Vis u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 72 hronoloških zapisa, 132 dokumenata i 112 fotografija.

Događaji

16. 10. 1941 U Komiži (na o. Visu) MK KPH organizovao paljenje tvornice sardina -Mardešić-.

10. 12. 1941 U Komiži (na o. Visu), pod rukovodstvom MK KPH održane demonstracije žena protiv fašizma, za veće plate, hleb itd.

30. 9. 1942 Formiran SNO odbor za o. Vis.

15. 8. 1943 Na o. Visu grupa od 15 članova KPJ i SKOJ-a razoružala 7 italijanskih mornara osmatračke stanice Hum. Italijanske vlasti Su sutradan uhapsile 50 talaca (te njih 20 streljale 20. avgusta).

0. 9. 1943 Po naređenju Štaba 4. operativne zone NOV i PO Hrvatske formirana Komanda vojnog područja za otoke Brač, Hvar, Vis i Šoltu (početkom novembra preimenovana u Komandu Srednjodalmatinskog otočkog područja).

21. 9. 1943 Na ostrvima Braču, Hvaru, Visu i Šolti po naređenju GŠ NOV i PO za Hrvatsku, formirana 1. otočka brigada (12. dalmatinska brigada 26. divizije NOVJ).

17. 10. 1943 Na ostrvo Vis saveznici dopremili brodovima: 200 tona hrane, 10 tona sanitetskog materijala, 10 tona benzina i nafte, 30.000 pari odeće, 10.000 pušaka, 100 mitraljeza, 6 topova, 100 tona municije i 6 radio-stanica za potrebe jedinica NOV i POJ.

22. 11. 1943 Iz Zadra delovi nemačke 114. lovačke i 264. pešadijske divizije otpočeli desant na severnodalmatinska ostrva. Posle dvodnevnih borbi Otočki NOP odred se povukao sa o. Ugljana i o. Pašmana na ostrva Dugi otok i Kornat. Do 25. novembra neprijatelj se iskrcao i na ostrva Rivanj, Sestrunj i Iž, a mornaričke jedinice 3. pomorsko-obalskog sektora Mornarice NOVJ se prebacile: na o. Vis.

9. 12. 1943 VŠ NOV i POJ naredio GŠ NOV i PO za Hrvatsku da odmah otpočne prebacivanje teških ranjenika na ostrva, a prvenstveno na Vis, odakle će biti prebačeni brodovima za Italiju.

19. 12. 1943 Na o. Visu održani izbori za NO odbore.

22. 12. 1943 S Pelješca izvršili desant na o. Korčulu 750. puk nemačke 118. lovačke divizije, delovi 668. artiljerijskog puka, bataljon -Brandenburgs i četa tenkova. Ostrvo su branili 13. dalmatinska brigada 26. divizije NOVJ, 1. prekomorska brigada i Korčulanski NOP odred, a 23/24, decembra su stigla i dva bataljona 1. dalmatinske udarne brigade 9. divizije NOVJ sa o. Visa. Pod pritiskom nadmoćnog neprijatelja, sve jedinice NOVJ su se noću 24/25. decembra i sledećih noći povukle na ostrva Vis i Hvar. Pretrpevši osetne gubitke: od 1057 boraca 13. brigade evakuisano je samo 525, dok je 1. prekomorska brigada imala oko 300 ljudi izbačenih iz stroja. Prema nepotpunim podacima, nemačke jedinice su imale oko 100 mrtvih i ranjenih.

31. 12. 1943 Na o. Mljet iskrcao se sa Pelješca 3. bataljon 750. puka nemačke 118. lovačke divizije, a delovi 13. dalmatinske brigade 26. divizije NOVJ i Orjenskog NOP odreda povukli se na o. Vis.

0. 1. 1944 Po odobrenju vrhovnog komandanta NOV i POJ maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, na o. Vis stigao britanski Armijski komandos br. 1.

0. 1. 1944 Po naređenju Štaba 8. korpusa NOVJ, posle povlačenja njegovih delova na o. Vis, na ostrvima Braču, Hvaru, Korčuli, Mljetu, Lastovu i poluostrvu Pelješcu formirani mali NOP odredi, koji su nosili nazive po istoimenim ostrvima i poluostrvu.

2. 1. 1944 Štab Mornarice NOVJ uputio predlog Vrhovnom štabu NOV i POJ i Štabu 8. korpusa NOVJ da se o. Vis, kao značajan i odlučujući objekt na Jadranu, brani jačim snagama NOVJ.

4. 1. 1944 VŠ NOV i POJ naredio Štabu Mornarice NOVJ da o. Vis brane dve brigade jačine oko 2.500 ljudi.

5. 1. 1944 VŠ NOV i POJ naredio GŠ NOV i PO za Hrvatsku: da deo opreme pristigle sa o. Visa doturi jedinicama pri VŠ; da prihvati ranjenike iz Slovenije i da ih, u sporazumu sa GŠ NOV i PO za Sloveniju, uputi u Italiju ili zadrži na svom području.

10. 1. 1944 Štab Mornarice NOVJ i Oblasni komitet KPH za Dalmaciju obavestili VŠ NOV i POJ da je na o. Vis stigao britanski general Miles. Ovaj general moli za odobrenje da se na o. Vis iskrca 150 savezničkih vojnika i predlaže da se o. Lastovo zauzme zajedničkim snagama a potom na njemu uspostavi zajednička posada.

10. 1. 1944 Nemački borbeni čamci zaplenili nenaoružani transportni brod Mornarice NOVJ, od 450 tona nosivosti, kojinj je iz Palerma (u Italiji) prebacivan na o. Vis materijal koji su saveznici slali jedinicama NOVJ. Brod je sproveden u Velu Luku na o. Korčuli, gde su ga saveznički avioni potopili.

12. 1. 1944 Na o. Brač se iskrcala dva bataljona 738. puka nemačke 118. lovačke divizije a na o. Šoltu 2. bataljon 893. puka nemačke 264. pešadijske divizije. Snage 26. divizije 8. korpusa NOVJ povukle su se s tih ostrva na o. Vis.

13. 1. 1944 VŠ NOV i POJ obavestio Štab Mornarice NOVJ da odobrava dolazak 150 britanskih vojnika na o. Vis radi ispomoći jedinicama NOVJ u odbrani ovog ostrva i radi napada na o. Lastovo i na susedne luke, s tim da civilna pozadinska vlast mora biti sastavljena isključivo od jugoslovenskih građana.

17. 1. 1944 Štab Mornarice NOVJ uputio VŠ NOV i POJ i Štabu 8. korpusa NOVJ predlog da se odobri još jedna brigada za odbranu o. Visa, izrazivši čvrsto u veren je da se o. Vis s tim snagama može odbraniti od napada nemačkih snaga.

18. 1. 1944 VŠ NOV i POJ naredio Štabu Mornarice NOVJ: da sa o. Hvara evakuiše jedinice NOVJ na kopno; da svestrano ispita mogućnost odbrane o. Visa i eventualne prinudne evakuacije jedinica NOVJ sa ovog ostrva.

19. 1. 1944 Štab Mornarice NOVJ uputio Vrhovnom štabu NOV i POJ izveštaj u vezi sa odbranom o. Visa. U njemu ističe da su moguća dva rešenja: ili ostrvo uporno braniti sa dovoljnim snagama (oko 3 brigade) ili ga što pre napustiti, jer ostaviti manje snage značilo bi najveću opasnost; ostrvo se svaki dan sve bolje utvrđuje, a moral jedinica je dobar. Najzad ga moli da donese definitivnu odluku i naredi da ostrvo brane tri brigade.

19. 1. 1944 Na o. Hvar se iskrcao 2. bataljon 738. puka nemačke 118. lovačke divizije. Jedinice 26. divizije 8. korpusa NOVJ povukle su se sa o. Hvara na o. Vis.

25. 1. 1944 Po odobrenju VŠ NOV i POJ iz Italije je na o. Vis prebačeno 200 britanskih vojnika (-komandosa-), specijalno obučenih za pomorsko-desantne operacije.

29. 1. 1944 GŠ NOV i PO za Hrvatsku izvestio depešom VŠ NOV i POJ da ne može prebacivati ranjenike preko Hrvatskog primorja za Vis i Italiju jer je neprijatelj poseo Hrvatsko primorje i prekinuo sve veze sa o. Visom.

31. 1. 1944 Na o. Visu, sa odobrenjem VŠ NOV i POJ, održan sastanak predstavnika Štaba mornarice NOVJ i Štaba 26. divizije NOVJ sa predstavnicima Štaba savezničkog komandosa. Govorilo se o zajedničkoj odbrani o. Visa i o zajedničkim ofanzivnim operacijama protiv nemačkih posada na susednim ostrvima.

31. 1. 1944 Delovi 891. puka nemačke 264. pešadijske divizije zauzeli o. Ugljan, sa koga su se mornaričke jedinice NOVJ povukle na o. Vis.

1. 2. 1944 Delovi 891. puka nemačke 264. pešadijske divizije zauzeli o. Iž i o. Dugi otok, s kojih su se mornaričke jedinice NOVJ povukle na o. Molat i o. Vis.

26. 2. 1944 Po odobrenju vrhovnog komandanta NOV i POJ maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, na o. Vis stigao britanski mornarički komandos br. 43, jačine 500 ljudi.

27. 2. 1944 VŠ NOV i POJ naredio Štabu mornarice da na o. Visu otvori artiljerijsku školu. Deo slušalaca poslaće vojna misija NOV i POJ pri savezničkoj komandi u Bariju (u Italiji).

4. 3. 1944 Na o. Vis stigao britanski general Tom Čerčil, da bi ovde, kao najstariji saveznički komandant, objedinjavao dejstva savezničkih snaga i snaga NOV i POJ.

19. 3. 1944 Savezničke jedinice sa o. Visa izvršile desant na o. Šoltu koju je branila posada jačine jedne čete iz nemačke 264. pešadijske divizije. Zarobljenoje 100 vojnika i 2 oficira, dok je ostatak posade poginuo.

22. 3. 1944 Dva bataljona 1. dalmatinske udarne brigade 26. divizije NOVJ i jedan saveznički komandos sa o. Visa izvršili desant na o. Hvar. U borbama vođenim do 25. marta protiv delova 738. puka nemačke 118. lovačke divizije oni su zarobili 131 nemačkog vojnika i 2 oficira a sami su imali 4 mrtva i 12 ranjenih boraca. Bataljoni su se na o. Hvaru zadržali do 31. marta, kada su se, sa zbegom i novodošlim borcima, povukli na o. Vis.

22. 3. 1944 Dvanaest nemačkih aviona bombardovali s. Komižu na o. Visu Uništen je patrolni čamac PČ 70 iz Viške flotile 4. pomorsko-obalskog sektora Mornarice NOVJ, a poginula su 3 i ranjena 33 lica.

28. 3. 1944 Nemačka avijacija bombardovala o. Vis. Potopljeno je 5 i oštećeno 8 motornih jedrenjaka. Poginulo je 6 partizana i 6 britanskih vojnika.

6. 4. 1944 Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito uputio direktivu Štabu 26. divizije 8. korpusa NOVJ: obaveštava da na o. Vis dolazi jedan član VŠ NOV i POJ da učestvuje u izradi plana za napade jedinica 26. divizije NOVJ na ostrva, naređuje da se izvrše pripreme pre njegovog dolaska a da napadi počnu što pre.

10. 4. 1944 Sa o. Visa dva ojačana bataljona 11. dalmatinske brigade i bataljon 1. dalmatinske udarne brigade 26. divizije NOVJ izvršili desant na o. Mljet. U dvodnevnim oštrim borbama oni su razbili nemačku posadu (dve čete 750. puka nemačke 118. lovačke divizije), a zatim se noću 2223. aprila povukli na o. Lastovo. Prema nepotpunim podacima neprijatelj je u tim borbama imao 96 mrtvih i 46 zarobljenih vojnika, a desantne snage 25 mrtvih i 76 ranjenih boraca.

12. 4. 1944 U nemačkoj Vrhovnoj komandi, pod rukovodstvom vođe Trećeg Rajha Adolfa Hitlera, počela dvodnevna konferencija na kojoj je razmatrano pitanje nemačkog desanta na o. Vis. Doneta je odluka da se, zbog nedostataka odgovarajućih pomorskih i vazdušnih snaga, desant na o. Vis odloži, a konačno rešenje donese tek posle svestrane procene dalmatinske odbrambene zone.

21. 4. 1944 Sa o. Visa glavnina 26. divizije NOVJ izvršila desant na o. Korčulu. Otok su branila dva ojačana bataljona 750. puka nemačke 118, lovačke divizije. U borbama do 24,. aprila savladana je nemačka posada u rejonu s. Blata i s. Vele Luke, a zatim su se noću 24/25. aprila jedinice 26. divizije NOVJ povukle na o. Vis. Prema nepotpunim podacima 26. divizije NOVJ neprijatelj je imao 297 poginulih i 459 zarobljenih vojnika. Gubici desantnih snaga: 48 mrtvih i 184 ranjena borca.

25. 4. 1944 VŠ NOV i POJ uputio depešu Štabu 29. udarne divizije NOVJ: obaveštava da su jedinice 26. divizije izvele desant na o. Korčulu i da bi bilo potrebno da jedinice 28, udarne divizije pokušaju prodor ka obali, gde bi im se doturila veća količina materijala sa o. Visa.

10. 5. 1944 Sa o. Visa 1. dalmatinska udarna brigada 26. divizije NOVJ izvršila desant na o. Šoltu. U jednodnevnoj borbi ona je uništila nemačku posadu (dve ojačane čete 892. puka 264, pešadijske divizije) u Grohotama, a u uvali Rogač razbila neprijateljsko pojačanje (oko 200 vojnika) koje je pristiglo iz Splita, pa se u toku noći povukla na o. Vis. Neprijatelj je imao oko 250 mrtvih i ranjenih i 52 zarobljena vojnika. Brigada je imala 40 mrtvih i 129 ranjenih boraca.

11. 5. 1944 Između o. Šolte i o. Visa nemački borbeni čamci potopili bolnički brod -Marin II- sa oko 60 ranjenika 1. dalmatinske udarne brigade 26. divizije NOVJ.

0. 6. 1944 Vlada V. Britanije zatražila da vojna misija VŠ NOV i POJ napusti London. Ovo je bio pritisak britanske vlade na rukovodstvo NOP-a u vezi sa predstojećim zahtevima predsednika izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivana Šubašića koji se tada pripremao na put za o. Vis radi pregovora s predsednikom NKOJ-a Josipom Brozom Titom o budućoj saradnji Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije i NKOJ-a.

1. 6. 1944 Sa o. Visa jedinice 26. divizije NOVJ, britanski komandosi i jedna američka planinska četa otpočeli desant na o. Brač koji su branila dva ojačana bataljona 738. puka nemačke 118. lovačke divizije. Zbog žilavosti neprijatelja, kao i zbog njegovih priprema da iz Splita i Omiša prebaci pojačanje na ostrvo, jedinice 26. divizije i britanske jedinice su se noću 45. juna, posle žestokih borbi, povukle na o. Vis. Prema podacima jedinica NOVJ, nemačke jedinice su imale 350 poginulih i 220 zarobljenih vojnika, 26. divizija NOVJ - 67 mrtvih, 308 ranjenih i 14 nestalih boraca, Britanci - 60 mrtvih i 73 ranjena i oko 20 nestalih, a Amerikanci - 1 ranjenog vojnika.

1. 6. 1944 Južno od o. Blitvenice pet nemačkih torpednih čamaca zarobilo motorne jedrenjake -Sokol-, -Palma-, -Sloga-, jednu barkasu i jedan čamac 3. pomorsko-obalskog sektora Mornarice NOVJ koji su evakuisano ljudstvo (zbeg i vojsku, oko 250 ljudi) sa Kornatskog otočja prevozili na o. Vis.

1. 6. 1944 Južno od o. Blitvenice tri nemačka torpedna čamca zaplenila motorne jedrenjake -Mali Ante- i -Sv. Juraj- 3. pomorsko-obalskog sektora Mornarice NOVJ koji su se, prevozeći 50 izbeglica, povlačili sa o. Žirja za o. Vis.

2. 6. 1944 Kod o. Blitvenice, vraćajući se sa Dugog otoka za o. Vis, naoružani brod NB 8 iz 4. pomorsko-obalskog sektora Mornarice NOVJ sukobio se sa 4 nemačke torpiljarke. Jedna torpiljarka je prišla uz brod i jedan nemački mornar je skočio na njega, ali se NB 8, smelim manevrom, posle kraće borbe izvukao iz opasne situacije, oštetivši jednu torpiljarku i zarobivši 1 mornara. Na brodu je ranjeno 9 mornara.

3. 6. 1944 Sa Kupreškog polja sovjetski pilot Aleksandar Sergejevič Šornjikov, aparatom -Dakota-, prebacio deo VŠ NOV i POJ i NKOJ-a sa Josipom Brozom Titom na čelu, za Bari (u Italiji). Odavde su se posle nekoliko dana ratnim brodovima prevezli na oslobođeno ostrvo Vis.

9. 6. 1944 U pratnji britanskog ambasadora na jugoslo venskom dvoru Stivensona i. majora Rida iz Obaveštajnog servisa za Balkan, predsednik izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivan Šubašić krenuo iz Londona za o. Vis radi pregovora sa NKOJ-om. (Na o. Vis je stigao 14. juna.)

11. 6. 1944 VŠ NOV i POJ naredio GŠ NOV i PO za Makedoniju da se delegat VŠ NOV i POJ u Makedoniji Svetozar Vukmanović Tempo uputi preko Barija avionom za o. Vis, sedište VŠ NOV i POJ.

13. 6. 1944 Na o. Visu održan sastanak NKOJ-a. Potvrđene su ranije odluke da se pregovori sa izbegličkom vladom Kraljevine Jugoslavije vode sa pozicija odluka II zasedanja AVNOJ-a. Izabrana je delegacija u sledećem sastavu: maršal Jugoslavije Josip Broz Tito, Edvard Kardelj, Vladimir Bakarić i Josip Smodlaka; ona je dobila sva ovlašćenja NKOJ-a da sa Ivanom Šubašićem zaključi sporazum u duhu stavova AVNOJ-a.

16. 6. 1944 Na o. Visu potpisan sporazum između predsednika NKOJ-a Josipa Broza Tita i predsednika izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivana Šubašića. Po odredbama sporazuma izbeglička vlada - mora biti sastavljena od demokratskih elemenata koji se nisu kompromitovali u borbi protiv NOP-a. Glavna joj je dužnost da organizuje pomoć NOVJ, da se stara za prehranu stanovništva i da rad predstavništva u inostranstvu dovede u sklad s potrebama naroda i NOB-a. Vlada Šubašića se obavezala da izda deklaraciju u kojoj će priznati nacionalne i demokratske tekovine izvojevane u trogodišnjoj borbi, demokratsko federativno uređenje, AVNOJ i NKOJ, odati priznanje NOVJ i osuditi izdajnike koji su javno ili prikriveno sarađivali s neprijateljem i uputiti poziv narodu da se ujedini oko NOVJ u borbi za konačno oslobođenje. NKOJ je dao saglasnost da o konačnom državnom uređenju odluči narod posle oslobođenja cele zemlje, da u vladu uđu Sreten Vukosavljević i Drago Marušič (kao saradnici NOP-a), ali ne i kao njegovi predstavnici, da se u London uputi predstavnik NKOJ-a koji će zajedno sa predstavnikom izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije koordinirati saradnju u borbi protiv neprijatelja.

20. 7. 1944 Na o. Visu održana sednica CK KPJ na kojoj je razmotren međunarodni položaj NOP-a. U vezi s tim razmotren je i poziv koji je komandant Vrhovne komande savezničkih snaga za Sredozemlje general Henri Vilson uputio predsedniku NKOJ-a da poseti Italiju. Doneta je odluka da maršal Jugoslavije Josip Broz Tito ne putuje u Italiju. CK KPJ je smatrao da su pregovori između izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije i NKOJ-a unutrašnja stvar jugoslovenskih naroda i da saveznici nemaju pravo da se u to mešaju. Naglašeno je da vrhovni komandant NOV i POJ i predsednik NKOJ-a Josip Broz Tito ne može ići u posetu komandantu savezničkog sektora pre nego što bude zvanično pozvat od državnog rukovodstva dotične savezničke zemlje.

21. 7. 1944 Sa o. Visa se iskrcao u uvalu Potomje na poluostrvu Pelješcu 4. bataljon 1. dalmatinske udarne brigade 26. divizije NOVJ, postavio zaseđu u rejonu s. Kuna - s. Oskorušno i zarobio 43 a ubio 12 nemačkih vojnika. Bataljon je imao 1 mrtvog i 5 ranjenih boraca.

8. 8. 1944 Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije, sa Ivanom Šubašićem na čelu, na svojoj drugoj plenarnoj sednici, donela deklaraciju kojom se obavezuje da će potpuno izvršiti sporazum zaključen u. junu 1944. na ostrvu Visu. Ona priznaje -privremenu upravu koju je postavilo Antifašističko veće i Nacionalni komitet-, obećava da će raditi na okupljanju svih demokratskih snaga pod rukovodstvom maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, osuđuje javno i prikriveno sarađivanje sa okupatorom kao najveći zločin i izdajstvo narodnih interesa i obavezuje se da će raditi na pripajanju Jugoslaviji svih krajeva oduzetih Rapalskim ugovorom. Deklaracija je zvanično objavljena posle završenih razgovora između Nacionalnog komiteta i izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije koji su održani na o. Visu 16. avgusta 1944.

8. 8. 1944 VŠ NOV i POJ naredio da se Mehaničarska radionica u Komiži (na o. Visu), koja je pripadala 4. pomorsko-obalskam sektoru Mornarice NOVJ stavi pod upravu artiljerijskog odeljenja VŠ.

14. 8. 1944 Delegacija NKOJ-a i VŠ NOV i POJ s Josipom Brozom Titom na čelu, napustila Kazertu (u Italiji). Sutradan je stigla na o. Vis.

16. 8. 1944 Na o. Visu nastavljeni razgovori između predstavnika Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije i izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije. Izbeglička vlada se obavezala: za NOVJ omogućiti prijem materijalne pomoći od saveznika; povesti pregovore o zajmu i najmu u korist stanovništva Jugoslavije; potpuno likvidirati svoje oružane snage u inostranstvu i javno se odreći Draže Mihailovića i njegovih četnika; u međunarodne organizacije (kao što su Unra, Crveni krst, sindikati i druge) postepeno uvoditi predstavnike NOP-a. Ona je pristala da ratna mornarica bivše Jugoslavije, koja se nalazila na o. Malti, pod administrativnom upravom komande savezničke flote u Sredozemlju, pređe u sastav NOVJ.

19. 8. 1944 Delegacija izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije napustila o. Vis i preko Italije otputovala u London.

28. 8. 1944 Vazduhoplovno odeljenje VŠ NOV i POJ izdalo uputstvo o radu eskadrile za vezu pri VŠ NOV i POJ. Uputstvom se predviđa sastav eskadrile (4 aviona sa bazom na o. Visu) i način letova sa o. Visa na kopno i u Italiju.

1. 9. 1944 VŠ NOV i PO naredio Štabu 3. udarnog korpusa NOVJ da na o. Vis, na viši artiljerijski kurs, odmah uputi artiljerijske oficire (najviše osam) koji će biti osposobljeni za rukovodioce korpusne i divizijske artiljerije, tj. za komandante artiljerijskih grupa, diviziona i baterija.

8. 9. 1944 Sa o. Visa prebacila se na o. Hvar 1. proleterska dalmatinska udarna brigada 26. divizije NOVJ. Sutradan, u šestočasovnoj borbi, u rejonu Starigrad-Vrboska razbila je bataljon -Brandenburg- nemačke 118. lovačke divizije. Ostaci nemačkog bataljona, ukrcani na pet brodova, napustili su o. Hvar, ali su saveznički brodovi i avijacija potopili četiri broda (sa oko 300 nemačkih vojnika).

11. 9. 1944 Sa o. Visa 1. dalmatinska udarna i 12. dalmatinska brigada 26. divizije NOVJ i jedan saveznički komandos izvršili desant na o. Brač. Borbe protiv delova 738. puka nemačke 118. lovačke divizije vođene su do 18. septembra, kada su zauzeta i poslednja neprijateljska uporišta. Prema nepotpunim podacima, preko 700 nemačkih vojnika je izbačeno iz stroja a 26. divizija NOVJ imala je 35 mrtvih i 197 ranjenih boraca.

18. 9. 1944 Generalni sekretar KPJ i vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito otputuvao sa o. Visa avionom sovjetskog ratnog vazduhoplovstva za Krajovu (u Rumuniji).

2. 10. 1944 Ukazom Kralja Petra II Karadorđevića, a prema sporazumu na o. Visu između predsednika NKOJ-a Josipa Broza Tita i predsednika izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivana Šubašića, sa svih pomorskih zastava su uklonjeni kruna i grb.

5. 10. 1944 U Komiži (na o. Visu) otpočeli dvodnevni pregovori između delegacije VŠ NOV i POJ, predstavnika izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije i britanske kraljevske mornarice oko prelaska mornarice Kraljevine Jugoslavije na stranu NOVJ. Delegacija VŠ zatražila je da mornarica Kraljevine Jugoslavije pređe na stranu NOVJ, kako je bilo određeno sporazumom u Visu. i odbacila je predlog predstavnika izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije da mornarica Kraljevine Jugoslavije i mornarica NOVJ formiraju zajednički (udruženi) operativni štab, zadržavajući svaka svoje ambleme, zastavu i uniforme, i da obe mornarice dejstvuju na Jadranskom moru pod operativnim rukovodstvom Vrhovne komande savezničkih snaga za Sredozemlje. Pošto se nije mogla postići saglasnost, pregovori su sutradan 6. oktobra prekinuti.

10. 10. 1944 VŠ NOV i POJ obavestio Štab 8. korpusa NOVJ da će se njegove jedinice snabdevati sa o. Visa morskim putem a da se avionima materijal dostavlja samo udaljenijim jedinicama.

15. 10. 1944 Sa aerodroma kod Barija (u Italiji), sovjetski transportni avioni, u pratnji lovaca JAK-9, stigli u 13 časova na o. Vis, i odatle članove NKOJ-a i VŠ NOV i POJ prevezli u Bari, a u toku noći otpočeli njihovo prebacivanje u s. Divce (blizu Valjeva). Prebacivanje je završeno 17. oktobra.

8. 11. 1944 Eskadrila za vezu VŠ NOV i POJ predislocirala se sa o. Visa na aerodrom u Zemunu.

31. 1. 1945 Prva lovačka eskadrila NOV i POJ otpočela da dejstvuje sa aerodroma na ostrvu Visu.

Dokumenti

Izvještaj partijske organizacije u Komiži koncem listopada 1941. Pokrajinskom komitetu KPH za Dalmaciju o financijskom stanju u organizaciji

Izvještaj sekretara Mjesnog komiteta KPH Vis od prosinca 1941. Pokrajinskom komitetu KPH za Dalmaciju o situaciji na Visu

Izvještaj Prefekture u Splitu od 11. prosinca 1941. Guvernatoru Dalmacije o demonstraciji žena u Komiži na Visu

Izvještaj Prefekture u Splitu od 11. prosinca 1941. Guvernatoru Dalmacije o podmetnutim lecima na pragu kuhinje 2. čete 211. bataljona TM u Komiži na Visu

Brzojav karabinjerske čete u Splitu od 30. siječnja 1942. Guvernatoratu Dalmacije o ubojstvu komuniste Radišić Jakova na otoku Visu

Izvještaj Prefekture u Splitu od 31. siječnja 1942. Guvernatoratu Dalmacije o sječenju i kradi telefonskog kabla kod Komiže na Visu

Izvještaj Prefekture u Splitu od 11. ožujka 1942. Guvernatoratu Dalmacije o hapšenju Borčića Josipa u Pothumlju na Visu

Izvještaj Komande 107. legije crnih košulja od 2. svibnja 1942. guverneru Dalmacije o odlasku grupe omladinaca s Visa u partizane

Izvještaj Kotarskog komiteta KPH za otok Vis od lipnja 1942. o radu odbora Narodne pomoći u tom mjestu

Izvještaj kotarske oblasti Makarska od 22. srpnja 1942. Ministarstvu unutrašnjih poslova NDH o potapanju parobroda »Vis« od strane partizana u luci Živogošće

Izvještaj Guvernatorata Dalmacije od 21. rujna 1942. Ministarstvu unutrašnjih poslova o ranjavanju pripadnika fašističke milicije u Visu

Izvještaj Karabinjerske ispostave u Visu od 25. siječnja 1943. o odlasku omladinaca s Visa u partizane

Izvještaj komandanta naoružanog broda Miran od 2 februara 1944 Štabu Trećeg pomorskog obalskog sektora o prebacivanju ranjenika i materijala na otok Vis

Dnevni izvještaj Komande talijanskog Osamnaestog armijskog korpusa od 16 veljače 1943 god. o borbama na komunikaciji G. Lapac - Kulen Vakuf i Visuć - D. Lapac

Dnevni izvještaj Komande talijanskog Petog armijskog korpusa od 18 veljače 1943 god o napadu jedinica NOV na kolone kod Visuća i na cesti G. Lapac - Mazin

Pismo NOO-a Dalmacije od 5. ožujka 1943. Kotarskom NOO-u Hvar, Brač i Vis o vraćanju kućama novomobiliziranih boraca koji se nisu mogli uključiti u partizanske jedinice

Izvod iz zapisnika sa kotarske konferencije KPH Vis održane 23. ožujka 1943. na kojoj je izabran Kotarski komitet

Izvještaj komandanta transporta početkom aprila Štabu Četvrtog pomorskog obalskog sektora o prebacivanju materijala sa otoka Visa na Biokovo i zbjega sa Biokova na otok Vis

Zapovijest Štaba Mornarice NOV Jugoslavije od 20 aprila 1944 Štabu Četvrtog pomorskog obalskog sektora za prebacivanje dijelova Dvadeset šeste divizije sa otoka Visa na otok Korčulu

Zapovijest Štaba Mornarice NOV Jugoslavije od 17 aprila 1944 Četvrtom pomorskom obalskom sektoru za prebacivanje snaga 26 divizije sa otoka Visa na otok Lastovo

Zapovijest Štaba Četvrtog pomorskog obalskog sektora iz prve polovine juna 1944 podređenim jedinicama za prebacivanje trupa Dvadeset šeste divizije sa otoka Brača na otok Vis

Izvještaj tehničke sekcije Štaba Četvrtog pomorskog obalskog sektora od 14 avgusta 1944 Komandi mjesta u Visu o stanju u brodogradilištu

Izvještaj Komande talijanskog Osamnaestog armijskog korpusa od 22 kolovoza 1943 god. o dejstvima na otoku Braču i o strijeljanju talaca na otoku Visu

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 1. novembra 1943. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske da prebaci na Vis šefa engleske vojne misije pri Glavnom štabu Hrvatske

Obaveštenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 15. novembra 1943. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske da će dobiti jedan deo materijala iz savezničke pomoći sa Visa

Izveštaj Komande mesta Vis od 21. novembra 1943. Štabu Mornarice NOVJ o nalazu komisije za izgradnju aerodroma na otoku Visu

Naređenje Ekonomskog odseka Vrhovnog štaba NOV i POJ od 25. novembra 1943. štabovima 26. divizije i Jugoslovenske ratne mornarice i Upravi bolnice na Visu

Izvještaj Operativnog štaba za odbranu otoka Visa od 28 novembra 1943 god. Štabu Četvrtog pomorsko-obalskog sektora o rasporedu jedinica i automatskog oružja

Izvještaj Operativnog štaba za obranu otoka Visa od 28. studenog 1943. Štabu Četvrtog pomorsko-obalskog sektora o rasporedu jedinica i automatskog oružja

Pismo člana Ekonomskog odseka Vrhovnog štaba NOV i POJ od 1. decembra 1943. šefu delegacije NOV i PO Jugoslavije u Bariju za urednije transportovanje materijala na ostrvo Vis

Obaveštenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 6. decembra 1943. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske da može izuzeti veću količinu odeće sa ostrva Visa

Obaveštenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 7. decembra 1943. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske da može preuzeti određenu količinu ratne opreme i drugog materijala sa ostrva Visa

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 10. decembra 1943. Štabu Mornarice NOVJ da uredi aerodrome za spuštanje aviona na Lastovo i Vis

Zapovest komandanta 5. SS-brdskog armijskog korpusa od 13. decembra 1943. potčinjenim jedinicama za zauzimanje ostrva Mljet, Korčula, Hvar, Brač, Šolta i Vis

Zapovijest komandanta 5. SS-brdskog armijskog korpusa od 13. prosinca 1943. potčinjenim jedinicama za zauzimanje otoka Mljet, Korčula, Hvar, Brač, Šolta i Vis

Izvještaj Operativnog Štaba za odbranu otoka Visa od 17 decembra 1943 god. Štabu Četvrtog pomorsko-obalskog sektora o rasporedu jedinica i automatskog oružja

Izvještaj Operativnog štaba za obranu otoka Visa od 17. prosinca 1943. Štabu Četvrtog pomorsko-obalskog sektora o rasporedu jedinica i automatskog oružja

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 19. prosinca 1943. Štabu Mornarice NOVJ da uredi aerodrome za spuštanje aviona na Lastovo i Vis

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 23. decembra 1943. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske da uputi preko Korenice jedan deo savezničkog materijala sa Visa Ekonomskom odseku Vrhovnog štaba

Ratni izvještaj Štaba Četvrtog pomorsko-obalskog sektora od 27 decembra 1943 god. Štabu Mornarice NOVJ o evakuaciji jedinica sa otoka Korčule na otoke Hvar i Vis

Izvještaj Štaba Četvrtog pomorsko-obalskog sektora od 27. prosinca 1943. Štabu Mornarice NOVJ o evakuaciji jedinica s otoka Korčule na otoke Hvar i Vis

Izvještaj Miloša Žanka iz Barija od 1. siječnja 1944. godine Oblasnom komitetu KPH za Dalmaciju o pristizanju zbjega sa Visa u Santa Maria di Leuca - Italija

Ratni izvještaj Četvrtog pomorsko-obalskog sektora od 2. siječnja 1944. Štabu Mornarice NOVJ o prebacivanju vojske i zbjega iz Hvara na Vis

Pismo Oblasnog komiteta KPH za Dalmaciju od 17. siječnja 1944. Milošu Žanku u Bariju u povodu slanja zbjega sa Visa u Italiju

Obavještenje Komande Petnaestog brdskog armijskog korpusa od 19. siječnja 1944. Štabu 264. pješadijske divizije o prebacivanju materijala primljenog od saveznika s obale u unutrašnjost i prebacivanju Trinaeste dalmatinske brigade sa Visa na područje Devetnaeste divizije NOVJ

Obaveštenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 13. januara 1944. Štabu Mornarice NOVJ da se dozvoljava iskrcavanje jedne čete engleskih vojnika za pojačavanje odbrane ostrva Visa

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 20. januara 1944. Štabu Mornarice NOVJ da ostrvo Vis utvrdi za odbranu

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 29. januara 1944. Glavnom štabu NOV i PO Slovenije da avijatičare i ostalo tehničko osoblje uputi preko Visa za Italiju

Operativni izvještaj Štaba Četvrtog pomorsko-obalskog sektora od 28 januara 1944 god. Štabu Mornarice NOVJ o prebacivanju ranjenika sa kopna na otok Vis i prebacivanju savezničkih komandosa na otok Hvar

Operativni izvještaj Štaba Četvrtog pomorsko-obalskog sektora od 28. siječnja 1944. Štabu Mornarice NOVJ o prebacivanju ranjenika sa kopna na otok Vis i prebacivanju savezničkih komandosa na otok Hvar

Izvještaj Štaba Devetnaeste divizije od 29. siječnja 1944. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o borbama na Promini i prebacivanju ratnog materijala sa Visa u sjevernu Dalmaciju

Izvještaj Štaba Devetnaeste divizije od 29 siječnja 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o borbama na Promini i prebacivanju ratnog materijala sa Visa u sjevernu Dalmaciju

Operativni izvještaj Štaba Četvrtog pomorsko-obalskog sektora od 30 januara 1944 god. Štabu Mornarice NOVJ o prebacivanju ranjenika sa kopna na otok Vis

Naredba Štaba Dvadesetšeste divizije od 31. siječnja 1944. podređenim jedinicama za raspored i obranu otoka Visa

Pismo američkog majora F. N. Arnoldy od 31. siječnja 1944. pukovniku Srećku Manoli o mogućnosti prebacivanja agenata američke obavještajne službe na otok Vis

Naredba Štaba Dvadeset šeste divizije Osmog korpusa NOV Jugoslavije od 31 siječnja 1944 god. podređenim jedinicama za raspored i odbranu otoka Visa

Zapovijest Štaba Dvadeset šeste divizije od 21 februara 1944 god. potčinjenim jedinicama za odbranu otoka Visa

Naređenje Štaba Dvadeset šeste divizije od 22 februara 1944 god. potčinjenim jedinicama za strogu pripravnost odbrane otoka Visa

Naređenje Štaba Dvadeset šeste divizije od 22 februara 1944 god. 0 proglašenju otoka Visa ratnim garnizonom, o mobilizaciji i o načinu zbrinjavanja stanovništva

Izvještaj komandanta naoružanog broda Miran od 2. veljače 1944. Štabu Trećeg pomorsko-obalskog sektora o prebacivanju ranjenika i materijala na otok Vis

Zahtev Centralnog komiteta KPJ od 10. februara 1944. političkom sekretaru Oblasnog komiteta KP Hrvatske za Dalmaciju Vicku Krstuloviću i instruktoru Centralnog komiteta KPJ pri Oblasnom komitetu Svetislavu Stefanoviću da izveste šta su preduzeli u cilju svog prebacivanja sa ostrva Visa u sedištu Štaba 8. korpusa

Izvještaj Okružnog komiteta KPH Brač-Hvar-Vis od 11. veljače 1944. Oblasnom komitetu KPH za Dalmaciju o vojno-političkom i organizacionom stanju na okružju

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 13. februara 1944. Štabu Mornarice NOVJ da privremeno obustavi prebacivanje ratnog materijala iz savezničke pomoći na ostrvo Vis i da prati pokrete nemačkih snaga na obalskom pojasu

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 15. februara 1944. Štabu Mornarice NOVJ da se u vezi s mogućnošću nemačkog napada na ostrvo Vis pojača budnost i bojeva gotovost

Poruka Centralnog komiteta KPJ od 17. februara 1944. instruktoru Centralnog komiteta KPJ i Sekretarijatu Biroa Oblasnog komiteta KP Hrvatske za Dalmaciju da se zadrže na ostrvu Visu, dok se ne ukaže povoljna mogućnost za prebacivanje na obalu

Zapovijest Štaba Dvadesetšeste divizije od 21. veljače 1944. potčinjenim jedinicama za obranu otoka Visa

Izvještaj Martina Vežića od 21. veljače 1944. Oblasnom komitetu KPH za Dalmaciju o planu za evakuaciju naroda općine Vrgorac na otok Vis

Naređenje Štaba Dvadesetšeste divizije od 22. veljače 1944. potčinjenim jedinicama za strogu pripravnost obrane otoka Visa

Naređenje Štaba Dvadesetšeste divizije od 22. veljače 1944. o proglašenju otoka Visa ratnim garnizonom, o mobilizaciji i o načinu zbrinjavanja stanovništva

Izvještaj savezničkih snaga na otoku Visu od 23. veljače 1944. o zračnim napadima na Solin, Šibenik, Zadar i Zagreb

Izvještaj Oblasnog komiteta KPH za Dalmaciju od 24. II 1944. Centralnom komitetu KP Hrvatske o reorganizaciji AFŽ-a i proslavi na Visu prigodom 26-godišnjice Crvene armije

Pregled rasporeda savezničkih snaga na otoku Visu 25. veljače 1944.

Obaveštenje šefa Vojne misije NOV i POJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Srednji istok dr Vladimira Velebita od 26. februara 1944. štabovima Mornarice NOVJ i 26. NO divizije da im se za odbranu ostrva Visa može staviti na raspolaganje 3. prekomorska NO brigada

Obavještenje šefa Vojne misije NOV i POJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Srednji istok dra Vladimira Velebita od 26. veljače 1944. štabovima Mornarice NOVJ i 26. NO divizija da im se za obranu otoka Visa može staviti na raspolaganje 3. prekomorska NO brigada

Obaveštenje člana Vojne misije NOV i POJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Srednji istok od 27. februara 1944. Štabu Mornarice NOVJ da se za odbranu ostrva Visa mogu odmah uputiti tri bataljona, a nakon nekoliko dana još jedan

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 27. februara 1944. Štabu Mornarice NOVJ da na ostrvu Visu otvori artiljerijsku školu i da iz vojnog logora NOVJ u Gravini zatraži dodelu ljudstva za tu školu

Obavještenje člana Vojne misije NOV i POJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Srednji istok od 27. veljače 1944. Štabu mornarice NOVJ da se za obranu otoka Visa mogu odmah uputiti tri bataljona, a nakon nekoliko dana još jedan

Upozorenje šefa Vojne misije NOVJ i POJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Srednji istok od 2. marta 1944. Štabu Mornarice NOVJ da se ne vrši razmena onih nemačkih zarobljenika kojii mogu znati o sistemu odbrane ostrva Visa i o postojećim pomorskim vezama s Italijom

Upozorenje šefa Vojne misije NOV i POJ pri Vrhovnoj komandi Savezničkih snaga za Srednji istok od 2. ožujka 1944. Štabu Mornarice NOVJ da se ne vrši razmijena onih njemačkih zarobljenika koji mogu znati o sistemu obrane otoka Visa i o postojećim pomorskim vezama s Italijom

Zapovijest Štaba Treće NO brigade Dvadeset šeste divizije od 6 marta 1944 god. podredenim jedinicama za organizaciju odbrane otoka Visa

Zapovijest Štaba Treće NO brigade Dvadesetšeste divizije od 6. ožujka 1944. podređenim jedinicama za organizaciju odbrane otoka Visa

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 12. ožujka 1944. Štabu Mornarice NOVJ da ljudstvo preostalo poslije popune, koje je prebačeno iz Italije na Vis, opremi naoružanjem i što prije uputi u Drvar

Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 12. marta 1944. Štabu Mornarice NOVJ da ljudstvo preostalo posle popune, koje je prebačeno iz Italije na Vis, opremi naoružanjem i što pre uputi u Drvar

Izvještaj Štaba Prve NOU brigade od 15 marta 1944 god. Štabu Dvadeset šeste divizije o napadu na Milnu na otoku Hvaru i stanju na položajima koje brigada drži na otoku Visu

Izvještaj Štaba Prve NOU brigade od 15. ožujka 1944. Štabu Dvadesetšeste divizije o napadu na Milnu na otoku Hvaru i stanju na položajima koje brigada drži na otoku Visu

Dopuna zapovijesti Štaba Dvadeset šeste divizije od 17 marta 1944 god. podređenim jedinicama za odbranu otoka Visa

Dopuna zapovijesti Štaba Dvadesetšeste divizije od 17. ožujka 1944. podređenim jedinicama za obranu otoka Visa

Pismo Oblasnog komiteta KPH za Dalmaciju od 18. ožujka 1944. Dragi Gizdiču u povodu dužeg zadržavanja većeg broja članova komiteta na Visu

Zajedničko obaveštenje delegata Centralnog komiteta KPJ Svetislava Stefamovića i sekretara Oblasnog komiteta KP Hrvatske za Dalmaciju Vicka Krstulovića od 21. marta 1944. Vrhovnom štabu NOV i POJ i Centralnom komitetu KPJ o razlozima boravka Sekretarijata Biroa Oblasnog komiteta na ostrvu Visu

Zajedničko obavještenje delegata Centralnog komiteta KPJ Svetislava Stefanovića i sekretara Oblasnog komiteta KP Hrvatske za Dalmaciju Vicka Krstulovića od 21. ožujka 1944. Vrhovnom štabu NOV i POJ i Centralnom komitetu KPJ o razlozima boravka Sekretarijata biroa Oblasnog komiteta na otoku Visu

Izvještaj Okružnog komiteta KPH Brač, Hvar, Vis, od 21. ožujka 1944. Oblasnom komitetu KPH za Dalmaciju o vojno-političkom i organizacionom stanju na okružju

Uputstvo pomoćnika šefa Sanitetskog odseka Vrhovnog štaba NOV i POJ dr Herberta Krausa od 23. marta 1944. Sanitetskoj misiji NOVJ pri savezničkim sanitetskim ustanovama Italiji o štampanju stručne literature o saradnji sa savezničkim sanitetskim osobljem i o raspodeli sanitetskog materijala prispelog na ostrvo Vis

Izvještaj američkog štaba na Visu od 24. ožujka 1944. o iskrcavanju Nijemaca 22. ožujka na otok Šoltu

Obaveštenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 25. marta 1944. Štabu Mornarice NOVJ da je još odranije dozvolio izgradnjiu aerodroma na ostrvu Visu

Dnevni raport Štaba Četvrtog pomorsko-obalskog sektora za 29. ožujka 1944. Štabu Mornarice NOVJ o bombardiranju Visa od neprijateljske avijacije

Izvještaj Općinskog komiteta KPH Vis od 31. ožujka 1944. Kotarskom komitetu KPH Vis o žrtvama i nanijetoj šteti prilikom bombardiranja mjesta Vis od neprijateljskih aviona

Izvještaj Štaba Dvadeset šeste divizije od 13 aprila 1944 Štabu Osmog korpusa NOVJ o organizacionom stanju divizije, utvrđivanju otoka Visa i o pripremama za napad na Korčulu i Mljet

Zahtev šefa Apotekarskog odseka Sanitetskog odeljenja Vrhovnog štaba NOV i POJ Jele Žunić od 18. aprila 1944. Vojnoj misiji NOVJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Sredozemlje da odredi kako će se otpremati sanitetski materijal iz slagališta sa ostrva Visa

Zahtev člana Vojne misije NOVJ pri Vrhovnoj komandi savezničkih snaga za Sredozemlje Miloja Milojevića od 18. aprila 1944. Zastupništvu NKOJ-a u Bariju da iz logora NOVJ u Gravini uputi na ostrvo Vis Protivtenkovsku četu 3. prekomorske brigade

Naređenje člana Vrhovnog štaba NOV i POJ Sretena Zujovića Crnog od 24. aprila 1944. komandantu 26. NO divizije da prekine borbe na ostrvu Korčuli i jedinice vrati na ostrvo Vis

Molimo sačekajte, dokumenti se učitavaju...

Fotografije

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Vrhovni štab NOVJ ★ Brač ★ Ivan Ribar ★ Žene u ratu ★ Borbe u Hrvatskoj 1943. ★ Borbe na Jadranu 1944. ★ Borbe u Hrvatskoj 1944. ★ Zarobljenici u ratu ★ Deca u ratu ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. ★ Luftwaffe u Jugoslaviji ★ Zadar ★ Bolnice u oslobodilačkom ratu ★ Omladina u ratu ★ Desant NOVJ na Šoltu maja 1944. ★ 13. dalmatinska udarna brigada (južnodalmatinska) ★ Obrazovanje u oslobodilačkom ratu ★ Divizija Brandenburg ★ Borbe u Dalmaciji 1943. ★ Ranjenici u ratu ★ Borbe na Jadranu 1943. ★ Narodno oslobodilački odbori ★ Komunistička partija Hrvatske ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ 1. tenkovska brigada NOVJ ★ Ustanak u Dalmaciji 1941. ★ 1. lovačka eskadrila NOVJ ★ Protivavionska odbrana u oslobodilačkom ratu ★ AVNOJ ★ Centralni komitet KPJ ★ Partizanska avijacija ★ Ivan Šubašić ★ 19. sjevernodalmatinska divizija NOVJ ★ SAD i Jugoslavija ★ Mornarica NOVJ ★ Sreten Žujović ★ Borbe u Dalmaciji 1942. ★ Hvar ★ Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) ★ Korčula ★ SSSR i Jugoslavija ★ Sanitet u ratu ★ Mobilizacija u oslobodilačkom ratu ★ 3. prekomorska brigada - udarna ★ Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu ★ Politički komesari u NOR-u ★ Edvard Kardelj ★ 1. dalmatinska proleterska udarna brigada ★ Štampa u ratu ★ Kazalište narodnog oslobođenja ★ Desant NOVJ na Korčulu 1944. ★ 26. dalmatinska divizija NOVJ ★ Britanija i Jugoslavija ★ 118. lovačka divizija ★ Ustanak u Hrvatskoj 1941. ★ Partizanke ★ Josip Broz Tito ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Operacija Jesenji pljusak ★ Split ★ Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije ★ Borbe u Hrvatskoj 1942. ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Radne akcije u oslobodilačkom ratu ★ Izbeglice i progoni u drugom svetskom ratu ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ 8. dalmatinski korpus NOVJ ★ Borbe u Dalmaciji 1944. ★ Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu ★ Pelješac ★ 12. dalmatinska udarna brigada (prva otočka) ★ Glavni štab Hrvatske ★ Vicko Krstulović ★ 264. pešadijska divizija ★ Vladimir Bakarić ★