Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 297 hronoloških zapisa, 238 dokumenata i 146 fotografija.

Događaji

30. 5. 1941 Generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito uselio se u vilu porodice Nenadović na Dedinju (u Beogradu) odakle je borbom naroda Jugoslavije i KPJ rukovodio do 16. septembra, kada je otišao na slobodnu teritoriju zapadne Srbije.

0. 7. 1941 U Beogradu CK KPJ i GŠ NOP odreda Jugoslavije izradili plan za stvaranje veće slobodne teritorije u zapadnoj Srbiji, kao baze za uspešnije rukovođenje celokupnom oružanom borbom u Jugoslaviji.

0. 7. 1941 U Zagrebu, u prisustvu člana Politbiroa CK KPJ Edvarda Kardelja, održan sastanak CK KPH na kome je razmotren dotadašnji razvoj ustanka u Hrvatskoj, ukazano na greške u radu CK KPH i partijskih organizacija, te rešeno da se pojača politički rad, reorganizuju vojni komiteti, učvrste partijske organizacije, formiraju NOP odredi, stvaraju slobodne teritorije i, radi bržeg razvoja ustanka, na teren upute delegati CK KPH.

4. 7. 1941 U Beogradu (u vili na Dedinju) održana istorijska sednica Politbiroa CK KPJ pod rukovodstvom generalnog sekretara KPJ Josipa Broza Tita, na kojoj je odlučeno: da se od sabotaže i diverzije pređe na opšti ustanak; da partizanski rat bude osnovna forma razvijanja ustanka; da ranije organizovane udarne grupe i veći broj komunista izađu na teren, obrazuju NOP odrede i otpočnu dejstva; da se u NOP odrede postave politički komesari kao predstavnici Partije i naroda; da se u pojedine pokrajine upute članovi CK KPJ sa izvanrednim ovlašćenjima u vezi sa organizacijom ustanka; da se pokrene organ GŠ NOP odreda Jugoslavije i narodima Jugoslavije uputi poziv na ustanak. Na sednici su razrađeni plan razvitka partizanskih operacija u Srbiji i plan stvaranja slobodne teritorije u njenom zapadnom delu. [Taj dan se praznuje kao Dan borca.]

15. 7. 1941 Po uputstvima italijanske vlade i Vrhovne komande, pod rukovodstvom komandanta 9. armije generala Pircija Birolija, otpočele ofanzivne operacije italijanskih jedinica na slobodnu teritoriju u Crnoj Gori radi ugušenja ustanka i uništenja ustaničkih snaga jačine oko 30.000 ljudi. U toj operaciji su učestvovale italijanske divizije -Mesina-, -Pusterija-, -Taro-, -Venecija-, -Kačatori dele Alpi- i -Pulje- i albansko-kvislinška grupa -Skenderber-, uz sadejstvo vazduhoplovnih i mornaričkih jedinica. Neprijatelj je prodro na slobodnu teritoriju i ponovo zauzeo oslobođene gradove i važnija mesta.

21. 7. 1941 U oslobođenim Beranama (sada: Ivangrad) održana I sreska narodna skupština, kojoj je prisustvovalo 217 delegata iz obližnjih opština i preko 150 ostalih građana sa savetodavnim pravom glasa. Izabran SNO odbor sastava: predsednik, sekretar i 19 članova i donete odluke da na oslobođenoj teritoriji toga kraja prestaju svi organi vlasti (kako bivši jugoslovenski tako i okupatorski). SNO odbor ima svu vlast u tom kraju; preuzima celokupnu državnu imovinu i finansijska sredstva svih nadleštava i banaka u cilju borbe za oslobođenje; garantuje bezbednost, ličnu sigurnost i imovinu građana (a ovi su obavezni da se odazivaju njegovim zahtevima i odlukama). Odbor je imao šest sekcija: vojno-sudsku, unutrašnju, ekonomsku, finansijsku, socijalno-zdravstvenu i kulturno-prosvetnu.

31. 7. 1941 Oko 300 ustanika zauzeli žand. st. Ribnik i Opštinu u s. Velijama i oslobodili 80 talaca. Istovremeno je Prekajski gerilski odred Štaba gerilskih odreda za srez Bos. Grahovo i okolinu zauzeo ž. i žand. st. Mliništa (kod Glamoča). Time su spojene oslobođene teritorije oko Drvara i Jajca i povezane tamošnje ustaničke jedinice.

0. 8. 1941 GŠ NOP odreda Jugoslavije naredio Podrinskom, Valjevskom i Posavskom NOP odredu da, u cilju stvaranja slobodne teritorije, napadnu i oslobode: Krupanj, Stolice, Banju Koviljaču, Loznicu i Bogatić.

0. 8. 1941 Novi Oblasni štab za Hercegovinu, sa grupom članova KPJ (ukupno 28 ljudi), izašao iz Mostara, preko Veleža i, na oslobođenu teritoriju gornje Hercegovine i u s. Brataču došao u kontakt sa prvim ustanicima.

17. 8. 1941 Iz s. Lovinca (kod Gračaca), otpočeo napad Lovinačke domobranske brigade, a sutradan i napad Gračačke brigade iz Gračaca u cilju zauzimanja oslobođene teritorije Like.

30. 8. 1941 PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak uputio instrukciju svim okružnim i mesnim komitetima i članovima KPJ: svim snagama podizati moral i borbenost širokih narodnih masa; odluke Štaba NO gerilskih (partizanskih) odreda za Crnu Goru Boku i Sandžak, disciplinovano i energično sprovoditi u život; odmah pristupiti formiranju NO odbora na oslobođenoj teritoriji; partijski rad prilagoditi novonastaloj situaciji.

0. 9. 1941 U s. Gorobilju (kod Požege) održano vojno-političko savetovanje OK KPJ za Užice, Štaba Užičkog NOP odreda i komandi četa. Prisustvovao član GŠ NOP za Srbiju Rodoljub Colaković, koji je preneo direktivu CK KPJ o stvaranju slobodne teritorije u dolini Zapadne Morave. Na savetovanju precizirani zadaci i određen novi Štab Užičkog NOP odreda.

16. 9. 1941 Generalni sekretar KPJ i komandant GŠ NOP odreda Jugoslavije Josip Broz Tito, CK KPJ i GŠ NOP odreda Jugoslavije otišli iz Beograda na oslobođenu teritoriju zapadne Srbije da neposredno rukovode ustankom.

16. 9. 1941 U s. Dulenu (između Kragujevca i Rekovca) GŠ NOP odreda za Srbiju održao savetovanje sa komandantima 1. i 2. šumadijskog, Pomoravskog, Užičkog, Čačanskog, Kragujevačkog i Kraljevačkog NOP odreda, na kome su posle analiziranja vojno-političke situacije, određeni zadaci za sprovođenje direktive CK KPJ i GŠ NOP odreda Jugoslavije o stvaranju jedinstvene slobodne teritorije.

18. 9. 1941 Komandant GŠ NOP odreda Jugoslavije Josip Broz Tito stigao iz Beograda u s. Robaje (kod Valjeva), na slobodnu teritoriju zapadne Srbije.

18. 9. 1941 Članovi Politbiroa CK KPJ Aleksandar Ranković i Ivan Milutinović i sekretar CK SKOJ-a Ivo Lola Ribar napustili Beograd i stigli na slobodnu teritoriju.

26. 9. 1941 U s. Stolicama (kod Krupnja), pod rukovodstvom generalnog sekretara KPJ i komandanta GŠ NOP odreda Jugoslavije Josipa Broza Tita održano vojno savetovanje na kome su učestvovali neki članovi Politbiroa CK KPJ, predstavnici vojnih i partijskih rukovodstava iz Srbije, Hrvatske. Slovenije, BiH i komandanti najbližih NOP odreda iz Srbije. Na savetovanju su uopštena dotadašnja iskustva, razmotrena pitanja dalje oslobodilačke borbe i donete odluke veoma značajne za učvršćenje i razvijanje NOB-a; formirati glavne štabove u pokrajinama gde oni do tada nisu postojali, a Glavni štab NOP odreda Jugoslavije preimenovati u VŠ NOP odreda Jugoslavije; preći na čvršće i jedinstvenije vojne formacije i posvetiti službama (intendantskoj, sanitetskoj i drugim) veću pažnju; obrazovati nove slobodne teritorije i nastaviti rad na jačanju političkog jedinstva naroda u borbi protiv okupatora, te veću pažnju pokloniti formiranju NO odbora kao nosilaca istinske narodne vlasti.

0. 10. 1941 VŠ NOP odreda Jugoslavije izdao >Plan izvođenja nastave s partizanima koji nisu služili vojsku-, -Uputstvo kako se osvaja i oslobođava naseljeno mesto- i -Uputstvo kako se drži - brani oslobođeni teritorij-.

0. 10. 1941 PK KPJ i GŠ NOP odreda za BiH preneli sedište iz Sarajeva na oslobođenu teritoriju u istočnoj Bosni.

0. 10. 1941 Formiran OK KPJ za istočnu Hercegovinu, koji je rukovodio partijskim organiza cijama na oslobođenoj teritoriji i u jedinicama Hervegovačkog NOP odreda.

0. 10. 1941 Na Luburića polju (na pl. Romaniji) Romanijski NOP odred, po naređenju VŠ NOP odreda Jugoslavije, uredio aerodrom radi prelaska nekih avijatičara NDH [Jednom od njih, prilikom preleta iz Zagreba u Sarajevo, avion je oštećen nad slobodnom teritorijom kod Prnjavora. Pilot je nastavio da se bori kao partizan, a avion su, iz neznanja, uništili seljaci iako se kvar mogao lako otkloniti.], a kasnije radi očekivanog spuštanja sovjetskih aviona.

1. 10. 1941 U Drinjači, na sastanku predstavnika GŠ NOP odreda za BiH i Štaba vojnočetničkog odreda u istočnoj Bosni, potpisan sporazum o saradnji partizana i četnika u istočnoj Bosni; formiran zajednički Operativni štab za rukovođenje operacijama i izdat zajednički proglas narodu sa pozivom u borbu protiv okupatora. Četnici su prihvatili dobrovoljnost u pristupanju partizanskim ili četničkim jedinicama, puno učešće naroda u izboru vlasti na oslobođenoj teritoriji i svako obustavljanje borbe protiv muslimanskog i hrvatskog stanovništva. Međutim, toga se nisu pridržavali.

17. 10. 1941 U Tuzli podlegao ranama instruktor PK KPJ za BiH Mahmut Bušatlija Bodin, narodni heroj, koji je prethodnog dana ranjen u sukobu sa žandaimima kod G, Tuzle, pri pokušaju da se sa 6 komunista probije iz Tuzle na slobodnu teritoriju radi obilaska NOP odreda.

19. 10. 1941 Generalni sekretar CK KPJ Josip Broz Tito uputio Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju pismo u kome ukazuje na potrebu da se PK prebaci na oslobođenu teritoriju, bliže nekom NOP odredu, a da u Beogradu ostanu samo Mesni komiteti i Mesni odbor NOP-a; da se formira povereništvo PK za neoslobođenu teritoriju u jugoistočnoj Srbiji i da se na oslobođenoj teritoriji obrazuje agitprop-komisija.

26. 10. 1941 U s. Bjelosavićima (Podromanija) otvoren Dom KPJ, u kome je bila smeštena partijska tehnika, a služio je za sastanke viših partijskih rukovodstava i bio sedište OK KPJ za Romaniju i kulturno-politički centar šire oslobođene teritorije.

30. 10. 1941 Delovi Birčanskog i Ozrenskog NOP odreda (oko 400 boraca) posle teških dvodnevnih borbi razbili Prvi bataljon 8. domobranskog pešadijskog puka i zauzeli selo Stupare. Time je spojena slobodna teritorija Birčanskog i Ozrenskog NOP odreda, odsečen Kladanj od Tuzle i uništen tuzlanski vodovod. Ranjen u toj borbi, na putu za bolnicu podlegao je ranama Pejo Marković, husinski rudar, narodni heroj [Sahranjen je na vrhu Konjuha. Pri prelazu Grupe istočnobosanskih udarnih bataljona preko Konjuha (26. V 1942) inspirisan njegovom smrću, Miloš Popović Đurin je spevao poznatu borbenu pesmu -Konjuh planinom-.].

0. 11. 1941 CK KPH, preko PK KPH za Dalmaciju, uputio članovima Partije u Dalmaciji otvoreno pismo, u kome govori o greškama pri formiranju prvih NOP odreda, o neuspehu Splitskog i Solinskog NOP odreda da se prebace na slobodnu teritoriju Like i o drugim nezdravim pojavama u partijskim redovima.

0. 11. 1941 U okolini s. Brajića (blizu Ljiga) četnici Draže Mihailovića streljali 17 lekarki i bolničarki i 16 boraca iz Posavskog i Kosmajskog NOP odreda, većinom ranjenika, upućenih u bolnicu na oslobođenoj teritoriji.

7. 11. 1941 Na čitavoj slobodnoj teritoriji Crne Gore svečano proslavljena 24-godišnjica. oktobarske revolucije.

12. 11. 1941 GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku prosledio štabovima NOP odreda uputstvo VŠ NOP odreda Jugoslavije o osvajanju naseljenog mesta i odbrani oslobođene teritorije.

13. 11. 1941 Na oslobođenoj teritoriji Srbije otpočeo rad partizanske radio-stanice na kratkim talasima, čije su emisije počinjale u 21 čas. U vezi s tim, VŠ NOP odreda Jugoslavije istog dana u -Borbi- objavio saopštenje.

26. 11. 1941 U Užicu (sada: Titovo Užice) VŠ NOP odreda Jugoslavije, na sastanku sa vojnim i političkim rukovodiocima NOP odreda koji su bili zahvaćeni neprijateljskom ofanzivom, doneo odluku da se što upornije brani slobodna teritorija zapadne Srbije, a potom da se deo snaga povlači za Sandžak a drugi deo zabaci neprijatelju za leđa i dalje dejstvuju na dodeljenim područjima. U vezi s tim, on je Glavnom štabu NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio da sa potčinjenim jedinicama poveća aktivnost prema Srbiji radi prilivata snaga koje se budu povlačile za Sandžak.

2. 12. 1941 Italijanske snage iz Karlovca otpočele dotada najveći napad na oslobođenu teritoriju Korduna. Partizanske jedinice su se povlačile do s. Grabovca, gde su sutradan uspele da zaustave italijanske jedinice i potisnu ih prema Karlovcu i Vojniću. Za vreme tog napada neprijatelj je palio sela, naročito na putu od Vojnića ka oslobođenoj teritoriji.

3. 12. 1941 Dvadeset domobranskih i 5 ustaških bataljona, sa polukružne osnovice iz doline r. Bosne i r. Spreče otpočeli ozrensku operaciju s ciljem da unište Ozrenski NOP odred (4 partizanska bataljona) i obezbede komunikacije u dolini Bosne. Odred je u desetodnevnim neprekidnim borbama slomio neprijateljske napade i odbranio slobodnu teritoriju. Dvanaestog decembra su iscrpene neprijateljske jedinice obustavile napade, ne dostigavši u potpunosti ni ciljeve postavljene za prvi dan operacije.

13. 12. 1941 U s. Zbijegu, u GŠ NOP odreda Hrvatske, održano prvo savetovanje predstavnika partizanskih komandi Like, Korduna, Banije, Gorskog kotara i Hrvatskog primorja. Odlučeno je da se formiraju tri udarna bataljona (dva u Lici, jedan u Kordunu) i razrađen je plan zajedničkog dejstva u cilju stvaranja veće slobodne teritorije.

28. 12. 1941 Partijska organizacija uspela da iz okupiranog Nikšića izvuče štampariju bivše -Slobodne misli- i prebaci je na slobodnu teritoriju s. G. Polje, Od tada su u ovoj štampariji, pod rukovodstvom Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, štampani -Narodna borba-, -Saopštenje-, -Omladinski pokret-, razne brošure i propagandni materijal.

29. 12. 1941 VŠ NOP odreda Jugoslavije depešom obavestio Kominternu o nemačkoj ofanzivi u Srbiji, gubitku slobodne teritorije, borbama protiv četnika, formiranju 1. proleterske NOU brigade i tražio materijalnu pomoć od SSSR-a.

0. 1. 1942 VŠ NOP odreda Jugoslavije i CK KPJ uputili CK KPH i GŠ NOP odreda za Hrvatsku direktivu: od sitnijih akcija preći na koordinirane akcije nekoliko partizanskih jedinica radi osvajanja oružja i municije, u koju svrhu iskoristiti i nezadovoljstvo u jedinicama NDH; proširiti slobodnu teritoriju u Lici i Kordunu; narodu objašnjavati izdajničku ulogu Vladimira Mačeka i Ante Pavelića NO; odbore ne opterećivati vojnim zadacima; čuvati kadrove; prikupiti oko 300 najboljih boraca iz Hrvatske koji bi u datom momentu ušli u sastav 1. proleterske NOU brigade.

0. 1. 1942 Po odluci CK KPJ, u Zagreb stigli sa oslobođene teritorije iz istočne Bosne članovi Organizacionog sekretarijata CK KPJ za neoslobođene krajeve Ivo Lola Ribar i, potom, Edvard Kardelj. Ovaj organ je imao zadatak da uspostavi čvrste veze sa rukovodstvima ustanka u Hrvatskoj, Sloveniji, Srbiji i Makedoniji i ostvari što neposredniji uticaj CK i VŠ na razvoj partijskih organizacija, NOP odreda i NO odbora u tim delovima Jugoslavije. [Ivo Lola Ribar je stigao u Zagreb 8. I 1942.]

0. 1. 1942 Formiran Prenćanski partizanski bataljon. On je orijentisan na pravac Pljevlja-Žabljak radi odbrane slobodne teritorije od eventualnih napada italijanskih i četničkih snaga iz Pljevalja.

0. 1. 1942 Obnovljeni 3. partizanski bataljon -Ljubo Šercer- otpočeo širu aktivnost na teritoriji s. Pokojišče - s. Rakitna - s. Št. Vid - s. Kožljek (kod Cerknice) u cilju stvaranja i odbrane slobodne teritorije.

2. 1. 1942 VŠ NOP odreda Jugoslavije izdao uputstvo Izvršnom odboru OF Slovenije: prići širokoj mobilizaciji u NOP odrede; izvoditi akcije radi obrazovanja i proširenja slobodnih teritorija; još više raditi na učvršćenju jedinstva oslobodilačkih snaga; odbore OF sve više isticati kao organe koji će već sutra postati nosioci celokupne vlasti slovenačkog naroda.

2. 1. 1942 Jača italijanska jedinica iz cetinjskog garnizona izvršila ispad prema slobodnoj teritoriji i zaposela s. Ljubotinj i komunikaciju Cetinje-Košćele. Tom prilikom su italijanski vojnici spalili nekoliko kuća u s. Zabrđu i iz s. Ljubotinja odveli 20 ljudi kao taoce.

4. 1. 1942 Pod pritiskom partizanskih snaga, italijanska posada evakuisala s. Uble (kod Risna), što je omogućilo širenje slobodne teritorije prema Risnu, s. Morinju i s. Dugunji.

7. 1. 1942 U s. Ivančićima (kod Sarajeva) otpočelo dvodnevno pokrajinsko savetovanje KPJ za Bosnu i Hercegovinu [Predstavnici oblasnog komiteta KPJ za Bos. krajinu, zbog zakašnjenja nisu prisustvovali.], kome su prisustvovali generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito i nekoliko članova CK KPJ. Na savetovanju su istaknute sledeće greške: kolebljv stav prema četnicima, nesređivanje slobodne teritorije, zanemarivanje organizovanja partijskog rada i preuzimanje vojnih dužnosti, nebudnosti, nepodizanje mlađeg komandnog kadra i sporost u formiranju pokretnih udarnih jedinica. Zauzet je pravilan stav u pitanju odnosa sa četnicima i donete su značajne odluke u pogledu učvršćivanja partizanskih jedinica, formiranja NO dobrovoljačkih odreda i napuštanja frontalnog ratovanja.

12. 1. 1942 Italijanske snage iz Podgorice (sada: Titograd) upale na slobodnu teritoriju Zetskog NOP odreda i uspele da pohvataju 33 partizana i seljaka iz s. Mahale i s. Goričana i odvedu ih u zatvor u Podgoricu. Tom prilikom su italijanski vojnici opljačkali manastir u s. Dajbabama, s. Mahalu i s. Goričane.

14. 1. 1942 Kod s. Bučumeta i s. Prekopčelice (blizu Lebana) Jablanički NOP odred odbio ponovljeni pokušaj nedićevaca i četnika Koste Pećanca da prodru na slobodnu teritoriju Jablanice i proterao ih ka Lebanu.

15. 1. 1942 U istočnoj Bosni otpočela tzv. II neprijateljska ofanziva. U dve etape (Romanijsko-birčanska i druga ozrenska operacija) do 7. februara 1942. jake nemačke, ustaške i domobranske snage (preko 35.000 vojnika) podržane avijacijom, uz pomoć četnika, ovladale su komunikacijama u centralnom delu istočne Bosne (od r. Drine do r. Bosne). Zahvaćene jedinice (1. proleterska NOU brigada, Romanijski, Birčanski, -Zvijezda- i Ozrenski NOP odred, ne upuštajući se u frontalne borbe, sačuvale su živu silu i u dvadesetpetodnevnim borbama nanele neprijatelju znatne gubitke i po prolasku neprijateljskih glavnih kolona ponovo ovladale izgubljenim delovima slobodne teritorije.

15. 1. 1942 Nemačka 342. i 718. pešadijska divizija i delovi domobranskog 2. i 3. korpusa, jačine 30.000-35.000 vojnika, uz podršku četiri eskadrile avijacije, otpočeli desetodnevnu romanijsko-birčansku operaciju za uništenje partizanskih snaga na prostoriji: Sarajevo, Višegrad, Zvornik, Tuzla, Vareš. Neprijatelj je u toku prva dva dana probio ustaničke položaje i potom prodro na oslobođenu teritoriju, uglavnom u zahvatu komunikacija, ali nije uspeo da uništi partizanske snage, koje su se delom probile na susednu teritoriju, a delom povukle dublje u planinske predele, u tim borbama neprijatelj je imao oko 400 mrtvih, ranjenih i zarobljenih a 464 promrzla vojnika.

30. 1. 1942 U s. Zbjegu (kod Slunja) otpočelo dvodnevno II zasedanje GŠ NOP odreda za Hrvatsku, kome su prisustvovali i komandanti i politički komesari Grupe NOP odreda za Liku, Kordunaškog i Primorsko-goranskog NOP odreda. Diskutovalo se o opštoj situaciji, zadacima i ulozi partizanskih jedinica, vojničkoj situaciji u Hrvatskoj, uvlačenju hrvatskih masa u NOB i zauzimanju pravilnog stava prema izbegličkoj vladi Kraljevine Jugoslavije u Londonu. Odlučeno je da se na slobodnoj teritoriji Korduna formira jednomesečni oficirski tečaj.

0. 2. 1942 Prema instrukcijama NO odbora za Crnu Goru i Boku, NO odbor sreza cetinjskog izdao uputstvo o radu i zadacima opštinskih NO odbora na području sreza. On im, između ostalog, stavlja u dužnost: da na najpogodnijim mestima organizuju pijace radi oživljavanja prometa i razmene dobara; da srede statističke podatke o imovnom stanju domaćinstava, jer treba resiti problem snabdevanja i ishrane siromašnog stanovništva i partizanskih jedinica na oslobođenoj teritoriji. Uz to, on ih obaveštava da je formiran Sreski nabavljački odbor, koji će se baviti nabavkom prehrambenih artikala za potrebe sreza.

5. 2. 1942 Otpočeo napad četničko-nedićevskih, italijanskih i muslimanskih fašističkih jedinica na oslobođenu teritoriju između Lima i Uvca, koju su branili Čačanski, Užički i 2. šumadijski NOP odred, 1. i 2. Zlatarski i Mileševski partizanski bataljon.

7. 2. 1942 Završena okupatorsko-kvisiinška cianzivna dejstva u istočnoj Bosni (tzv. druga neprijateljska ofanziva). Nemačke, ustaško-domobranske i četničke snage su ovladale slobodnom teritorijom u istočnoj Bosni i time osujetile plan VŠ NOP i DV Jugoslavije da prodre u industrijske i rudarske centre toga područja. Za vreme tih đejstava četnici su otvoreno sarađivali sa okupatorom i ustaško-domobranskim snagama, a svojom propagandom uticali na osipanje nekih partizanskih jedinica.

7. 2. 1942 Srpsko-sandžačke partizanske jedinice, pod viio teškim uslovima napustile slobodnu teritoriju između Lima i Uvca, pregazile Lim kod s. Divaca i prebacile se na Kamenu goru.

16. 2. 1942 U Loparama, u prisustvu 70 delegata sa oslobođene teritorije severnog dola istočne Bosne i iz okupiranih gradova [Delegati iz Brčkog su naišli na neprijateljsku zasedu i pohvatani, a sekretar MK je poginuo.], održana okružna konferencija SKOJ-a za Majevicu. Rešeno je da se pristupi organizaciji NOSOBiH i raskrinkavanju četnika kao kvislinga i da se, pored SK SKOJ-a za Tuzlu i Bijeljinu, formira SK SKOJ-a za Brčko.

25. 2. 1942 Radi odbrane slobodne teritorije sreza šavničkog od napada četnika iz rejona Kolašina, po naređenju Štaba Durmitorskog NOP odreda formirana Komanda sinjajevinskog sektora. Komandi sektora su stavljeni na raspolaganje tri bataljona iz Durmitorskog i jedna četa Nikšićkog NOP odreda.

28. 2. 1942 VŠ NOP i DV Jugoslavije izdao Štabu Durmitorskog NOP odreda naredbu: obaveštava ga da je iz Čelebića uputio kombinovanu četu za Žabljak; odobrava zadržavanje kombinovanog bataljona koji je trebalo uputiti u istočnu Bosnu; naređuje mu da slobodnu teritoriju obezbedi od četnika jakom udarnom grupom, jer držanje šireg područja Žabljaka ima veliki značaj.

3. 3. 1942 Otpočeo napad bugarskih i nedićevskih jedinica i četnika Koste Pećanca na Toplički, Rasinski, Jablanički i Leskovački NOP odred u cilju zauzimanja slobodne teritorije u Toplici i Jablanici.

12. 3. 1942 GŠ NOP odreda za Hrvatsku naredio štabovima Grupe NOP odreda za Liku, Grupe kordunaških NOP odreda i Primorsko-goranskog NOP odreda da čiste teren na svojim područjima, povezuju slobodne teritorije Like, Korduna i Gorskog kotara i sistematski uništavaju saobraćajne veze neprijatelja.

14. 3. 1942 Kod s. Galjipovaca (na putu Prnjavor - Banja Luka) delovi 4. krajiškog NOP odreda, posle dvodnevne borbe, odbili ispad na oslobođenu teritoriju šest četa ustaša, domobrana i kulturbundovaca. Neprijatelj je imao 80 mrtvih i ranjenih.

16. 3. 1942 Kod s. Crnog (blizu Novog), 2. četa 1. bataljona -Marko Trbović- Primorsko-goranskog NOP odreda odbila napad italijanskih snaga i time ih sprečila da pljačkaju stanovništvo i prodiru na slobodnu teritoriju u tom kraju.

17. 3. 1942 Član Organizacionog sekretarijata CK KPJ za neoslobođene krajeve Ivo Lola Ribar izvestio generalnog sekretara CK KPJ Josipa Broza Tita o premeštanju CK KPH iz Zagreba na oslobođenu teritoriju, o formiranju Povereništva CK KPH za Slavoniju i Povereništva CK KPH u Zagrebu, o neuspehu Pavelićeve mobilizacije, o razvoju ustanka u Dalmaciji i o situaciji u Srbiji i Sloveniji.

27. 3. 1942 GŠ NOP odreda za Hrvatsku izdao uputstvo štabovima Grupe kordunaških i Grupe NOP odreda za Liku o primenjivanju partizanske taktike pri odbrani oslobođenog teritorija.

28. 3. 1942 Na sastanku delegata opštinskih NO odbora Grahovo, Banjani, Lastva, Zupci, Vuči Do, Šuma i sa oslobođene teritorije Boke doneta odluka o cenama artikala koji će se menjati na pijaci u s. Zupcima. Utvrđen je sledeći odnos: 1 kg soli - 1 kg krompira, 3 kg soli - 1 kg vune neoprane, 1 kg luka - 1 kg krompira, 1 litar ulja - 1 kg vune neoprane, 1 kg duvana I vrste - 80 lira (200 dinara), 1 kg šećera - 6 kg krompira, 1 litar gasa - 4 kg krompira itd.

31. 3. 1942 Udružene nemačko-italijanske, ustaške i četničke snage otpočele operacije protiv NOP i DV Jugoslavije u istočnoj Bosni, Crnoj Gori, Sandžaku i Hercegovini (tzv. treću ofanzivu). U borbama koje su trajale preko dva meseca (vlaseničko-srebrenička - -Trio II-, rogatičko-fočanska - -Trio I-, operacija -Stolac- i druge) neprijatelj je ovladao slobodnom teritorijom u istočnoj Hercegovini, Crnoj Gori, Sandžaku i većem delu istočne Bosne. Nanoseći neprijatelju znatne gubitke snage oko VŠ NOP i DV Jugoslavije, zbog nadmoćnosti neprijatelja i četničkih pučeva, postepeno su se povlačile prema rejonu pl. Zelengore, gde je VŠ formirao tri nove proleterske NOU brigade.

31. 3. 1942 Nastupanjem iz Han-Pijeska prema Vlasenici ustaška Crna legija i delovi 737. puka nemačke 718. pešadijske divizije otpočeli drugu etapu ciklusa operacija -Trio- - vlaseničko-srebreničku operaciju u kojoj su se raspali Vlasenički i Srebrenički NO dobrovoljački odred, dok su se dobrovoljački bataljon Birčanskog NOP odreda i Krajiški NO dobrovoljački odred znatno osuli. Delovi 1. proleterske NOU brigade, Birčanski NOP odred i ostatak Krajiškog NO dobrovoljačkog odreda, pod rukovodstvom Operativnog štaba NOP i DV za istočnu Bosnu, povukli su se prema Romaniji i Zvijezdi. Neprijatelj je do 9. aprila ovladao slobodnom teritorijom između reka Zepe, Drine, Drinjače i gornjih tokova Spreče i Krivaje. [Ustaška I nemačka komanda su odstupile od dogovorenog plana kako bi sprečile da se cela istočna Bosna uključi u italijansku okupacionu zonu.]

0. 4. 1942 VŠ NOP i DV Jugoslavije naredio da se Centralna bolnica iz Foče evakuiše na plato Pivske planine, usled pritiska italijanskih i četničkih snaga na oslobođenju teritoriju. Evakuacija je završena 9. maja 1942.

0. 4. 1942 U Mostaru jedna desetina Konjičkog bataljona Severnohercegovačkog NOP odreda iz italijansko-domobranske kasarne -Severni logor- iznela 25.000 puščanih metaka i 7 pušaka, a sutradan ih kamionom prebacila na oslobođenu teritoriju.

1. 4. 1942 U šavničkom srezu otkrivena četnička zavera. Zaverenici su imali zadatak da ubiju delegata VŠ NOP i DVJ Mošu Pijade, članove MK KPJ i Štaba Durmitorskog NOP odreda i druge partizanske rukovodioce. Pored toga, oni su nameravali da izvrše puč na slobodnoj teritoriji i stvore četničku komandu na području šavničkog sreza, te omoguće prodor četničkih snaga od Kolašina u taj srez. Zaverenici su pohvatani i, posle istrage, osuđeni na smrt.

1. 4. 1942 Sekretar Operativnog partijskog rukovodstva CK KPH uputio izveštaj Centralnom komitetu KPJ u kome analizira vojnopolitičku situaciju u Hrvatskoj južno od r. Save ističući da je na oslobođenoj teritoriji uticaj Partije vrlo jak i da su partijske organizacije brojčano znatno narasle i da je priliv novih boraca u NOP odrede svakim danom veći. Pored tpga naglasio je da je veza sa slovenačkim jedinicama postojala, kada su se one nalazile u rejonu Delnica, ali da je sada prekinuta.

20. 4. 1942 Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku da reorganizuje jedinice, formira vojnopozadinske ustanove na slobodnoj teritoriji i razvija partizanske akcije u pozadini neprijatelja.

22. 4. 1942 PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak uputio svim partijskim organizacijama direktivu za proslavu Prvog. maja, u kojoj se ističe: organizator proslave treba da bude avangarda radničke klase - KPJ; proslava na oslobođenoj teritoriji treba da sadrži mitinge, paljenje vatri na dobro vidljivim brdima, konferencije, zabave sa programom i druge priredbe, na kojima govoriti o značaju Prvog. maja, povezujući to sa ulogom narodne omladine i žena u NOB-u. Na teritoriji koja je pod kontrolom okupatora ili četnika proslavu organizovati prema odgovarajućim uslovima.

22. 4. 1942 Gradski komitet KPH za Zagreb uputio na oslobođenu teritoriju šest glumaca zagrebačkih pozorišta. Oni su kao pozorišna grupa obilazili pojedine krajeve i jedinice na oslobođenoj teritoriji GŠ NOP odreda za Hrvatsku, a 1. septembra su upućeni u VŠ NOP i DV Jugoslavije.

0. 5. 1942 U okolini Konjica formiran SK KPJ za Konjic koji je obuhvatao partijske organizacije na oslobođenoj teritoriji konjičkog sreza i u Konjičkom bataljonu Severnohercegovačkog NOP odreda.

6. 5. 1942 Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito izdao opštu zapovest: da sve NOP i dobrovoljačke jedinice, u svim krajevima zemlje, primenjujući partizanski način ratovanja, pređu u opštu ofanzivu i uništavaju neprijateljska uporišta, ne dozvoljavajući neprijatelju da na jednom mestu prikupi jače snage i ugrozi pojedine slobodne teritorije i NOP odrede.

9. 5. 1942 Na osnovu uputstva VŠ NOP i DV Jugoslavije, GŠ NOP odreda za Sloveniju izdao opštu direktivu za stvaranje i odbranu slobodne teritorije.

12. 5. 1942 Pod pritiskom 3. bataljona -Miloš Zidanšek- Notranjskog NOP odreda, italijanski vojnici napustili Stari Trg, Sledećeg dana je oslobođena cela Loška dolina i stvorena velika slobodna teritorija u Notranjsko.

13. 5. 1942 Štab 3. bataljona -Miloš Zidanšek- Notranjskog NOP odreda izdao naredbu o preuzimanju vlasti na oslobođenoj teritoriji Loške doline i ukidanju svih naredbi i zakona italijanskog okupatora.

17. 5. 1942 Izvršni odbor Slovenije doneo Odluku o uspostavljanju narodne vlasti na oslobođenoj teritoriji.

17. 5. 1942 Vodeći borbe za proširenje slobodne teritorije u dolini r. Iške, 1. bataljon Notranjskog NOP odreda zauzeo Ig (kod Ljubljane) i mnoga okolna sela. Ali je u petodnevnim borbama protiv jakih delova italijanske divizije -Granatijeri di Sardenja- bio prinuđen da napusti zauzeta sela i da se povuče na planinski masiv Krim-Mokreč, nanevši italijanskim jedinicama velike gubitke.

17. 5. 1942 Prvi bataljon Notranjskog NOP odreda -Ljubo Šercer-, sa Proleterskom udarnom četom, proširio slobodnu teritoriju preko Ljubljanskog barja, sve do Ljubljane.

18. 5. 1942 GŠ NOP odreda za Sloveniju i Izvršni odbor OF otišli iz Ljubljane na oslobođenu teritoriju.

22. 5. 1942 Jake italijanske snage otpočele napad na oslobođenu teritoriju u okolini s. Iga (kod Ljubljane). Partizanski bataljon -Ljubo Šercer- i delovi Notranjskog NOP odreda prihvatili borbu, naneli neprijatelju velike gubitke i povukli se iz ravnice.

23. 5. 1942 Piloti Franjo Kluz i Rudi Čajavec, avionima tipa -Potez- i -Brege-, prebegli sa banjalučkog aerodroma na aerodrom kod Prijedora, na slobodnu teritoriju.

26. 5. 1942 Četnički Bilećki i Trebinjski odred, uz podršku delova italijanske divizije -Marken napadom iz Trebinja ovladali Lastvom, a do 31. maja ovladali i delom slobodne teritorije između Bileće i Trebinja. Pruživši samo mestimičan otpor, delovi Južnohercegovačkog NOP odreda uglavnom su se raspali. U borbi protiv četnika poginuo je i komandant 8. hercegovačkog udarnog bataljona Vlado Vučinić, narodni heroj.

31. 5. 1942 Delovi italijanskih divizija -Mesina- i -Marke- i četnički Trebinjski odred izvršili koncentričan napad na delove Južnohercegovačkog NOP odreda. Oni su do 2. juna ovladali slobodnom teritorijom u trouglu Trebinje-Dubrovnik-Herceg-Novi. Zahvaćeni delovi Južnohercegovačkog NOP odreda uglavnom su se predali ili bili zarobljeni.

1. 6. 1942 Iz Petrinje i Gline otpočeo napad 1. brdske divizije i Petrinjske ustaško-domobranske brigade na jedinice Banijskog NOP odreda u Baniji. U borbama do 12. juna neprijatelj je uspeo da ovlada većim delom slobodne teritorije i da 12/13. juna izbije na r. Unu.

4. 6. 1942 Na Vještića gori otpočelo trodnevno savetovanje Štaba 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske i PK KPH za Dalmaciju s vojnim i partijskim predstavnicima srednje i južne Dalmacije i livanjskog kraja. Pošto je analiziran razvoj NOP-a u Dalmaciji, doneta je odluka o stvaranju novih jedinica i proširenju slobodne teritorije.

7. 6. 1942 Pet bataljona 2. grupe NOP odreda otpočeli četverodnevne borbe protiv jakih neprijateljskih snaga. U tim borbama oni su odbranih slobodnu teritoriju. Time je propao italijanski plan o uništenju partizanskih jedinica u okolini Ljubljane.

20. 6. 1942 Prema planu GŠ NOP odreda za Sloveniju, 2. grupa NOP odreda krenula sa oslobođene teritorije, preko Gorenjske, za Štajersku.

0. 7. 1942 Sa oslobođene teritorije u Zagreb stigao član Organizacionog sekretarijata CK KPJ za neoslobođene krajeve Ivo Lola Ribar radi sprovođenja u život direktiva CK KPJ i VŠ NOP i DV Jugoslavije.

16. 7. 1942 Otpočela ofanziva italijanskih snaga na oslobođenu teritoriju Slovenije. U njoj je učestvovalo oko 75.000 italijanskih vojnika. Ofanziva se razvijala na teritoriji Dolenjske, Notranjske i Bele krajine, gde su dejstvovali: 1. proleterska NOU brigada -Tone Tomšič- i 3. i 5. grupa NOP odreda, svega 2.500-3.000 partizana. Uporedo s italijanskom ofanzivom razvijala se u Gorenjskoj i u Štajerskoj nemačka ofanziva, u kojoj je učestvovalo oko 20.000 nemačkih vojnika. Ofanziva je, u 12 etapa, trajala sve do 4 novembra. Treća etapa je poznata kao roška ofanziva.

0. 8. 1942 S obzirom na vojno-političku situaciju u Bosanskoj krajini i Hrvatskoj, VŠ NOP i DV Jugoslavije, doneo odluku da grupa proleterskih udarnih brigada, u sadejstvu sa krajiškim i dalmatinskim jedinicama nastavi dejstva ka dolinama Vrbasa, Sane i Une, proširi oslobođenu teritoriju i stvori čvrst oslonac za preduzimanje dejstva prema srednjoj Bosni, Posavini i Dalmaciji.

0. 8. 1942 Ostatak Kalinovičkog NOP odreda probio se sa Igmana na oslobođenu teritoriju, u rejon Prozora, gde je uključen u 10. hercegovačku NOU brigadu kao četa.

0. 8. 1942 Naređenjima VŠ NOP i DV Jugoslavije, na novooslobođenoj teritoriji Prozor - Duvno - Livno - Kupres - G. Vakuf, u sastavu 3. krajiškog NOP odreda, Livanjskog vojnog područja i 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske, formirano pet novih partizanskih bataljona (Livanjski, Duvanjski -Mihovil Tomić-, Kupreški, Prozorski i Zijametski).

2. 8. 1942 U Polju (kod Ljubljane) Rejonski odbor OF uputio Glavnom štabu NOP odreda za Sloveniju molbu da se formira Polianiski partizanski bataljon. Ovaj bi bataljon osiguravao vezu između Ljubljane i GŠ NOP odreda za Sloveniju, koji se nalazio na oslobođenoj teritoriji.

8. 8. 1942 Otpočeo napad delova 1. brdske divizije i ustaško-domobranske Petrinjske brigade na jedinice Banijskog NOP odreda na Šamarici. Odred se prebacio na Kordun, pa je neprijatelj u toku. avgusta ovladao slobodnom teritorijom i veliki broj stanovništva odveo u logor.

16. 8. 1942 Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito izdao uputstvo Operativnom štabu NOP i DV za Bos. krajinu da se pripremi za zauzimanje Bos. Grahova, Mrkonjić-Grada i Jajca u cilju proširenja oslobođene teritorije i stvaranje čvrstog oslonca za preduzimanje dejstva ka San. Mostu, pl. Kozari i r. Uni.

18. 8. 1942 Politički komesar 1. operativne zone NOP odreda Hrvatske uputio direktivno pismo političkim komesarima podređenih jedinica: raskrinkati rad izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije u Londonu, četnika Draže Mihailovića i rukovodstva HSS; preduzeti akcije širih razmera protiv okupatora, ustaša, domobrana i četnika u cilju proširenja i povezivanja slobodne teritorije Like, Korduna, Cazinske krajine i Banije.

21. 8. 1942 VŠ NOP i DV Jugoslavije naredio Štabu 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske da organizuje narodnu vlast na oslobođenoj teritoriji i partizanske straže po selima.

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

Saopštenje Mjesnog komiteta KPJ za Srez šavnički od jula 1941 god. o uspostavi vlasti oružanog ustanka na oslobođenoj teritoriji Šavničkog sreza

Izveštaj komandanta Glavnog štaba NOPO Srbije od 29. jula 1941. drugu Titu o mogućnostima za stvaranje slobodne teritorije

Izveštaj komandanta Glavnog štaba NOPO Srbije od 2. avgusta 1941. drugu Tigu o stanju partizanskih odreda, o odnosu partijskih rukovodstava i štabova i o mogućnostima za stvaranje slobodne teritorije u zapadnoj Srbiji

Članak nz Gerilčevog radio-dnevnika od 27 avgusta 1941 god. o značaju stvaranja slobodne teritorije u Bos. Krajini i Lici

Naređenje Štaba Drvarske brngade od 12 septembra 1941 god. Štabu bataljona Starac Vujadin za učvršćenje veza sa dalmatinskim odredima i sprečavanje prodora neprijatelja na oslobođenu teritoriju

Uputstvo Štaba Sarajevske oblasti od 15 septembra 1941 god. za organizovanje i saradnju vojno-teritorijalnih organa i organa narodne vlasti na oslobođenoj teritoriji

Izvještaj Pokrajinskog komiteta KPH za Dalmaciju od 19 rujna 1941 god. Centralnom komitetu KPH o pokušaju prebacivanja partizanskih odreda na slobodni teritorij, izvršenim akcijama i vojno-političkom stanju u Dalmaciji

Izvještaj Pokrajinskog komiteta KPH za Dalmaciju od 19. rujna 1941. god. Centralnom komitetu KPH o pokušaju prebacivanja partizanskih odreda na slobodnu teritoriju, izvršenim akoijama i vojno-političkom stanju u Dalmaciji

Uputstvo Vrhovnog komandanta NOP odreda Jugoslavije druga Tita od oktobra 1941 god. o načinu odbrane oslobođene teritorije

Sporazum između Glavnog štaba NOPO Bosne i Hercegovine i Štaba bosanskih četničkih odreda od 1. oktobra 1941. o formiranju zajedničkog operativnog štaba i zajedničkih organa vlasti na oslobođenoj teritoriji

Pismo druga Tita Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju od 19. oktobra 1941. o preseljavanju PK i SKOJ-a i o izvlačenju partijskih radnika iz Beograda na oslobođenu teritoriju

Članak Borbe od 21 X 1941 god. o organizaciji pozadine na oslobođenoj teritoriji

Članak Borbe od 21 X 1941 god. o pomoći frontu i organizaciji radionica na oslobođenoj teritoriji

Pismo Centralnog komiteta KPJ od decembra 1941 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o zadacima Pokrajinskog komiteta posle gubitka slobodne teritorije u Zapadnoj Srbiji

Članak Narodne borbe od decembra 1941 god. o problemu ishrane na oslobođenoj teritoriji

Poziv štaba Majevičkog NOP odreda od decembra 1941 god. borcima i narodu oslobođene teritorije za borbu protiv paničara

Izveštaj Okružnog komiteta KPJ Požprevac od 3 decembra 1941 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o neprijateljskoj ofanzivi na slobodnu teritoriju Požarevačkog NOP odreda

Izveštaj Novog vremena od 14 decembra 1941 god. o dostavljanju sanitetskog materijala iz Beograda na slobodnu teritoriju

Predlog komandanta Romaniskog NOP odreda od 13 januara 1942 god. političkom komesaru Prve proleterske brigade za raspored snaga za zajedničku odbranu oslobođene teritorije na Romaniji

Proglas štaba Romaniskog NOP odreda od 15 januara 1942 god. narodu oslobođene teritorije Istočne Bosne

Osnovni principi organizacije narodnooslobodilačkih odbora i uputstva za njihov rad na oslobođenoj teritoriji propisani od Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije februara 1942 god.

Izvještaj štaba Crnogorsko-sandžačkog NOP odreda od 5 februara 1942 god. Vrhovnom štabu NOP odreda Jugoslavije o pojačanim napadima četnika na oslobođenu teritoriju Sandžaka

Pismo Operativnog štaba Durmitorskog NOP odreda od 10 februara 1942 god. Teritorijalnom štabu Durmitorskog NOP odreda za upućivanje jednog bataljona na oslobođenu teritoriju Bosne

Naređenje Štaba Lovćenskog NOP odreda od 14. februara 1942. Štabu bataljona Carev Laz da se obezbijedi zaplijenjeni materijal sa broda Skender Beg i od eventualnog upada okupatora na oslobođenu teritoriju

Naređenje Operativnog štaba NOP odreda za Bosansku Krajinu od 27 februara 1942 god. za organizaciju odbrane oslobođene teritorije

Pismo Okružnog komiteta KPH Karlovac Nikoli Brezoviću Prebegu, koji se kao domobran nalazio u Donjim Dubravama, kojim ga obavještavaju da su primili njegova pisma te ga pozivaju da odmah dođe na oslobođeni teritorij, gdje će na okružnoj partijskoj konferenciji u V. Kladuši 12. III 1942. godine zastupati karlovački kotar i podnijeti izvještaj o stanju na njemu

Naređenje Štaba Lovćenskog NOP odreda od 2. marta 1942. komandantu Gornjolješanskog bataljona da spriječi prodor neprijatelja na oslobođenu teritoriju

Izvještaj štaba Drugog krajiškog NOP odreda od 4 marta 1942 god. Operativnom štabu NOP odreda za Bosansku Krajinu o borbama protiv Nijemaca kod Prijedora i situaciji poslije neprijateljskog prodora na oslobođenu teritoriju

Uputstvo Štaba Grupe kordunaških NOP odreda od 7 ožujka 1942 god. za odbranu oslobođenog teritorija

Izvještaj štaba Drugog krajiškog NOP odreda od 14 marta 1942 god. Operativnom štabu NOP odreda za Bosansku Krajinu o izvlačenju njemačkih snaga iz Prijedora i napadima neprijatelja na oslobođenu teritoriju

Naređenje štaba Drugog krajiškog NOP odreda od 14 marta 1942 god. štabu Drugog bataljona za pojačanje budnosti u vezi s napadom neprijatelja na oslobođenu teritoriju

Zapovijest Štaba Grupe kordunaških NOP odreda od 19 ožujka 1942 god. za sprečavanje prodora neprijatelja na oslobođeni teritorij

Iz zapovijesti Štaba grupe Kordunaških NOP odreda, o poduzimanju mjera za onemogućivanje najavljene neprijateljske ofenzive na oslobođeni teritorij Korduna

Uputstvo Glavnog štaba NOP odreda Hrvatske od 27 ožujka 1942 god. Štabu Grupe kordunaških NOP odreda za primjenjivanje partizanske taktike u odbrani oslobođenog teritorija

Naređenje Glavnog štaba NOP odreda Hrvatske od 27 ožujka 1942 god. Štabu Grupe NOP odreda za Liku za odbranu oslobođenog teritorija i korišćenje iskustava primorsko-goranskih i kordunaških partizana

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 31 marta 1942 god. Operativnom štabu NOP i DO za Bosansku Krajinu za stvaranje i učvršćenje udarnih bataljona i omladinskih četa, izvođenje akcija i povezivanje sa susednim odredima, i obaveštenje o situaciji u Istočnoj Bosni i na slobodnoj teritoriji

Proglas Glavnog štaba NOP odreda Hrvatske od 3. aprila 1942. partizanima povodom proljetnih neprijateljskih ofanziva na oslobođenu teritoriju Korduna i Like

Naređenje Glavnog štaba slovenačkih partizanskih odreda od 7 aprila 1942 god. štabu Treće grupe odreda o zadacima u cilju stvaranja slobodne teritorije

Izvještaj 1. gorske divizije od 12. aprila 1942. Glavnom stožeru Ministarstva domobranstva NDH o borbama s partizanima u vrijeme ofanzive na oslobođenu teritoriju Banije

Telegram Josipa Broza Tita Izvršnom komitetu Kominterne o o prelasku CK KPH iz Zagreba na oslobođeni teritorij Hrvatske, odlasku Edvarda Kardelja u Ljubljanu i dolasku Ive Lole Ribara u Vrhovni štab

Naređenje Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 21 aprila 1942 god. Glavnom štabu NOP odreda za Crnu Goru i Boku za reorganizaciju partizanskih jedinica, formiranje vojno-pozadinskih ustanova na slobodnoj teritoriji i šireg razvijanja partizanske aktivnosti u pozadini neprijatelja

Uputstvo Narodnooslobodilačkog odbora za Hercegovinu od 28 aprila 1942 god. sreskim i opštinskim narodnooslobodilačkim odborima za rad na oslobođenoj teritoriji

Naređenje zamenika komandanta Glavnog štaba slovenačkih partizanskih odreda štabu Dolenjskog odreda za proširenje slobodne teritorije u Dolenjskoj

Naređenje zamenika komandanta Glavnog štaba partizanskih odreda Slovenije štabu Notranjskog odreda za proširivanje oslobođene teritorije u vezi sa naglim širenjem narodnog ustanka

Uputstvo Glavnog štaba partizanskih odreda Slovenije od 9 maja 1942 god. za oslobođenje i odbranu oslobođene teritorije

Izveštaj štaba Drugog bataljona Notranjskog odreda od 15 maja 1942 god. o zauzimanju Broda na Kupi i stvaranju oslobođene teritorije kod Kupe

Obavještenje zamjenika referenta saniteta Vrhovnog štaba NOP i DVJ od 18. maja 1942. Glavnom štabu NOP odreda za Crnu Goru i Boku o stanju bolnica na slobodnoj teritoriji

Naredba štaba Prvog bataljona Ljubo Šercer od 18 maja 1942 god. komandi Treće čete za odbranu rakitničkog sektora oslobođene teritorije

Iz izveštaja Operativnog štaba NOP i DO za Bosansku krajinu od 23. maja 1942. Glavnom štabu NOP i DO za Bosnu i Hercegovinu o preletu pilota Franja Kluza i Rudija Čajavca na slobodnu teritoriju

Pismo instruktora Okružnog komiteta KPJ za Nikšićki okrug od 24 maja 1942 god. Mjesnom komitetu - Herceg Novi o organizaciono-partiskim i vojnim zadacima u vezi nadiranja neprijatelja na oslobođenu teritoriju

Izveštaj Glavnog štaba NOP odreda za Sandžak od 25 maja 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o ofanzivi Italijana, četnika i nedićevaca na slobodnu teritoriju Sandžaka

Izveštaj štaba Treće grupe partizanskih odreda Slovenije od 26 maja 1942 god. o oslobođenju teritorije na Kupi

Izveštaj Glavnog štaba NOP odreda za Sandžak od 28 maja 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o italijansko-četničkoj ofanzivi na slobodnu teritoriju Sandžaka

Pismo Radoja Dakića od 28. maja 1942. Glavnom štabu NOP odreda Crne Gore i Boke o povećanju mjera bezbjednosti na slobodnoj teritoriji

Naređenje Operativnog štaba Glavnog štaba partizanskih odreda Slovenije od 1 juna 1942 god. za odbranu oslobođene teritorije i organizaciju Prvog proleterskog udarnog bataljona

Pismo delegata Centralnog komiteta KP Jugoslavije Vladimira Popovića od 6. juna 1942. Ivanu Krajačiću i Dragutinu Sailiju o razvoju narodnooslobodilačkog pokreta na oslobođenoj teritoriji i o korištenju veza pri prebacivanju drugova u partizanski odred

Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 20 juna 1942 god. za preduzimanje svih mera predostrožnosti pri pokretu brigade kroz neoslobođenu teritoriju

Obaveštenje pretstavnika Centralnog komiteta KPJ i Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Ive Ribara-Lole od 5 jula 1942 god. Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju o razvoju vojnopolitičke situacije na području centralne oslobođene teritorije i o zaključcima i odlukama Centralnog komiteta i Vrhovnog štaba

Pravilnik privremenog civilnog komesarijata na kočevljanskoj oslobođenoj teritoriji od 8 jula 1942 godine

Izveštaj Štaba Prvog bataljona Krimskog odreda Ljubo Sercer od 16 jula 1942 god. o italijanskom napadu na Išku Vas i o početku italijanske ofanzive na oslobođenu teritoriju

Dopis Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 22 jula 1942 god. svim potčinjenim jedinicama i narodnooslobodilačkim odborima o suzbijanju neprijateljske špijunaže na oslobođenoj teritoriji

Pismo Štaba Kočevskog odreda Treće grupe od 22 jula 1942 god. povodom Treće neprijateljske ofanzive na oslobođenu teritoriju Odreda

Izvještaj štaba Prve krajiške NOU brigade od 29 jula 1942 god. Operativnom štabu NOP i DV za Bosansku Krajinu o oslobođenju Ključa i situaciji na novooslobođenoj teritoriji

Proglas Okružnog komiteta KPH za Baniju od avgusta 1942. povodom neprijateljske ofanzive na oslobođenu teritoriju

Uputstvo Pokrajinskog komiteta KPH za Dalmaciju od kolovoza 1942. svim mjesnim, bataljonskim i okružnim komtetima KPH u Dalmaciji o mjerama za dalje jačanje NOP-a i organiziranje civilne vlasti na oslobođenoj teritoriji

Izvještaj štaba Četvrte operativne zone od 1 kolovoza 1942 god. Pokrajinskom komitetu KPH za Dalmaciju o povezivanju sa Vrhovnim štabom i razgovorima sa drugom Titom o stvaranju oslobođenog teritorija nakon oslobođenja Livna

Izvještaj Štaba Četvrte operativne zone od 1. kolovoza 1942. Pokrajinskom komitetu KPH za Dalmaciju o povezivanju s Vrhovnim štabom i razgovorima s drugom Titom o stvaranju oslobođenog teritorija nakon oslobođenja Livna

Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 21 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte operativne zone NOP odreda Hrvatske da organizuje vlast na oslobođenoj teritoriji i smesti hranu i stoku izvan Livna

Naredba Glavnog štaba slovenačkih partizanskih odreda od 26 avgusta 1942 god. o formiranju manevarskih brigada u vezi sa italijanskom ofanzivom na oslobođenu teritoriju Treće i Pete grupe odreda

Izveštaj Dušana Kraighera od 27 avgusta 1942 god. o stanju na oslobođenoj teritoriji posle italijanske ofanzive protiv Narodnooslobodilačkih odreda

Naredba Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od septembra 1942 god. o organizaciji pozadinskih vojnih vlasti na oslobođenoj teritoriji

Uputstvo Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od septembra 1942 god. o organizaciji narodne vlasti na oslobođenim teritorijama

Obavještenje Ive Lole Ribara od 9. septembra 1942. Centralnom komitetu KPH i Glavnom štabu NOP odreda Hrvatske o dolasku na oslobođenu teritoriju Žumberka

Izvještaj štaba Četvrte krajiške NOU brigade od 15 septembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o čišćenju sela Marinkovci, Obijaj i Luka od četnika i pripremama neprijatelja za ofanzivu na slobodnu teritoriju

Pismo Anke Berus, člana Biroa CK KPH, Dragutinu Sailiu, rukovodiocu Povjerenstva CK KPH u Zagrebu, da se rezervira kanal preko Kotarskog komiteta KPH Sisak i Okružnog komiteta KPH Banija samo za poštu CK, obavještavajući ga da su doputovali Ivo Lola Ribar, Ivan Krajačić i Marko Belinić, te da i Saili, sada kada je stigao Ivo Marinković, treba da dođe na oslobođeni teritorij

Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od oktobra 1942 god. Aleksandru Rankoviću o borbenom rasporedu proleterskih i udarnih brigada na oslobođenoj teritoriji u centralnoj i zapadnoj Bosni

Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 12 oktobra 1942 god. Štabu Prve operativne zone NOP odreda Hrvatske o ishodu neprijateljskih ofanzivnih dejstava na oslobođenu teritoriju u zapadnoj Bosni i naređenje za upućivanje još jedne brigade na sektor Bosanskog Grahova

Izvještaj Štaba 1. proleterskog NOU bataljona Hrvatske od 12. oktobra 1942. o borbama s ustaškim jedinicama u vrijeme ofanzive na oslobođenu teritoriju Žumberka

Izvještaj Operativnog štaba NOP i DV za Bosansku Krajinu od 16 oktobra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o situaciji na oslobođenoj teritoriji Bosanske Krajine i potrebi reorganizacije jedinica

Naređenje šefa Privremenog upravnog otseka Vrhovnog štaba NOP 1 DV Jugoslavije od 25 oktobra 1942 god. komandama područja da imaju što potpuniju evidenciju na oslobođenoj teritoriji

Naređenje Privremenog upravnog otseka Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 27 oktobra 1942 god. o preduzimanju oštrih mera za suzbijanje špekulacije na oslobođenoj teritoriji

Uputstvo Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od novembra 1942 god. o organizacionoj strukturi i osnovnim zadacima obaveštajne službe na oslobođenoj i neoslobođenoj teritoriji

Naređenje šefa Privremenog upravnog otseka Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije od 1 novembra 1942 god. komandama područja i sreskim narodnooslobodilačkim odborima o regulisanju kretanja na slobodnoj teritoriji

Uputstvo šefa Privremenog upravnog otseka Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije od 2 novembra 1942 god. Operativnom štabu NOV i PO za Bosansku Krajinu o organizaciji snabdevanja naroda na oslobođenoj teritoriji

Izvještaj štaba Prvog bataljona Slavonskog NOP odreda od 21 studenog 1942 god. Štabu odreda o neprijateljskom upadu na oslobođenu teritoriju i nekim akcijama bataljona

Direktiva Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 22 novembra 1942 god. Glavnom štabu NOV i PO za Hrvatsku o načinu dejstva za slučaj neprijateljske ofanzive na oslobođenu teritoriju

Obaveštenje Moše Pijade od 24 decembra 1942 god. o promeni naziva Pozadinskog otseka Vrhovnog štaba i o nazivima komandi područja na oslobođenoj teritoriji

Naređenje Štaba Osme divizije NOV i PO Hrvatske od 24 prosinca 1942 god. Štabu Četvrte kordunaške NOU brigade da spriječi prodor ustaša na oslobođenu teritoriju

Izvještaj štaba Pete divizije Prvog bosanskog NOU korpusa od 26 decembra 1942 god. štabu korpusa o borbama kod Bronzanog Majdana i Sanskog Mosta i o evakuaciji zaplijenjenog žita na oslobođenu teritoriju

Desetodnevni izveštaj 718. pešadijske divizije od 26. decembra 1942. o vojno-političkoj situaciji, aktivnosti i narastanju partizanskih snaga i slobodne teritorije i četništvu Draže Mihailovića u Bosni

Naređenje Štaba Šeste divizije Prvog korpusa NOV i PO Hrvatske od 29 prosinca 1942 god. podređenim jedinicama da posjednu nove položaje i spriječe prodor neprijatelja na oslobođenu teritoriju Like

Obavještenje Štaba Prve proleterske divizije od januara 1943 god. štabovima brigada o pripremanju neprijatelja za napad na oslobođenu teritoriju

Dopis Komande Papučko-krndijskog područja partizanskim stražama kojim se traži prikupljanje podataka o učiteljima i osobama sa srednjom ili višom stručnom spremom radi otvaranja škola i tečajeva za nepismene na oslobođenom teritoriju

Dopis referenta saniteta III operativne zone komandama Psunjskog i Papučko-krndijskog područja kojim se traži održavanje konferencije s predstavnicima NOO-a u cilju organiziranja zdravstvene službe na oslobođenom teritoriju

Prednacrt Uredbe o organizaciji poštanskog i telefonsko-telegrafskog saobraćaja na oslobođenoj teritoriji izrađen u Vrhovnom štabu NOV i POJ 1 januara 1943 godine

Direktiva Draže Mihailovića od 2. januara 1943. komandantima korpusa za borbu protiv jedinica NOV i POJ na slobodnoj teritoriji zapadne Bosne, Like i Korduna

Izvještaj Štaba Prvog bosanskog NOU korpusa od 3 januara 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o namjerama neprijatelja da poduzme ofanzivu na oslobođenu teritoriju

Obavijest Povjerenstva CK KPH u Zagrebu Okružnome komitetu KPH Krapina o planiranom održavanju Kongresa kulturnih radnika na oslobođenoj teritoriji

Izveštaj političkog komesara 1. proleterske divizije od 6. januara 1943. Vrhovnom štabu NOV i POJ o političkom radu na novooslobođenoj teritoriji

Naređenje šefa Otseka Vrhovnog štaba NOV i POJ za vojne vlasti u pozadini od 9 januara 1943 god. Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa da organizuje vojnopozadinsku službu na oslobođenoj teritoriji zapadne Bosne

Molimo sačekajte, dokumenti se učitavaju...

Fotografije

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Deca u ratu ★ Narodno oslobodilački odbori ★ Borbe u Srbiji 1944. ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ Žene u ratu ★ 13. proleterska udarna brigada Rade Končar ★ Vrhovni štab NOVJ ★ Komunistička partija Hrvatske ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Glavni štab Hrvatske ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. ★ 11. slovenska brigada Miloš Zidanšek ★ 7. banijska divizija NOVJ ★ Bali Kombetar ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. ★ Borbe u Crnoj Gori 1944. ★ Užice ★ Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije ★ Borbe u Makedoniji 1943. ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. ★ Glavni štab Slovenije ★ Zagreb ★ Kičevo ★ Ustanak u Bosni i Hercegovini 1941. ★ Beograd ★ Novo Mesto ★ Bosanski Petrovac ★ Centralni komitet KPJ ★ Glamoč ★ Britanija i Jugoslavija ★ Borbe u Sloveniji 1943. ★ Bugarska u drugom svetskom ratu ★ Borbe u Hrvatskoj 1944. ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Borbe za Istočnu Bosnu 1942. ★ Glavni štab Srbije ★ SSSR i Jugoslavija ★ Borbe u Sloveniji 1944. ★ Jajce ★ AVNOJ ★ Borbe u Lici 1942. ★ Josip Broz Tito ★ Bolnice u oslobodilačkom ratu ★ 1. proleterska udarna brigada ★ Pljevlja ★ 3. udarni korpus NOVJ (1. bosanski) ★ 14. slovenska divizija NOVJ ★ Borbe u Sloveniji 1942. ★ 1. proleterska divizija NOVJ ★ Ustanak u Srbiji 1941. ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Karlovac ★ Operacija Weiss ★ Kultura i umetnost u oslobodilačkom ratu ★ Tuzla ★ Mobilizacija u oslobodilačkom ratu ★ 7. slovenski korpus NOVJ ★ Notranjski partizanski odred ★ Partizanska taktika ★ 2. udarni korpus NOVJ ★ Borbe u Makedoniji 1944. ★ Borbe u Crnoj Gori 1943. ★ Borbe u Crnoj Gori 1942. ★ Hrvatsko domobranstvo ★ Livno ★ Ohrid ★ Borbe u Hrvatskoj 1942. ★ Politički komesari u NOR-u ★ Borbe u Hrvatskoj 1943. ★ Omladina u ratu ★ Ustanak u Crnoj Gori 1941. ★ Ustanak u Hrvatskoj 1941. ★ Ustanak u NDH ★ SKOJ ★ Borbe u Dalmaciji 1942. ★