proleterske brigade da se temeljito poruše putovi koji sa jugoistoka izvode ka Livnu i da se vrše demonstrativni napadi na Kupres

Izveštaj člana Ekonomskog otseka Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 5 septembra 1942 god. Vrhovnom štabu o odlukama Narodnooslobodilačkog odbora i Komande mesta u Livnu da se službenicima daju plate umesto nagrada

Izvještaj zapovjedništva Pete oružničke pukovnije od 6 septembra 1942 god. o zauzeću Livna od strane partizana

Izvještaj Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 10 septembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o rezultatu akcije na Kadinu Vodu i o pripremama za napad na Jajce

Obaveštenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 11 Septembra 1942 god. Operativnom štabu NOP i DO za Bosansku Krajinu o upućivanju Četvrte proleterske brigade u rejon Mrkonjića Grada i o perspektivi daljih dejstava posle oslobođenja Jajca

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 11 septembra 1942 god. Koči Popoviću i Velimiru Terziću da objedine komandovanje nad svim jedinicama u predelu Livno - Duvno - Aržano - Vaganj i ofanzivnim dejstvom zaštite pravac Livno - Duvno

Izvještaj Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 12 septembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o pripremama za napad na Jajce

Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 13 septembra 1942 god. Štabu Četvrte operativne zone NOP odreda Hrvatske da zatvori pravce koji iz južne i srednje Dalmacije izvode ka Duvnu, Livnu i Glamoču, i obaveštenje o pripremama za napad na Bosansko Grahovo

Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 13. rujna 1942. Štabu Četvrte operativne zone da zatvori pravce koji iz južne i srednje Dalmacije izvode ka Duvnu, Livnu i Glamoču, i obavještenje o pripremama za napad na Bosansko Grahovo

Naređenje Štaba Četvrte operativne zone od 15. rujna 1942. Štabu »Dalmatinske udarne brigade za obranu pravca Livno—Glamoč

Rezime razgovora između komandanta italijanske 2. armije i Ilije Birčanina i Dobrosava Jevđevića od 21. septembra 1942. o daljoj saradnji u borbi protiv partizana

Izvještaj Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 22 septembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o situaciji oko Banja Luke poslije uspješnih borbi na tom sektoru i o pripremama za napad na Jajce

Zapovijest Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 22 septembra 1942 god. za napad na Jajce

Naređenje Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 26 septembra 1942 god. štabu Drugog krajiškog NOP odreda za pojačanje aktivnosti u vezi s napadom na Jajce

Obaveštenje člana Ekonomskog otseka Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 28 septembra 1942 god. načelniku Vrhovnog štaba da redakcija Borbe traži zvanične podatke o zauzimanju Jajca

Saopštenje Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 28 septembra 1942 god. o oslobođenju Jajca

Pismo Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 29 septembra 1942 god. Đuri Pucaru i Osmanu Karabegoviću o pretstojećim akcijama i o situaciji u oslobođenom Jajcu

Izvještaj hrvatskog generala kod 718 njemačke divizije u Sarajevu od 30 septembra 1942 god. o borbama u okolini Tuzle, Jajca i Travnika

Uputstvo Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 16. oktobra 1942. komandantu 18. armijskog korpusa o izvođenju operacije »Beta« (zauzimanje Livna)

Odobrenje talijanske Vrhovne komande od 2 listopada 1942 god. za operaciju Dinara

Izvještaj štaba Druge krajiške NOU brigade od 2 oktobra 1942 god. Operativnom štabu NOP i DV za Bosansku Krajinu o prodoru neprijatelja u pravcu Jajca

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 5 oktobra 1942 god. Štabu Trećeg krajiškog NOP odreda da Mesud Hotić rukovodi evakuacijom plena iz Jajca

Izvještaj Oružničke postaje Turbe od 5 oktobra 1942 god. zapovjedniku Pete oružničke pukovnije o borbama sa partizanima na sektoru Jajce - Travnik

Izvještaj Više komande oružanih snaga Slovenija - Dalmacija od 6 listopada 1942 god. o operaciji u Lici i pripremama za operaciju Dinara i operaciju na graničnom području Petog i Jedanaestog armijskog korpusa

Izvještaj hrvatskog generala kod 718 njemačke divizije u Sarajevu od 6 oktobra 1942 god. o borbama u oblasti Brčko i Jajce

Naređenje Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 9. oktobra 1942. komandantu 18. armijskog korpusa za preduzimanje druge faze operacije »Dinara« (zauzimanje Livna)

Izveštaj Aleksandra Rankovića od 12 oktobra 1942 god. Vrhovnom komandantu NOP i DV Jugoslavije drugu Titu o vojno-političkoj situaciji na sektoru Glamoč - Livno

Obavještenja Štaba Četvrte operativne zone od 23 listopada 1942 god. Štabu Četvrte crnogorske NOU brigade o talijanskoustaškoj ofanzivi na području Livna

Izvadak iz dnevnika Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 24 listopada 1942 god. o operaciji na Kordunu i operaciji Dinara

Izvadak iz dnevnika Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija od 25 listopada 1942 god. o borbama kod Gračaca i o operaciji Dinara

Izvještaj Štaba Četvrte operativne zone od 25 listopada 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o slabom sadejstvu Pete crnogorske i Desete hercegovačke brigade s dalmatinskim jedinicama za vrijeme neprijateljske ofanzive u pravcu Livna

Izvještaj hrvatskog penerala kod 718 njemačke divizije u Sarajevu od 27 oktobra 1942 god. o situaciji u oblasti Travnik i Jajce

Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 17 novembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o neprijateljskim snagama u Livnu i o pripremama za napad na Jajce

Izvještaj Zapovjedništva Šeste pješačke divizije od 15 prosinca 1942 god. o uličnim borbama u Livnu i o slanju ustaško-domobranskih pojačanja u tom pravcu

Izvještaj Zapovjedništva Šeste pješačke divizije od 16 prosinca 1942 god. o zauzimanju Livna od strane jedinica NOV i PO Jugoslavije

Prilog dnevnom izvještaju Trećeg domobranskog zbora od 21 prosinca 1942 god. o rezultatima borbe za Livno i o sastavu ustaško-domobranske posade u Livnu

Izvještaj Zapovjedništva Pete oružničke pukovnije od 21 prosinca 1942 god. o borbama za Livno

Izvještaj Zapovjednika Petog ustaškog stajaćeg zdruga od 22 prosinca 1942 god. o borbama za Livno

Fotografije

loading

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

18. italijanski armijski korpus ★ Sanski Most ★ Crna legija ★ Operacija Alfa ★ Jajce ★ 2. italijanska armija ★ Politički komesari u NOR-u ★ Luftwaffe u Jugoslaviji ★ Dinarska četnička divizija ★ Borbe u Dalmaciji 1942. ★ Donji Vakuf ★ Trebinje ★ Borbe u Lici 1942. ★ Kupres ★ 718. pešadijska divizija ★ 3. krajiški partizanski odred ★ Pljačka u ratu ★ Duvno ★ Zagreb ★ Ante Pavelić ★ Koča Popović ★ Sarajevo ★ Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Mostar ★ Banja Luka ★ 10. hercegovačka udarna brigada ★ Pohod proleterskih brigada u Zapadnu Bosnu ★ Operacija Beta ★ Nevesinje ★ Borbe za Jajce 1942. ★ Viša komanda oružanih snaga Slovenije-Dalmacije ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Hrvatsko domobranstvo ★ 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada ★ 1. dalmatinska proleterska udarna brigada ★ 1. proleterska udarna brigada ★ Miloje Milojević ★ Mario Roatta ★ Glamoč ★ Ključ ★ Bosansko Grahovo ★ Bitka za Kupres 1942. ★ Sušak ★ Bolnice u oslobodilačkom ratu ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Sinj ★ Đuro Pucar ★ Arso Jovanović ★ Josip Broz Tito ★ 6. pješačka divizija (NDH) ★ Danilo Lekić ★ Borbe u Hercegovini 1942. ★ Vaso Miskin Crni ★ Velimir Terzić ★ Osman Karabegović ★ Ranjenici u ratu ★ Borbe za Livno 1942. ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. ★ Travnik ★ Puniša Perović ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ Borbe u Hrvatskoj 1942. ★ Vrhovni štab NOVJ ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Mrkonjić Grad ★ Livno ★ 6. italijanski armijski korpus ★ Gornji Vakuf ★ Bugojno ★ Dragoljub Draža Mihailović ★ Prozor ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Ilija Trifunović Birčanin ★ Vrlika ★