Srpski dobrovoljački odredi (ljotićevci)

Za ovaj pojam je pronađeno 102 hronoloških zapisa, 12 dokumenata i 4 fotografija.

Događaji

0. 9. 1941 Formiran 1. srpski dobrovoljački odred (Ljotićev), jačine 120 vojnika, i upućen u Grocku.

0. 9. 1941 U s. Bobovu (kod Svilajnca) nedićevci i ljotićevci napali delove 2. šumadijskog NOP odreda i prisilili ih na povlačenje prema Zabarima.

25. 9. 1941 Kod s. Dubona (blizu Mladenovca) delovi Kosmajskog NOP odreda odbili napad jednog Nedićevog dobrovoljačkog odreda i četnika.

0. 10. 1941 Da bi razbili blokadu Požarevca, jedan bataljon nemačkog 741. pešadijskog puka, dva dobrovoljačka odreda, šest četničkih odreda i žandarmi sa teritorije požarevačkog okruga, uz podršku monitora i mađarske dunavske flotile, preduzeli napad na Požarevački NOP odred. Borbe vođene do 20. novembra. Odred je pretrpeo osetne gubitke, većinom zbog osipanja ljudstva, tako da je od 1200 boraca, koliko ih je do tada imao, ostalo oko 150-200.

4. 10. 1941 Kod s. Kravljeg Dola (blizu Požarevca) delovi Požarevačkog NOP odreda napali iz zasede Ljotićev 5. dobrovoljački odred, naneli mu gubitke i prisilili ga na povlačenje ka Požarevcu.

20. 10. 1941 Kod s. Amerića (blizu Sopota) delovi Kosmajskog NOP odreda odbili napad 3. srpskog dobrovoljačkog odreda.

21. 10. 1941 U Kragujevcu 3. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije i Nedićev 5. dobrovoljački odred otpočeli masovno streljanje u kome su pobili oko 7000 ljudi od 16 do 60 godina starosti, kao odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka u borbama protiv partizana. Tada su streljani i politkomesar Kragujevačkog NOP odreda Svetozar Dragović, član KPJ Nada Naumović i direktor gimnazije Milivoje Pavlović, narodni heroj.

25. 10. 1941 Od Kragujevca, Lapova, Topole i Smed. Palanke otpočeo koncentričan napad jedinica nemačke 714. pešadijske divizije i nekoliko Nedićevih i Ljotićevih odreda na 2. šumadijski NOP odred. Posle dvodnevnih borbi kod sela Baničine, D. Rače, Popovića i Miraševca glavnina 2. šumadijskog NOP odreda se povukla prema Rudniku.

2. 11. 1941 Sedmi dobrovoljački odred i Velikomoravska grupa četnika napali Požarevački NOP odred na liniji s. Beranje - s. Bare - s. Kasidol - s. Smoljinac (kod Požarevca) i naneli mu osetne gubitke.

3. 11. 1941 Kod s. Kamenova (blizu Petrovca) 7. dobrovoljački odred i četnici napali delove Požarevačkog NOP odreda. U borbi poginulo 40 boraca Požarevačkog NOP odreda, a neprijatelj imao 13 mrtvih.

5. 11. 1941 Požarevački NOP odred napao Petrovac, koji su branili 6. i 7. dobrovoljački odred. Posle trodnevnih borbi zauzeo Petrovac.

18. 11. 1941 U s. Gložanima (kod Kučeva) Požarevački NOP odred vodio oštru borbu protiv četnika i dobrovoljaca, u kojoj je, pored ostalih, poginuo i komandant tog odreda Veljko Dugošević, narodni heroj. Posle te borbe došlo je do osipanja boraca Požarevačkog NOP odreda.

25. 11. 1941 Otpočeo napad nemačke 342. i delova nemačke 704. pešadijske divizije, četnika, nedićevaca i ljotićevaca preko Ljubovije i Kosjerića u pravcu Užica (sada: Titovo Užice). Istovremeno su delovi nemačke 113. pešadijske divizije iz Kraljeva odbacili Kraljevački NOP odred ka Čačku.

1. 12. 1941 U Arilje ušli delovi nemačke 113. pešadijske divizije i 3. dobrovoljački odred.

3. 12. 1941 Delovi nemačke 717. pešadijske divizije i dobrovoljačkih i četničkih odreda Niške grupe otpočeli napad iz Leskovca ka Lebanu, protiv Jablaničkog i Kukavičkog NOP odreda. U borbi, vođenoj do noći, neprijatelj je prisiljen da se, u neredu, povuče za Leskovac, pretrpevši gubitke od 30 mrtvih i 17 zarobljenih. Naši gubici: 6 mrtvih. Zaplenjeno: 2 mitraljeza, desetina hiljada metaka i drugo oružje i oprema.

18. 12. 1941 Požarevački NOP odred ponovo zauzeo mesto Golubac. gde je razoružao 40 ljotićevaca.

19. 12. 1941 Požarevački NOP odred ponovo zauzeo V. Gradište, koje su branili dobrovoljci i četnici.

3. 1. 1942 Kod s. Bučumeta (blizu Lebana) jedna četa Jablaničkog NOP odreda, posle kraće borbe, odbila napad 2. čete 1. srpskog dobrovoljačkog odreda.

6. 1. 1942 Kod s. Visoke (blizu Titovog Užica) Užički, Čačanski i 2. šumadijski NOP odred vodili borbu protiv četnika i 6. dobrovoljačkog odreda i naneli im gubitke od 8 mrtvih, 17 ranjenih i 1 (oficira) zarobljenog.

15. 1. 1942 Posle petodnevnih borbi kod sela Gole Glave, Družetića, Crniljeva, Konjuše i Oglađenovca (blizu Valjeva), protiv 9. dobrovoljačkog odreda i Kameničkog i Lozničkog četničkog odreda, delovi Valjevskog i Podrinskog NOP odreda probili se preko r. Jadra u rejon s. Poćute.

16. 2. 1942 Kod sela Breježđa, Krčmara, Bačevaca i Leskovice (blizu Valjeva), završene petodnevne borbe delova, nemačke 714. divizije, dobrovoljaca i četnika Koste Pećanca protiv Valjevskog i Suvoborskog NOP odreda u kojima su partizani imali 72 mrtva i veći broj ranjenih boraca.

16. 2. 1942 Kod s. Lučice (blizu Požarevca) jedan dobrovoljački odred okružio i razbio Mlavsku četu Požarevačkog NOP odreda.

26. 2. 1942 U borbi kod s. Rumske (blizu Šapca) delovi Mačvanskog NOP odreda zarobili nekoliko dobrovoljaca.

26. 2. 1942 U oštroj borbi kod sela Kravljeg, Veljeg Polja i Miljkovca (blizu Niša) protiv 12. dobrovoljačkog, 5. oružanog i jednog četničkog odreda i žandarma, Ozrenski NOP odred pretrpeo gubitke od 4 poginula i 20 zarobljenih partizana.

7. 3. 1942 Delovi bugarskog 1. okupacionog korpusa, u sadejstvu sa nedićevcima, ljotićevcima i četnicima (ukupne jačine oko 10-15.000 ljudi), napali Jablanički i Leskovački NOP odred i delove Topličkog NOP odreda. Posle četvorodnevnih borbi Jablanički i Leskovački NOP odred su se iz rejona s. Dobre Vode na pl. Rađanu probili na pl. Pasjaču. Prvog dana borbe kod s. Gazdara (blizu Medvede) poginuo je Zejnel Ajdini, narodni heroj.

10. 3. 1942 Kod s. Kozje (blizu Bele Palanke) srpski 5. dobrovoljački odred napao delove Svrljiškog (Nišavskog) NOP odreda, ali su ovi uspeli da se izvuku prema s. Babinom Kalu, uz gubitke od 1 zarobljenog i 5 ranjenih boraca.

27. 5. 1942 U s. Azbresnici (kod Prokuplja) delovi Jastrebačkog NOP odreda vodili borbu protiv 12. dobrovoljačkog i Bresničkog četničkog odreda i proterali ih ka s. Mramoru.

12. 7. 1942 Nekoliko četničkih odreda, odredi SDS i odred srpskih dobrovoljaca preduzeli operaciju protiv Svrljiškog (Nišavskog) i Ozrenskog NOP odreda na prostoriji pl. Ozrena i Svrljiških planina. Ta operacija (poznata kao -Aćimovićeva ofanziva-) trajala je do kraja. jula. U borbama u rejonu Zelenog vrha, kod s. Vitanovca na Devici, na Kameničkom visu, kod s. Babinog Kala, i s. Kozja i drugde neprijatelj je uspeo da razbije i skoro potpuno uništi oba odreda. U međuvremenu neprijatelj je oko 2600 ljudi streljao ili oterao u zatvore i logore.

1. 8. 1942 U s. Bunuškom Čitluku (kod Leskovca) Leskovački NOP odred razoružao mesne četnike i 4 dobrovoljca.

0. 12. 1942 Između Milana Nedića i Koste Pećanca postignut sporazum o rasformiranju četničkih odreda Koste Pećanca. Ljudstvo tih odreda je do kraja godine ušlo u sastav SDS, SDK i četničkih jedinica Draže Mihailovića.

15. 2. 1943 Udružene nemačke, četničke i jedinice SDS i SDK iz Požarevca, Kučeva, Petrovca i Lapova otpočele koncentričan napad protiv Požarevačkog NOP odreda. Borbena dejstva su trajala, sa kraćim prekidima, oko dva meseca. Požarevački NOP odred je pretrpeo osetne gubitke, kao i partijska organizacija na terenu. Streljan je ili je odveden u logore veći broj ljudi, žena i omladine.

25. 2. 1943 U s. Baroševcu (kod Lazarevca) Rudnička četa 1. šumadijskog NOP odreda napala 2. četu 1. bataljona SDK. Posle dva i po časa borbe četa se, zbog snažnog otpora neprijatelja, povukla. Poginuo je komandant 1. šumadijskog NOP odreda.

28. 2. 1943 Nemački komandujući general i komandant Srbije izdao uputstvo o merama odmazde: za ubijenog nemačkog ili bugarskog vojnika streljati 50 a za ranjenog 25 talaca; za ubijeno lice u službi okupatorskih vlasti, ubijene članove srpske vlade, srpske rukovodeće službenike i oficire SDS i SDK streljati 10, a za ranjene 5 talaca; za napad na objekte može se, prema težini slučaja, streljati do 100 talaca.

6. 4. 1943 U s. Bosuti (kod Aranđelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda, posle šestočasovne borbe, odbili napad nedićevaca, ljotićevaca i nemačkih vojnika a kod s. Brajkovca i s. Lipnja (blizu Lazarevca) napad četnika. Neprijatelj je imao 12 mrtvih i veći broj ranjenih. Gubici odreda: 3 poginula i 2 ranjena.

11. 4. 1943 Kod s. Lisovića (na pl. Kosmaju) nemačke jedinice, delovi SDK i četnici okružili Kosmajsku četu 1. šumadijskog NOP odreda i. u četvoročasovnoj borbi je razbili i većim delom uništili. Poginuo je i politički komesar čete Stjepan Abrlić Stevo, narodni heroj.

17. 4. 1943 U s. Trudelju (kod G. Milanovca) delovi 1, šumadijskog NOP odreda, u noćnoj borbi, ubili 1 nemačkog vojnika i 1 vojnika SDK, a ranili 1 nemačkog vojnika. Gubici odreda: 1 poginuo.

23. 4. 1943 Između s. Drugovca i s. M. Orašja (kod Smedereva) delovi 1. šumadijskog NOP odreda napali iz zasede neprijateljsku kolonu. Poginulo je 5 nemačkih vojnika, 8 ljotićevca i 15 nedićevaca i ranjen ih je veći broj. Zaplenjeno je 28 pušaka i drugog materijala. Odred nije imao gubitaka. Nemački komandujući general i zapovednik Srbije naredio je da se zbog ovoga iseli i spali s. Binovac, muškarci od 16-60 godina upute u Nemačku na prinudan rad, a na mestu prepada strelja 150 zatvorenika iz mladenovačkog i smederevskog sreza koji su se nalazili u zatvoru u Beogradu.

25. 4. 1943 Između s. Umčara i s. Kamendola odred SDK iz Smedereva napao delove 1. šumadijskog NOP odreda, ali su se ovi, posle kraće borbe, bez gubitaka izvukli ka Kosmaju. Ubijeno je i ranjeno oko 50 vojnika SDK.

3. 5. 1943 U s. Nauparu (kod Kruševca), u borbi protiv delova SDK, Rasinski NOP odred ubio 6 vojnika, dok je sam imao 1 ranjenog.

21. 7. 1943 U s. Slatini (kod Kruševca) delovi Rasinskog NOP odreda napali i razbili delove SDS i SDK koji su iz Kruševca pošli u napad. Neprijatelj je imao 4 mrtva i 6 ranjenih.

19. 8. 1943 Na putu Smederevo - s. Kolari Kosmajski NOP odred iz zasede ubio 4 i ranio 4 vojnika SDK.

19. 10. 1943 Kod s. Barajeva (blizu Beograda) Kosmajski NOP odred i 2. bataljon 1. sremskog NOP odreda odbili napad četnika, jedinica SDS i SDK i odbacili ih ka s. Ralji.

3. 2. 1944 Na aerodromu kod Kruševca 2. južnomoravska NO brigada, Zaječarsko-timočki NOP odred i Ozrenski partizanski bataljon napali nemačku posadu, ali se, zbog otpora nemačkih vojnika i zbog intervencije 5. puka SDK iz Kruševa povukli ka pl. Jastrepcu. Zaplenjena je avionska i puščana municija.

26. 2. 1944 Kod s. Lipovice (blizu Vlasotinaca) delovi SDS i SDK i četnici iz Leskovca i Vlasotinaca, uz podršku bugarske avijacije, napali 2. i 5. južnomoravsku NO brigadu. U borbi vođenoj ceo dan neprijatelj je razbijen i odbačen u polazne garnizone. Ostavio je 15 mrtvih.

8. 3. 1944 Na grebenu pl. Biča (kod Priboja) jedan bataljon 5. puka SDK, oko 300 četnika Pribojske brigade, delovi nemačkog 3. puka -Brandenburg- i legije -Krempler- - ukupno oko 1500 vojnika - napali dva bataljona 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ. Posle oštre borbe napad je odbijen a neprijatelj je odbačen u Priboj, uz gubitke od 37 mrtvih, više ranjenih i 1 zarobljenog. Jedinice 4. brigade su imale 9 poginulih i 17 ranjenih boraca.

10. 3. 1944 Iz Priboja i Pljevalja dva bataljona nemačkog 3. puka -Brandenburg-, dva bataljona 5. puka SDK i četnička Pljevaljska i Pribojska brigada izvršili napad na 2. proletersku udarnu diviziju NOVJ. Napad je zadržan na grebenu pl. Biča i kod s. Gotovuše i s. G. Krče, a zatim je neprijatelj odbačen prema Priboju i Pljevljima, uz gubitke od oko 25 mrtvih i ranjenih, dok je 2. divizija imala 5 mrtvih i 17 ranjenih boraca.

16. 3. 1944 Izvršivši prisilnu mobilizaciju, četnički Rasinski i Toplički korpus preduzeli iz Kosanice i gornjeg toka r. Toplice napad na jedinice Štaba južnomoravskih brigada u Toplici i Jablanici. Trebalo je da tim četničkim jedinicama sadejstvuju četnički Jablanički i Kosovski korpus s pravca Jablanice a četnički Resavski korpus preko pl. Jastrepca, dok bi jedinice SDS i SDK i bugarske jedinice zatvarale sve pravce koji izvode u dolinu J. Morave, ne dozvoljavajući jedinicama NOVJ da se prebace na desnu obalu J. Morave. U borbama vođenim do 20. marta jedinice NOVJ su odbile sve napade četnika i proterale ih ka pl. Kopaoniku. Četnici su imali preko 300 mrtvih i veći broj ranjenih, a jedinice NOVJ oko 40 mrtvih. Zaplenjeno: 2 topa, 6 minobacača i veća količina drugog oružja i opreme.

17. 3. 1944 Četvrta krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ i dva bataljona 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ napali na 1. i 2. bataljon 5. puka SDK, četničku Jurišnu brigadu Pavla Đurišića, četničku Pribojsku brigadu, četnički Pribojski odred i muslimansku fašističku milicuju - svega oko 2300 vojnika - koji su branili Priboj. Grad je zauzet, ali ga je neprijatelj sutradan povratio uz pomoć delova nemačkog 3. puka -Brandenburg- i četničke 2. mileševske brigade. Poginulo je oko 100, ranjeno oko 150 i zarobljeno 26 neprijateljskih vojnika, a zaplenjeno je dosta oružja i drugog materijala. Brigade NOV su imale 5 mrtvih i 26 ranjenih boraca.

25. 3. 1944 Kod s. Kaluševića, Crvene gore i s. Opaljenika (blizu Lanjice) 4. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ slomila otpor jednog bataljona bugarske 24. pešadijske divizije i delova 2. puka SDK. Neprijatelj je odbačen prema Ivanjici, uz gubitke od 8 mrtvih i 2 ranjena vojnika.

25. 3. 1944 Kod s. Prilika (blizu Ivanjice) 1. i 2. bataljon 1. udarne krajiške brigade 5. udarne divizije NOVJ slomili otpor 2. bataljona 2. puka SDK i odbacili ga prema s. Lisi uz gubitke od 77 mrtvih i ranjenih. Pored ostalog, zaplenjeni Su 3 p. mitraljeza i 1 mitraljez.

26. 3. 1944 Kod s. Prilika (blizu Ivanjice) 3. i 4. bataljon 1. udarne krajiške brigade 5. udarne divizije NOVJ vodili petočasovnu borbu protiv jednog bataljona bugarske 24. pešadijske divizije i delova 2. puka SDK. Neprijatelj je imao oko 30 mrtvih, a jedinice 1. brigade - 9 mrtvih i 11 ranjenih boraca.

28. 3. 1944 Posle osmodnevnih marševa i borbi 2. proleterska udarna i 5 udarna divizija NOVJ prešle oko 150 km preko planina Zlatibora, Mučnja, Ravne gore, Vrletnice i, delom, Javora i stigle u blizinu r. Ibra. Za vreme marša one su vodile borbu s četničkim Javorškim, 2. ravnogorskim, Požeškim, Zlatiborskim i 2. mileševskim korpusom, četnicima Pavla Đurišića, bugarskom 24. pešadijskom divizijom, nemačkim 3. i 4. pukom -Brandenburg-, 2. i 5. pukom SDK, delovima SDS i SGS i legijom -Krempler-. U tim borbama neprijatelj je imao preko 135 poginulih i više od 100 ranjenih; zarobljeno je 47 četnika. Zaplenjeno: 1 protivtenkovski top, 2 mitraljeza, 4 minobacača, 13 puškomitraljeza, oko 45 pušaka i dosta druge vojničke opreme. Jedinice 2. i 5. divizije su imale 15 mrtvih i 34 ranjena.

16. 4. 1944 Kod s. Katića (blizu Ivanjice) 1. i 4. bataljon 10. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ napali četnički Požeški korpus, Zlatiborsku brigadu četničkog Zlatiborskog korpusa i jedan bataljon SDK. Borba je vođena sve do uveče, kada je neprijatelj odbačen prema Okruglici, s. Visokoj, s. Ljubišu i s. Prilikama. Samo Požeški korpus je imao 6 mrtvih i 4 ranjena četnika.

18. 4. 1944 Na Velikim livadama i kod s. Komadina (blizu Ivanjice) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ odbila novi napad 2. bataljona bugarskog 63. pešadijskog puka. Neprijatelj je odbačen prema s. Budoželji, gde ga je prihvatio 1. bataljon 4. puka SDK.

22. 4. 1944 Kod s. Kušića (blizu Ivanjice) 2. proleterska udarna divizija NOVJ, posle borbe protiv 1. bataljona 4. puka SDK, probila se preko komunikacije Sjenica-Ivanjica. Neprijatelj je imao 8 mrtvih, 10 ranjenih i 18 nestalih. Oštećen je 1 tenk, a zaplenjena su 2 mitraljeza i 8.000 metaka.

1. 5. 1944 Kod s. Ovčinje (blizu Rogačice) 1. krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ slomila otpor četničkog Cerskog korpusa, Grupe račanskih brigada i delova 4. puka SDK, a na Zaroškoj kosi dva bataljona 4. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ, posle oštre borbe, sprečili prodor delova nemačke borbene grupe -Holman- i jednog bataljona bugarske 24, pešadijske divizije od s. Leštanskog ka s. Vujetićima i s. Vardi.

1. 5. 1944 Na liniji Pašina ravan - Debelo brdo - Stubica (kod Valjeva) jedinice 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ i 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ, posle nekoliko napada i protivnapada, slomile otpor četničkog Cerskog korpusa i 4. puka SDK i odbacile ih na Borovnjak. Zarobljena su 24 četnika, a zaplenjeni su 1 mitraljez, 1 p. mitraljez i 25 pušaka.

2. 5. 1944 Na Čikeru i između s. Krstića i s. Vujića (kod Valjeva) 2. proleterska udarna i 3. srpska udarna brigada i 4. bataljon 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, posle oštre borbe, slomili pokušaj četničkog 2. ravnogorskog i Valjevskog korpusa i delova SDS i SDK da se probiju prema s. Crvenom Bregu i s. Mravinjcima.

4. 5. 1944 Na liniji s. Mravinjci - s. Crveni Breg (kod Valjeva) 2. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodila oštru borbu protiv jedinica 4. puka SDK i odbacila ih prema pl. Povlenu. Neprijatelj je imao 2 mrtva i 5 ranjenih vojnika, a jedinice NOVJ 1 ranjenog borca.

11. 5. 1944 Na Šarganu i kod s. Semegnjeva, pri proboju preko komunikacije Užice (sada: Titovo Užice) - Višegrad, jedinice 2. proleterske udarne i 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv delova SDK i četnika Zlatiborskog korpusa i odbacile ih ka s. Kremnima.

29. 5. 1944 U rejonu Čokotinog groba (blizu Kruševca) jedinice četničkog Rasinskog korpusa, potpomognute jednim bataljonom 5. puka SDK, napale 5. srpsku brigadu 21. divizije NOVJ. Napad je odbijen i neprijatelj odbačen ka s. Đunisu.

6. 6. 1944 Kod s. Rače (blizu Kuršumlije) 6. srpska brigada 21. divizije NOVJ dočekala ojačani 3. bataljon 5. puka SDK i jednu četničku brigadu i posle oštre borbe prinudila ih na povlačenje ka Kuršumliji i Lukovskoj Banji. Neprijatelj je imao 10 mrtvih i 15 ranjenih, dok je 6. brigada imala 1 ranjenog komandira čete.

14. 6. 1944 Dvadeset druga divizija NOVJ (bez 8. srpske brigade), ojačana 13. srpskom NO brigadom i bugarskim partizanskim bataljonom -Georgi Dimitrov-, napala Leskovac, koji su branili bugarski vojnici (do jednog puka), bataljon nemačkih vojnika sa četom tenkova i delovi SDK i SDS. Zauzeta je železnička stanica i miniranjem porušena, kao i električna centrala. Zapaljene su 2 cisterne sa benzinom i vagoni. U zoru jedinice NOVJ su se povukle ka pl. Kukavici.

10. 7. 1944 U južnoj Srbiji neprijatelj (četiri nemačka policijska bataljona, bugarska 27. i 29. pešadijska divizija, delovi SDK i RZK, oko 5000 pripadnika šiptarske milicije, 4 grupa četničkih jurišnih korpusa, četnička Rasinsko-toplička grupa i četnički 2. kosovski korpus) otpočeo topličko-jablaničku operaciju protiv 21. udarne 24. i 25. divizije NOVJ, s ciljem da ih nabaci na planine Petrovac, Radan i Majdan, ili da ih potisne na liniju Orlova čuka - Kitka - Lisica - Golak - Prepolac (između Vranja i Podujeva) koju su posele jake balističke snage, i tu okruži i uništi. Jedinice NOVJ (21. udarna 24. i 25. divizija, NOP odredi i jedinice komandi vojnih područja) vodeći ođbrambene borbe (do 4. avgusta) povukle su se do linije Kitka - s. Velja Glava - Orlova čuka, odakle su prešle u protivnapad i za kratko vreme proterale neprijatelja sa slobodne teritorije Jablanice, Puste reke i Toplice. U tim borbama su obostrani gubici bili veliki.

22. 7. 1944 U s. Binovcu (kod Mladenovca) Kosmajski NOP odred vodio borbu protiv četnika i delova SDK, Poginula su 3 četnika. Odred je imao 2 ranjena borca.

27. 7. 1944 Sa pravca Rađevske česme 1. dobrovoljački puk SDK. sa 5 nemačkih tenkova, napao delove 24. divizije NOVJ u rejonu s. Lipovice (kod Lebana), a oko 1.660 neprijateljskih vojnika, sa 6 tenkova, napalo jedinice 21. udarne divizije NOVJ na položajima s. D. Oruglica - s Gagince - s. Melovo. Jedinice 21. divizije, posle borbe vođene ceo dan, noću su se prebacile u rejon pl. Kukavice, dok su jedinice 24. divizije, odstupivši do G. Oruglice, izvršile protivnapad, proterale neprijatelja i izbile jugoistočno od s. Lipovice. Neprijatelj je imao 10 mrtvih i veći broj ranjenih, a jedinice NOVJ - 2 ranjena borca.

0. 8. 1944 Na istočnim padinama Maglen-planine (kod Knjaževca) Timočki i Niški NOP odred sukobili se sa oko 600 vojnika SDK iz zaječarskog garnizona. Ubijeno je i ranjeno oko 30 neprijateljskih vojnika. Gubici NOP odreda: 6 poginulih i 23 ranjena borca.

6. 8. 1944 Između s. Bučumeta i s. Slišana (kod Lebana) 11. i 15. srpska brigada 24. divizije NOVJ napale na oko 350 vojnika SDS i SDK. Posle četvoročasovne borbe neprijatelj je prisiljen na odstupanje ka Lebanu, uz gubitke od 23 mrtva, 35 ranjenih i 3 zarobljena. Gubici jedinica NOVJ: 6 mrtvih i 11 ranjenih.

11. 8. 1944 U s. Prekopčelici (kod Lebana) 15. srpska brigada 24. divizije NOVJ napala četničku Resavsku brigadu i proterala je ka Lebanu. Poginulo je 20 četnika, među kojima i komandant brigade. Gubici 15. brigade: 3 ranjena borca. Istovremeno je 11. srpska brigada te divizije porušila prugu Leskovac-Grdelica i srušila voz, a zatim kod s. Radonjiče napala četu SDK, nanela joj gubitke od 5 mrtvih i proterala je ka Leskovcu. Brigada nije imala gubitke.

14. 8. 1944 U s. Miroševcu (kod Leskovca) 11. srpska brigada 24. divizije NOVJ napala bataljon SDK i proterala ga ka Leskovcu, nanevši mu gubitke od 10 mrtvih, oko 40 ranjenih i 2 zarobljeno (a ona imala jednog ranjenog borca).

21. 8. 1944 Kod s. Jelašnice (na pruzi Knjaževac-Zaječar) 20. srpska brigada 23. udarne divizije NOVJ srušila železnički most i napala na oko 600 vojnika SDK. Poginulo je 20 a ranjeno više neprijateljskih vojnika. Brigada je imala 6 mrtvih i 8 ranjenih boraca.

27. 8. 1944 Kod s. Valakonja (blizu Boljevca) jedinice 25. divizije NOVJ napale četnički Jurišni korpus istočne Srbije, te ga većim delom razbile i počele goniti preko r. Crnog Timoka. Tada ih je iznenada napalo oko 1000 nemačkih vojnika i pripadnika SDK i RZK. Posle oštre borbe, vođene do podne, jedinice NOVJ su se povukle ka pl. Rtnjui Lisovačkim planinama. Poginulo je 150 četnika i 20 nemačkih vojnika, a 35 četnika je zarobljeno. Gubici 25. divizije NOVJ: 15 mrtvih i 32 ranjena borca.

1. 9. 1944 Kod s. Rupaljeva, s. Visibabe i s. Rasne (blizu Požege) 1. i 5. bataljon 3. proleterske (krajiške) udarne brigade 1. proleterske udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv četničke 2. požeške brigade i jedne čete SDK i odbacili ih prema Požegi, koju su zauzeli oko 24 časa. Neprijatelj je imao 8 mrtvih, 14 ranjenih i 3 zarobljena vojnika. Istovremeno su 2. i 4. bataljon te proleterske brigade razbili četnike na Gradini i u s. Sevojnu (kod Titovog Užica), nanevši im gubitke od 10 poginulih, 10 ranjenih i 9 zarobljenih.

6. 9. 1944 Saveznička avijacija bombardovala Leskovac. Poginulo preko 500 nemačkih vojnika, preko 200 četnika, oko 300 vojnika SDK i preko 1000 građana. Materijalna šteta velika.

7. 9. 1944 Posle teške jednodnevne borbe 23. udarna divizija NOVJ zauzela Zaječar. Grad je branilo oko 5000 nemačkih vojnika, pripadnika SDS i SDK i četnika. U toku borbe iz Bora je došlo pojačanje od 7 tenkova i 12 kamiona s nemačkim vojnicima. Oko 3000 četnika koji su sa pravca Belog brega pokušali intervenciju potpuno su razbijeni, ali je neprijatelj to iskoristio pa se delom snaga izvukao ka Boru. U tim borbama je neprijatelj pretrpeo gubitke od 370 mrtvih i oko 1.000 zarobljenih, dok je 23. udarna divizija imala 24 mrtva i 60 ranjenih boraca. Zaplenjeno je: 3 minobacača, 20 mitraljeza, 20 p. mitraljeza, 500 pušaka, velika količina municije, hrane i drugog ratnog materijala.

7. 9. 1944 Na Lokvicama (na pl. Kopaoniku) Ibarski NOP odred odbio napad oko 1.200 nemačkih vojnika, pripadnika SDS i SDK i četnika i odbacio ih ka Raškoj.

10. 9. 1944 Četvrta proleterska (crnogorska) udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ napala na Kruševac, koji je branilo oko 3000 nemačkih vojnika i pripadnika SDK i četnika. Brigada je u jednodnevnoj borbi bila prodrla u grad, ali se, zbog pristiglog pojačanja od Kraljeva (oko 2000 nemačkih vojnika), morala povući na liniju Čukar-Zimovnik-Ždrepčevica. Neprijatelj je imao 98 mrtvih i veći broj ranjenih. Zarobljena su 24 četnika i 1 nemački oficir. Uništen je 1 tenk. Brigada je imala 4 mrtva i 20 ranjenih boraca i rukovodilaca.

10. 9. 1944 Jedinice 24. divizije NOVJ napale na Leskovac, koji je branilo oko 1200 nemačkih vojnika sa 30 tenkova, dva puka SDK (oko 1800 vojnika), 400 vojnika RZK i 850 vojnika SDS i četnika. Posle šestočasovne borbe, zbog snažnog otpora neprijatelja, jedinice 24. divizije su se povukle zapadno od grada. Poginulo je i ranjeno 150 neprijateljskih vojnika, dok se oko 150 četnika i vojnika SDS i SDK predalo. Oštećena su 2 tenka i uništena 2 kamiona. Divizija je imala 3 mrtva i 18 ranjenih boraca.

12. 9. 1944 Kod s. Mionice (blizu Valjeva) 1. i 4. bataljon 3. proleterske (ličke) udarne brigade 6. proleterske divizije NOVJ -Nikola Tesla- vodili borbu protiv oko 260 nemačkih vojnika i 20 pripadnika SDK i odbacili ih prema s. Divcima. Neprijatelj je imao 4 mrtva i 2 zarobljena, a 3. brigada 2 mrtva i 6 ranjenih boraca.

13. 9. 1944 Otpočeo napad 21. udarne divizije NOVJ na neprijateljski garnizon u Požegi (jedan bataljon nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, dva bataljona SDK i nešto četnika). Posle dvodnevnih borbi napad je obustavljen. Prema nepotpunim podacima, neprijatelj je imao 94 poginula, veći broj ranjenih i 12 zarobljenih vojnika, a jedinice 21. divizije 25 mrtvih i oko 75 ranjenih boraca.

14. 9. 1944 Na pl. Medvedniku, posle oštre borbe, 16. i 36. udarna divizija 12. udarnog korpusa NOVJ odbila napad četnika 4. grupe jurišnih korpusa, četničkog Zlatiborskog korpusa i 3. puka SDK.

18. 9. 1944 Posle četvorodnevnih borbi jedinice 1. proleterskog udarnog korpusa NOVJ oslobodile Valjevo, koje su branili 2. bataljon nemačkog 2. policijskog puka, 4. puk SDK, delovi SDS i četnici Valjevskog korpusa. U tim borbama je, između ostalih, poginuo komandir voda 1. proleterske (ličke) NOU brigade Bogdan Bolta, narodni heroj.

19. 9. 1944 Otpočeo napad 13. i 17. srpske brigade 24. divizije NOVJ na Leskovac, koji su branili oko 500 nemačkih vojnika sa 8 tenkova, jedan puk SDS, jedan bataljon SDK, i četnici. U borbama vođenim do 21. oktobra, jedinice NOVJ su uspele da ovladaju spoljnom odbranom grada, ali su se, zbog nedostatka municije i zbog snažnog otpora neprijatelja, morale povući zapadno i jugozapadno od grada. Gubici jedinica NOVJ: 3 mrtva i 28 ranjenih. Neprijateljski gubici nepoznati.

22. 9. 1944 Kod Preseke (blizu Aranđelovca) delovi 3. bataljona 4. krajiške udarne brigade i dva bataljona 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv 300 nemačkih vojnika i oko 100 pripadnika SDK koji su pokušali da se od s. Kopljara probiju u Aranđelovac. Jedinice 5. divizije odbacile su neprijatelja prema Mladenovcu i zaplenile nekoliko pušaka. One su imale 6 ranjenih boraca.

24. 9. 1944 Posle oštre borbe protiv 600-700 nemačkih vojnika i pripadnika RZK, SDS i SDK, jedinice 16. udarne divizije NOVJ oslobodile Loznicu, a neprijatelja odbacile ka Lešnici. Neprijatelj je imao više od 100 mrtvih i ranjenih vojnika. Istoga su dana delovi te divizije oslobodili Banju Koviljaču, iz koje se, ne primivši borbu, povuklo oko 100 četnika.

26. 9. 1944 Na odseku Lešnica - pl. Cer, posle višečasovne borbe, jedinice 12. udarnog korpusa NOVJ slomile otpor četničke 4. grupe jurišnih korpusa, četničkog Korpusa gorske garde, puka RZK, bataljona SDK i bataljona nemačkog 5. policijskog puka (podržanih sa 5 tenkova), zauzele Lešnicu, ovladala pl. Cerom i prodrle u Mačvu i Pocerinu, do linije s. Badovinci - s. Zminjak - s. Dobrić - s. Slatina. Neprijatelj se glavninom povukao prema Bogatiću i Šapcu, a delom preko r. Drine, u istočnu Bosnu.

26. 9. 1944 Četnici i SDK ponovo ovladali Sjenicom, iz koje su se povukle jedinice 37. udarne divizije NOVJ.

28. 9. 1944 U s. Bogosavcu, s. Lipolistu i s. Dublju (kod Šapca) 1. i 2. vojvođanska udarna brigada 16. udarne divizije NOVJ napale nemačke vojnike, četnike i pripadnike SDK. Brigade su Lipolist i Bogosavac zauzele posle tročasovne borbe protiv oko 400 pripadnika SDK, a Dublje uveče. Neprijatelj je imao oko 30 mrtvih i 15 zarobljenih. Zaplenjena su 3 p. mitraljeza, dvoja kola municije i dr. Jedinice 16. divizije su imale 2 poginula i 10 ranjenih boraca.

1. 10. 1944 Kod manastira Gornjaka (na komunikaciji Bor-Petrovac) 14. srpska brigada 23. divizije NOVJ razbila posadu SDK i proterala je ka Petrovcu, zatim na više mesta porušila komunikaciju.

1. 10. 1944 Na prostoriji pl. Venčac - Velika bara - Kapetanovi stanovi 1. krajiška udarna brigada i jedan bataljon 4. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ i Kosmajski NOP odred napali na bataljon nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i bataljon SDK i posle oštre borbe odbacili ih ka Topoli i u s. Parcane. Neprijatelj je imao 27 mrtvih i 2 zarobljena, a zaplenjeno mu je 10 pušaka. Jedinice 5. divizije imale su 6 mrtvih i 16 ranjenih boraca.

2. 10. 1944 U okolini Leskovca 13. srpskoj brigadi 24. divizije NOVJ predalo se 67 četnika i 2 vojnika SDK sa 63 puške i 6 p. mitraljeza.

4. 10. 1944 U borbama (započetim prethodnog dana) protiv nemačkih vojnika i pripadnika SDS i SDK koji su se iz Leskovca probijali ka Grdelici 15. srpska brigada 47. divizije NOVJ pretrpela gubitke od 5 mrtvih i 20 ranjenih boraca.

6. 10. 1944 Nemački vojnoupravni komandant Jugoistoka general Felber razrešio dužnosti vladu Milana Nedića a Srbiju proglasio nemačkom ratnom zonom. Vlada Milana Nedića i jedinice SDK napustile Beograd i povukle se u Austriju.

9. 10. 1944 Jedinice 11. i 16. udarne divizije 12. udarnog korpusa NOVJ ponovo izvršila napad na oko 3.000 nemačkih vojnika i pripadnika SDK i SDS u Obrenovcu i uspele da ovladaju spoljnom odbranom grada. Međutim, pošto su imale zadatak da što pre krenu ka Beogradu, one su prekinule napad. Neprijatelj je imao velike gubitke. Zaplenjena je izvesna količina oružja, municije i drugog materijala, a uništena su 2 tenka i 4 kamiona. Jedinice 12. korpusa imale su 40 mrtvih i 76 ranjenih boraca.

10. 10. 1944 U s. Bečmenu (kod Zemuna) 1. bataljon 10. vojvođanske NOU brigade napao oko 250 vojnika SDK. Posle tročasovne borbe, zbog pristizanja pojačanja neprijatelju, bataljon se povukao. Istoga je dana jedna četa toga bataljona napala neprijateljsko bočno osiguranje od 70 vojnika SDK i ubila 6 a više njih ranila. Zaplenjeno: 3 p. mitraljeza, nekoliko pušaka i bombi i druga ratna oprema.

11. 10. 1944 Savlađujući žilav otpor nemačkih vojnika i pripadnika SDK i SDS, jedinice 11. i 16. udarne divizije 12. udarnog korpusa NOVJ i delovi 2. proleterske (ličke) udarne brigade 6. proleterske divizije -Nikola Tesla- 1. proleterskog udarnog korpusa NOVJ ovladali linijom Jasenak - s. Moštanica - s. Sremčica i nastavili prodiranje ka Beogradu. U s. Sremčici je poginulo 15 i zarobljeno 10 nemačkih vojnika. Zaplenjeni su 2 p. mitraljeza, 2 automata i 1 pištolj.

11. 10. 1944 U borbama, započetim predhodnog dana, protiv četnika, vojnika SDK i RZK, podržanih sa 8 nemačkih tenkova iz Kruševca i Trstenika, 4. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ ubila 50 i. ranila veći broj neprijateljskih vojnika, uništila 1 i oštetila 2 tenka i odbacila neprijatelja ka Kruševcu i Trsteniku.

22. 10. 1944 Na komunikaciji Novi Pazar - Sjenica jedinice 37. udarne divizije NOVJ, 7. omladinske udarne brigade -Budo Tomović- 3. udarne divizije NOVJ i Sjeničkog NOP odreda vodile borbu protiv snaga SDK i otjbile ih ka s. Dugoj Poljani.

27. 10. 1944 U s. Miloševom Dolu i na pl. Jadovniku 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada 37. udarne divizije NOVJ i Zlatarski NOP odred vodili borbu protiv jedinica nemačke Grupe armija -E-, delova SDK i četnika koji su se probijali od Sjenice do Prijepolja. Posle oštre borbe neprijatelj se probio prema Prijepolju.

29. 10. 1944 Nemačke jedinice, snage SDK i četnici, odbacivši jedan bataljon 3. proleterske sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ iz s. Miloševog Dola, ušli u Prijepolje i izbili na desnu obalu r. Lima.

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

Naredba Milana Nedića od 21. novembra 1941. o obrazovanju jedinstvene komande za četničke, ljotićevske i nedićevske jedinice

Saopštenje štaba Požarevačkog NOP odreda od 29 novembra 1941 god. povodom ujedinjenja napada Nemaca, nedićevaca, ljotićevaca i četnika Draže Mihailovića na Požarevački NOP odred

Izveštaj načelstva beogradskog okruga od 3. juna 1943. Šefu Nedićeve SDB o zločinima Nemaca, ljotićevaca i beogradske specijalne policije u mladenovačkim selima Šepšinu i Duboni

Izveštaj komandanta Srpske državne straže od 11 juna 1943 god. šefu Srpske državne bezbednosti o držanju dobrovoljačkih odreda u borbama sa partizanima

Zapovest komandanta Cersko-majevičke grupe korpusa od 22. marta 1944. komandantima letećih brigada da ne napadaju ljotićevce

Izveštaj 1. bataljona od 5. aprila 1944. komandantu 4. Ljotićevog puka o borbama na Ibru protiv NOVJ od 25. marta do 5. aprila

Izveštaj štaba Druge proleterske divizije od 9 aprila 1944 god. štabu Pete NOU divizije o borbama protiv četnika i ljotićevaca na prostoriji Kaona - Gornji Dubac

Izveštaj 1. bataljona od 26. aprila 1944. komandantu 4. Ljotićevog puka o borbama protiv jedinica NOVJ od 15. do 26. aprila

Izveštaj Kosmajskog NODŽ odreda od 24 avgusta 1944 god. Okružnom komitetu KPJ za Mladenovac o borbama sa četnicima i ljotićevcima kod Seone, Dražnja i Kamendola

Izveštaj Štaba Dvadeset četvrte NO divizije od 29 avgusta 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Srbije o borbama protiv četnika, nedićevaca, ljotićevaca i belogardejaca kod Leskovca

Izveštaj Štaba Dvadeset treće NOU divizije od 29 septembra 1944 god. Štabu Četrnaestog korpusa NOVJ o borbama protiv četnika i ljotićevaca u okolini Žagubice

Naređenje komandanta SS policije od 9. aprila 1945. Srpskom dobrovoljačkom korpusu za dejstva na području Ilirske Bistrice

Fotografije

Povezane odrednice

Zaječar ★ Zasede u oslobodilačkom ratu ★ Borbe u Srbiji 1942. ★ Pavle Đurišić ★ Bugarska u drugom svetskom ratu ★ Zlatiborski korpus JVuO ★ Kragujevac ★ Ustanak u Srbiji 1941. ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ 4. grupa jurišnih korpusa JVuO ★ Četnici u ustanku ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Lebane ★ 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada ★ Mladenovac ★ 3. srpska udarna brigada ★ Lazarevac ★ Beogradska operacija ★ Leskovac ★ Podujevo ★ Borbe na Kosovu i Metohiji ★ Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu ★ Nemački zločini u Jugoslaviji ★ 12. vojvođanski korpus NOVJ ★ 2. šumadijski partizanski odred ★ Divizija Brandenburg ★ Ozrenski partizanski odred (Srbija) ★ 24. srpska divizija NOVJ ★ Beograd ★ Streljanja u oslobodilačkom ratu ★ Borbe u Srbiji 1945. ★ Rasinski korpus JVuO ★ Cerski korpus JVuO ★ Knjaževac ★ Užice ★ Bitka za Srbiju ★ Srpska državna straža (nedićevci) ★ Priboj ★ Šabac ★ 5. krajiška udarna divizija NOVJ ★ Kosmajski partizanski odred ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Ivanjica ★ Kruševac ★ Jablanički partizanski odred ★ 2. proleterska divizija NOVJ ★ Aranđelovac ★ Paul Bader ★ Požarevac ★ Borbe u Srbiji 1944. ★ Sjenica ★ 4. krajiška udarna brigada ★ Milan Nedić ★ 23. srpska udarna divizija NOVJ ★ 15. srpska brigada ★ Kraljevo ★ 13. srpska brigada ★ Prijepolje ★ Užička Požega ★ Kukavički (leskovački) partizanski odred ★ 1. proleterski korpus NOVJ ★ 11. srpska brigada ★ 37. sandžačka divizija NOVJ ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ 2. ravnogorski korpus ★ Smederevo ★ Niš ★ Borbe u Srbiji 1943. ★ Valjevo ★ 1. krajiška udarna brigada ★ Požarevački partizanski odred ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ 16. vojvođanska divizija NOVJ ★ 1. šumadijski partizanski odred ★